برق و گاز ایران بدون مشتری می شود؟

به گزارش جهان صنعت نیوز: آن‌طور که رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران می‌گوید با وجودی که بخش خصوصی عراق علاقه‌مند به خرید کالا از ایران است، اما تصمیم اخیر فدرال‌رزرو (بانک مرکزی آمریکا) برای کنترل معاملات بین‌الملل این کشور باعث شده که حجم سوئیفت این کشور به دلیل تجارت با ایران کاهش یابد.

سیدحمید حسینی در این رابطه به ایلنا گفته است: عراق باید این مشکل را حل کند، البته می‌توان وجه کالاها را هم به صورت دینار، درهم، یوآن، لیر ترکیه و یا یورو پرداخت کرد، ولی اگر عراق نتواند پول را پرداخت کند قطعا امکان خرید و واردات کالا از ایران نخواهند داشت.

این فعال صادراتی در عین حال پیش‌بینی آنچه در پیش است را زود می‌داند و می‌گوید: فعلا اظهارنظر در این خصوص زود است. باید ببینیم که آیا فدرال‌رزرو بنا دارد به همین سیاست خود ادامه دهد یا خیر. روزانه حدود ۲۵۰ میلیون دلار به بانک‌های عراقی سوئیفت می‌شد که اکنون به ۳۰ تا ۴۰ میلیون دلار کاهش پیدا کرده است و باعث شده نرخ دینار در برابر دلار به شدت تضعیف شود و از ۱۴۵۰ به بیش از ۱۶۰۰ برسد.

به گفته وی اقدام فدرال‌رزرو قطعا می‌تواند باعث نارضایتی مردم عراق شود و هم به دولت این کشور فشار وارد کند و هم اینکه علیه ایران جوسازی شود که چون دلار وارد ایران می‌شد آمریکا این کار را انجام داده است.

فشارهای چندجانبه

اوضاع تجارت با عراق تا قبل از آشوب‌های اخیر در ایران رو به بهبود بود. بعد از آنکه غربی‌ها از تلاش برای احیای برجام ناکام ماندند و شمشیر را از رو برای ایران بستند، حالا فشار آمریکا و غرب به همسایه‌ها بیشتر شده است. اظهارات اخیر نخست‌وزیر عراق شاید در همین راستا باشد. آن هم زمانی که عراق به راحتی نفت می‌فروشد، به دلیل تجارت با ایران حجم سوئیفت این کشور کم شده است.

گزارش‌های گمرک نشان می‌دهد که مهم‌ترین محصولات صادراتی ایران به عراق شامل محصولات کشاورزی، دامی و غذایی، مصالح ساختمانی، محصولات پتروپالایشگاهی، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی و دارو، خودرو و لوازم یدکی، پوشاک، کیف، کفش، محصولات آهنی و خشکبار است.

عراق همچنین تا حد زیادی وابسته به واردات گاز و برق از ایران است. حال آنکه مشکل موجود در این مسیر عدم‌وصول درآمدهای صادراتی حاصل از آن و در نتیجه قطع مقطعی صدور گاز به عراق است.

ایران سالانه ۲۰۰ مگاوات برق و ۴۰ میلیون مترمکعب گاز به عراق می‌فروشد. این کشور در شرایط کنونی جایگزینی برای گاز ایران به ندارد. هرچند تغییر مناسبات سیاسی منطقه‌ای و به خصوص تحرکات اخیر عربستان برای تامین گاز عراق و گسترش نفوذ خود در بغداد می‌تواند برای بازار برق و گاز ایران در این کشور نگران‌کننده باشد.

رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در این رابطه می‌گوید: عراق قبلا روزانه ۲۵۰ میلیون دلار درآمد نفتی داشته و با این رقم‌های جدید نفت به روزانه بالای ۳۵۰ میلیون دلار رسیده است. بانک مرکزی عراق هیچ حسابی ندارد و هیچ کار بانکی انجام نمی‌دهد و فقط به همه بانک‌های عراقی سهمیه داده است که وظیفه داشتند روز قبل دینار را از بازار جمع‌آوری کنند و به بانک مرکزی تحویل بدهند.

او اضافه کرده: بانک مرکزی هم بر آن مبنا دستور می‌داد که معادل آن دلار به حساب بانک‌ها پرداخت شود و بعد بانک‌های عراق به کسانی که دینار دریافت کرده بودند دلار را در عراق و یا سایر کشورها تحویل می‌داد، بنابراین اصولا نظارتی بر اینکه در قبال دلاری که پرداخت شده آیا کالایی به عراق وارد شده است یا خیر، انجام نمی‌شد.

به گفته وی این سیاست در این راستا صورت گرفته که بر دلارهای ارسالی به عراق نظارت و کنترل صورت بگیرد چون بخشی از پول صرف فساد و خروج از عراق می‌شود، بخشی باعث خروج سرمایه و صرف واردات می‌شود و بخشی هم ممکن است در جاهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین بانک مرکزی عراق و فدرال‌رزرو آمریکا در نظر دارند این موضوع را بیشتر رصد کنند.

حسینی تصریح کرد: اکنون مهم‌ترین بانک تجاری عراق که مبادلات بین‌المللی و صادرات انجام می‌دهد، بانک تجارت و یا TBI است که مدیریت مالی آن برعهده یک آمریکایی است که همه چیز را رصد می‌کردند. به نوعی در نظر دارند بقیه بانک‌های عراقی را از میدان به‌در کنند و تقریبا همه چیز را در اختیار بانکی قرار دهند که تحت کنترل خودشان است. آمریکا مستقیما مدیران بانک را نصب می‌کند و باتوجه به اینکه شایعاتی مطرح بود که رییس بانک مرکزی و بانک TBI عراق تغییر خواهند کرد، به نظر می‌رسد در این راستاست که به دولت عراق فشار وارد کنند تا نتواند تغییرات را انجام دهد.

ماجرای ۵ میلیارد دلاری

عراق خرداد ماه امسال توانست ۶/۱ میلیارد دلار از بدهی‌های واردات گاز از ایران را بپردازد. جواد اوجی وزیر نفت درباره مذاکراتی که ابتدای امسال با عراقی‌ها داشت، گفته بود که طی تفاهم انجام شده بین دو کشور، ایران متعهدشده که تامین گاز مردم عراق را به صورت پایدار انجام دهد. ضمن اینکه وصول مطالبات حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، محصولات پتروشیمی و گاز هم تسهیل شده است.

چنین تصویری از یک بازار پایدار برای محصولات پتروشیمی، گاز و برق ایران روشن بود، اما تحولات سیاست خارجی در ماه‌های اخیر باعث شده که بازاری به پایداری عراق هم تحت‌الشعاع قرار گیرد.

رییس هیات‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی درباره وضعیت دریافت وجه صادرات برق و گاز به عراق هم می‌گوید: خرید گاز توسط دولت عراق انجام می‌شود، مکانیسمی تعریف‌شده که عراق باید در قبال گاز کالای مورد نیاز ما را تحویل دهد، بنابراین موضوع خود عراق است که باید ببینند آیا اجازه دارند به دلار خرید کنند و یا اینکه TBI وظیفه دارد تبدیل به یورو یا درهم کند و در اختیار تجار عراقی قرار دهد که کالای مورد نیاز را خریداری کنند؟ عراق به شدت علاقه‌مند است و به واردات برق و گاز از ایران نیاز دارد و حتی پیگیر است که بتواند میزان واردات را افزایش دهد، بنابراین قاعدتا اگر بخواهد سختگیری شود، می‌تواند با واکنش ایران روبه‌رو شده و دولت عراق را با مشکل مواجه کند.

وی تاکید کرد: در این ماجرا ایران می‌تواند به تجار توصیه کند انعطاف داشته باشند و از طرف عراقی ریال یا حتی دینار دریافت کنند. اکنون دینار در بازارهای جهانی قابل معامله است، معامله با سایر ارزها هم می‌تواند کمکی باشد که ایران برای عبور عراق از این بحران انجام دهد.

حسینی رقم مطالبات برقی و گازی ایران از عراق را که قبلا ۵ میلیارد دلار اعلام شده بود، بیشتر عنوان کرد.

وی بیان کرد: فعلا همه نظام پرداخت عراق دچار مشکل است و فقط ایران درگیر نیست، اکنون با توجه به اینکه حواله سوئیفت ارز از آمریکا به بانک‌ها کاهش پیدا کرده و از سوی دیگر ارزش دینار نیز کاهش پیدا کرده است، قطعا به دنبال تامین اسکناس هستند، بنابراین تقاضا برای تامین اسکناس به شدت افزایش پیدا خواهد کرد و می‌تواند مبادلات تجاری عراق را دچار مشکل کند. در هر حال آمریکا درصدد است کنترل ارز عراق را به دست گیرد. در این بین قائدتا دولت عراق نباید اجازه دهد آمریکا در این حد در کار تجاری مردم این کشور دخالت کند.

اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمی