کاربرد فاینانس، ریفاینانس و یوزانس

جهان صنعت نیوز| بیشترین کاربرد فاینانس و ریفاینانس در صادرات و واردات کالا است. بنابراین چنانچه شرایط و ابزارهای لازم این تسهیلات فراهم باشد، باعث بهبود و توسعه واردات و صادرات شده و نیز سبب افزایش انتقال ارز و جذب سرمایه در داخل کشور خواهد شد. در ادامه با تعریف دقیق اصطلاحات فاینانس و ریفاینانس و یوزانس آنا می شوید: 

فاینانس:

به تأمین منابع مالی مورد نیاز برای اجرای پروژه‌ها و خرید تجهیزات طرح‌های تولیدی (سرمایه‌ای) و همچنین خدمات فنی و مهندسی پروژه‌ها با استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی میان مدت (وفق قرارداد‌های مالی بسته شده با اعتبار دهندگان خارجی) فاینانس گفته می‌شود.

 قرارداد‌های فاینانس به این مفهوم هستند که یک بانک یا موسسه تجاری خارجی وامی را به‌ منظور عملیات معینی به کشور و یا شرکت مشخصی پرداخت کرده و در واقع کنترلی روی هزینه کردن آن ندارد. بنابراین تعهدی نیز برای به ثمر نشستن طرح نداشته و در سررسید‌های تعیین‌شده‌ای اصل ‌وفرع آن را از طرف قرارداد و یا بانک تضمین‌کننده قرارداد دریافت می‌کند.

 ریفاینانس (اعتبار اسنادی کوتاه‌مدت) :

اعتبار اسنادی ریفاینانس (یا یوزانس داخلی) نوعی تسهیلات اعتباری است که در چارچوب یک خط اعتباری کوتاه‌مدت برقرار شده میان دو بانک یا دو مؤسسه مالی تحت یک قرارداد  (Agreement)اعطا می‌شود.

از راه این خط اعتباری وجه کالای مورد معامله بین خریدار و فروشنده در زمان معامله اسناد حمل به صورت نقدی به فروشنده پرداخت می‌شود و سپس بانک گشایش کننده وجه پرداخت شده به فروشنده توسط بانک کارگزار  را یک سال بعد به همراه بهره متعلقه از خریدار دریافت کرده و بازپرداخت می‌کند.

همه واردکنندگان (اعم از تولیدی و تجاری) برای وارد کردن کالا، مواد اولیه، قطعات یدکی، ماشین‌آلات خطوط تولیدی و خدمات می‌توانند با استفاده از خطوط اعتباری بین بانکی حداکثر یک ساله نسبت به گشایش اعتبارات اسنادی ریفاینانس اقدام کنند .استفاده از تسهیلات کوتاه‌مدت بین بانکی (معمولا یک ساله) را ریفاینانس گویند.

بانک‌ها با استفاده از منابع شعب خارج از کشور و منابع بانک‌های خارجی اقدام به پرداخت تسهیلات ارزی کوتاه‌مدت در قالب خطوط اعتباری ریفاینانس می‌کنند و با وجه به اینکه نرخ سود این گونه تسهیلات نسبت به سود تسهیلات ریالی بسیار کم است، کمک موثری برای واردکنندگان جهت کاهش هزینه‌های تمام شده کالا خواهد بود.

مدت استفاده از تسهیلات کوتاه مدت حداکثر یک سال از زمان معامله اسناد است. تسهیلات ریفاینانس به صورت (سه، شش و ۹ ماهه) نیز قابل استفاده است، مشروط به اینکه خط اعتباری خاص با شرایط زمانی زیر یک سال در بانک عامل وجود داشته باشد.

تفاوت فاینانس و ریفاینانس:

حداکثر مدت جهت اعطای تسهیلات ریفاینانس تا یک سال و برای فاینانس بیش از یکسال است و نیز بازپرداخت تسهیلات به بانک‌های خارجی در ریفاینانس توسط بانک‌های تجاری و در فاینانس توسط بانک مرکزی تضمین شده است. همچنین از تسهیلات فاینانس برای خرید و احداث پروژه‌های سرمایه‌ای و تجهیزات، ماشین‌آلات خطوط تولیدی و خدمات اعم از نصب و راه‌اندازی، آموزش و دانش فنی استفاده می‌شود در حالی که از تسهیلات ریفاینانس برای ورود کالاهای خاصی است که بانک تعیین می‌کند استفاده می‌شود.

تفاوت دیگر اینکه استفاده‌کنندگان از تسهیلات فاینانس شامل اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی هستند، اما در تسهیلات ریفاینانس علاوه بر اشخاص حقیقی و حقوقی، شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته به دولت، چنانچه از منابع بودجه عمومی کشور به طور کلی و یا برای ثبت سفارش خاصی استفاده نمی‌کنند، مشمول استفاده از این تسهیلات خواهند بود.

یوزانس:

یوزانس در لغت به معنی «فرجه»، «مهلت» و «وعده پرداخت» آمده ‌است و در اصطلاح سرمایه‌گذاری به معنی توافق بر پرداخت قیمت فناوری و تجهیزات دریافت شده در قبال ارایه برات مدت‌دار است. به عبارتی اعتبارات اسنادی مدت‌داری که به ضمیمه اسناد حمل کالا، برات عهده بانک گشاینده ارسال می‌شود را یوزانس گویند. براتی که توسط بانک بازکننده اعتبار قبولی داده شود را قبولی بانکی گویند، در این حالت چنانچه ذی‌نفع اعتبار به وجه نقد نیاز داشته باشد می‌تواند قبولی بانکی را در بازار تنزیل و به وجه نقد تبدیل کند.

یوزانس نوعی از اعتبارات اسنادی است که در آن فروشنده کالا به خریدار مهلتی می‌دهد تا بتواند در این فاصله وجه اعتبار را بپردازد. در مواردی که فروشنده حاضر به قبول معامله یوزانس نمی‌شود غالبا یک موسسه مالی یا بانک‌های تجاری ثالثی وارد جریان داد و ستد شده و وجه اعتبار را به فروشنده می‌پردازند تا در سررسید بهره و اصل یوزانس را از خریدار اخذ کنند.

تفاوت یوزانس و فاینانس:

در روش فاینانس تنها بحث تامین مالی و دریافت پول به صورت وام مطرح است، در حالی که در روش یوزانس بحث کالا، خدمات و یا دانش فنی نیز وارد شده و در واقع این فناوری‌ها از کشور یا موسسه خارجی خریداری می‌شود که با توجه به نرخ بهره و تنظیم نرخ محصول توسط وام‌دهنده این روش بسیار پرهزینه است.