وقتی اسطوره‌های ایرانی وارداتی می‌شوند!
به گزارش جهان صنعت نیوز: واقعیت امر آن است که کشور ما ایران باوجود بهره‌مندی از شاخصه‌های تمدنی سترگ و سبقه طولانی که در زمینه هنر و ادبیات دارد، شاخص‌های تمدنی آن از طریق رسانه‌های نوین به مردم جهان شناسانده نشده‌اند.همین موضوع باعث شده این روزها جای خالی اسطوره‌ها و شخصیت‌های تاریخی ایران در تولیدات سینمایی، پویانمایی و صنعت بازی‌های رایانه‌ای به شدت احساس شود.
در این گزارش سعی کرده‌ایم ضمن گفت‌وگو با پرویز کرمی رییس مرکز فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نگاهی عمیق‌تر به مساله خام‌فروشی شاخص‌های تمدنی و فرهنگی کشور داشته باشیم و برنامه‌های معاونت علمی برای مقابله با این پدیده را بررسی کنیم.
مشروح مصاحبه «جهان‌صنعت» با پرویز کرمی رییس مرکز و دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در پی می‌آید.
* با وجود تاکیداتی که همواره در خصوص آثار منفی خام‌فروشی وجود دارد اما زمانی که صحبت از این موضوع مطرح می‌شود بسیاری تصور می‌کنند که خام‌فروشی محدود به مساله نفت و مشتقات آن است. باتوجه به اینکه شما اولین فردی هستید که به صراحت این موضوع را مطرح کرده‌اید بفرمایید خام‌فروشی در حوزه فرهنگ و تمدن چه شاخصه‌هایی دارد؟
وقتی رهبر فرزانه انقلاب صحبت از دوری از خام‌فروشی می‌کنند نباید در جامعه این طرز تلقی وجود داشته باشد که منظور از خام‌فروشی صرفا محدود به نفت و پتروشیمی، معدن و مواردی از این دست است. هر آنچه که خارج از فرآیندهای ارتقایی و افزایشی و بهره‌گیری و استفاده از دانش و دانش فنی باشد مشمول تعریف خام‌فروشی است.
اتفاقا این موضوع (خام‌فروشی) در حوزه ادبیات، علوم انسانی، فرهنگ و هنر نیز بیشتر دیده و مطرح می‌شود. به خصوص در حوزه فرهنگ هنر و ادبیات کهن به این دلیل که کشور ما یک کشور دارای تاریخ و تمدن بزرگ و غنی است، باید از خام‌فروشی آثار و خدمات فرهنگی و هنری خود به جد اجتناب کنیم.
ایران ادبیاتی بسیار غنی و کهن دارد و در این ادبیات کاراکترها، نماد‌ها، اسطوره‌ها و شخصیت‌ها می‌توانند برای خلق آثار ادبی، فرهنگی و هنری در گونه‌ها و ژانرهای مختلف و در صنایع خلاق و فرهنگی دستمایه خلق آثار هنری قرار گیرد. توجه داشته باشید که بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌هایی که کشورهای همسایه تولید می‌کنند با استفاده از اسطوره‌ها، شخصیت‌ها و کاراکترها و داستان‌ها و مضامین، ادبی، فرهنگی و تمدنی ایران اقتباس، بازارآیی و تولید می‌شوند. این کشورهای همسایه با استفاده از متون، داستان‌ها و شخصیت‌های موجود در مکتوبات ایران، شخصیت‌هایی ساخته و در واقع صرفا با تغییر نام شخصیت‌های ایرانی از آنها در سریال‌ها و تولیدات سینمایی خود استفاده کرده و تولیداتشان را به صورت فرآوری‌شده به سایر کشورها از جمله کشور ما عرضه می‌کنند.
به عنوان نمونه یکی از کشورهای همسایه در تولید یک سریال از شخصیت‌های شاهنامه‌ای و اسطوره‌ای ایران همچون رخش، رستم، اسفندیار، زال و سیمرغ و سایر شخصیت‌های شاهنامه با تغییر نام استفاده کرده تا بگوید کشورش فرهنگ ریشه‌داری داشته است.
* به نظر شما نمود خام‌فروشی در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی شامل چه مواردی می‌شود؟
در این حوزه نیز خام‌فروشی مشهود است. عدم رسوخ نوآوری و بهره‌گیری از فناوری‌های روزآمد و نوین در امر معرفی میراث ملموس و ناملموس این موضع را قابل درک می‌کند. در زمینه گردشگری و میراث فرهنگی می‌توان نمونه‌هایی را عنوان کرد. برای مثال اگر به آرامگاه بوعلی‌سینا و آرامگاه عطار نیشابوری، چغازنبیل و یا تخت‌جمشید و پارسه سر زده باشید می‌بینید که در بهترین حالت یک راهنمای گردشگری آنجا حضور دارد و در خصوص آن مکان و یا آداب و رسوم و تمدن آنجا توضیحاتی کلی ارائه می‌دهد. طبیعتا اگر افراد مختلف در مقاطع زمانی مختلف وارد آن مکان شوند توضیحات یکسانی را دریافت نخواهند کرد چراکه راهنمای گردشگری نیز انسان بوده و خسته می‌شود و به مرور زمان موضوع برایش تکراری و خسته‌کننده می‌شود و ممکن است مواردی را هم کم و زیاد توضیح دهد.
* فکر می‌کنید برای رفع این نقیصه‌ای که به آن اشاره کردید چه باید کرد و چگونه می‌توان از خام‌فروشی در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی جلوگیری کرد؟ به عنوان یک نمونه مشخص در زمینه معرفی میراث فرهنگی شخصیت‌های تاریخی که به آن اشاره داشتید چگونه می‌توان از خام‌فروشی جلوگیری کرد؟
اگر برای معرفی و توضیحات درباره میراث فرهنگی، سایت‌ها و شخصیت‌های تاریخی از ساخت فیلم، انیمیشن، گیم و تکنولوژی‌های ARوVR استفاده شود، ضمن آنکه دانش فنی به خدمت گرفته شده است شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در این حوزه‌ها شکل می‌گیرد و می‌توان فیلم، تصویر و کتاب شخصیت تاریخی و معاصر و جنبه‌های گوناگون زندگی شخصیت‌های فرهنگی و تاریخی را با جلوه‌های ویژه و با بهره‌گیری از فناوری‌های روز عرضه کرد. همچنین می‌توان از این طریق قهرمانان و اسطوره‌های واقعی را به جوانان معرفی کرد.
با استفاده از این روش هم در پذیرش، شناسایی و معرفی میراث فرهنگی و شخصیت اثرگذارتر عمل می‌شود و هم می‌توان شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاقی ایجاد کرد که در تولید آثار هنری و در زمینه تولید محصولات و ارائه خدمات فرهنگی و هنری کار خلاقانه انجام دهند. همچنین از فناوری روز نیز بهره گرفته شده و تولید شغل، ارزش‌افزوده و ثروت می‌شود. به نظرم درست اینجاست که نباید از داشته‌ها و میراث فرهنگی خود به صورت خام و خام‌فروشی استفاده کرد.
* فکر می‌کنید فناوری‌های نوین می‌توانند چه نقشی در معرفی و ارائه شاخصه‌ها و ارزش‌های فرهنگی ایران به جهانیان داشته باشند؟
به نظرم اگر قرار است فرهنگ غنی و مقتدر ایران اسلامی به جامعه جهانی معرفی شود این اتفاق باید به بهترین شکل، با بهترین بسته‌بندی و با بهره‌گیری از فناوری‌های روز همچون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و ای‌تی و ای‌سی‌تی بیفتد.
* در سال‌های اخیر برخی از کشورهای غربی با ارائه تبلیغات رسانه‌ای بر این موضوع پای می‌فشارند که در زمینه حمایت از حقوق حیوانات پیشرو بوده و در این زمینه سابقه تاریخی بالایی دارند. رجوع به تاریخ ایران اما گویای نشانه‌هایی از این امر است که ایران در زمینه حمایت از حقوق حیوانات سبقه طولانی‌تری دارد اما روی این زمینه کار نشده است. در خصوص این موضوع و اینکه چگونه می‌توان این شاخص فرهنگی ایرانیان را برجسته کرد کمی توضیح دهید.
امروزه در بسیاری از جوامع پیشرفته خصوصا در کشورهای اروپایی و آمریکایی این مساله مطرح است که آنها دوستدار حیوانات هستند در صورتی که اسلام و ایران در زمانی که آنها حیوانات را (برای تفریح) شکار می‌کردند و می‌خوردند دوستدار حیوانات بوده‌اند.
اجازه بدهید یک خاطره و تجربه‌ای که زمانی در وزارت ارشاد مسوولیت داشتم را مطرح کنم. در آن زمان با وقف‌نامه‌ای مواجه شدم که در استان اصفهان وجود داشت و برمبنای وقف صورت گرفته واقف دو قطعه زمین بزرگ را برای کاشت دانه ارزن و جو ارائه داده بود. در این زمین‌های زراعی ارزن و جو کشت می‌شد و محصولات آن در بیابان‌ها پخش می‌شد تا حیواناتی که در زمستان به دانه دسترسی نداشتند بتوانند از این دانه‌ها تغذیه کنند و زنده بمانند.
این وقف‌نامه از ۴۰۰سال پیش به وجود آمده، و ادامه دارد و از روی دیرینه‌شناسی آن را سال‌سنجی کرده‌اند. بنابراین این نمونه می‌تواند به راحتی به جامعه جهانی معرفی شود و آن زمان اشتباه بودن شعارهای پوشالی که در خصوص پیشرو بودن برخی از کشورها در زمینه حمایت از حیوانات مطرح می‌شود مشخص شود.
این واقعیات اگر به صورت درست و ساده بیان شوند و اعتبارسنجی آن عرضه شود در معرفی ایران به جامعه جهانی موثر است و در کنار جلب و جذب گردشگر در معرفی فرهنگ غنی ایران اسلامی و فرهنگ ناملموس در دفاع فعال از ایران موثر خواهد بود. در نتیجه با جمع‌آوری مستندات و عرضه مناسب می‌توان معرف بخشی از فرهنگ مقتدر، غنی و ریشه‌دار ایران بود.
* معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری مشخصا چه اقداماتی را برای جلوگیری از خام‌فروشی فرهنگ و ادبیات در نظر دارد؟
یکی از اقداماتی که معاونت علمی خصوصا امسال انجام داده است راه‌اندازی خانه‌های خلاق و نوآوری در حوزه‌های ۲۰گانه صنایع خلاق و فرهنگی بوده است. این خانه‌های خلاق و فرهنگی به وجود خواهند آمد و البته اساسا کار اینها توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد اما تسهیلات و حمایت‌های لازم از سوی معاونت علمی ارائه می‌شود.
* خانه‌های خلاق و نوآوری مشخصا در چه حوزه‌هایی فعالیت خواهند داشت و به معرفی و پیشبرد چه شاخه‌هایی خواهند پرداخت؟
خانه‌های خلاق و نوآوری در حوزه‌های ادبیات، فرهنگ، هنر، آموزش، یادگیری، اسباب‌بازی، فیلم، پویانمایی، ورزش و تندرستی و نوآوری‌های اجتماعی، فیلم، انیمیشن، گیم، اسباب‌بازی، مد، پوشاک، رسانه‌ها و کسب‌وکارهای مجازی فعالیت می‌کنند.
متقاضی دارای ایده می‌تواند وارد این خانه خلاق و نوآوری شده و در یک دوره شتابدهی قرار گیرد. منتورها و مربیان به این فرد دارای ایده کمک می‌کنند تا ایده‌اش تبدیل به محصول یا خدمت شود. توسعه بازار، توسعه محصول، تسهیلات مالی، تسهیلات حقوقی، مشاوره‌های فنی و در نهایت بازاریابی و ورود ایده‌ها به بازارهای جهانی در دل خانه‌های خلاق و نوآوری صورت می‌گیرد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :
