از نظریه پولی تا تراموای دموکراسی؛ اردوغان به ۳ می رسد؟

به گزارش جهان صنعت نیوز؛ باید به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه که به پیشنهاد رجب طیب اردوغان در چهاردهم ماه می برگزار شود، توجه بیشتری کرد. این در حالی است که از آغاز ریاست جمهوری ناهنجار اردوغان، این کشور در آستانه فاجعه قرار دارد. رفتار آقای اردوغان با نزدیک شدن به انتخابات می‌تواند آنچه را که امروز یک دموکراسی عمیقا معیوب است را به سمت یک دیکتاتوری تمام عیار سوق دهد.

اردوغان؛ از منجی تا خودکامگی

زمانی که اردوغان برای اولین بار در ماه مارچ سال ۲۰۰۳ به نخست وزیری رسید، وعده‌های بیشماری به مردم ترکیه داد. اما او و حزب عدالت و توسعه در پیگیری این هدف چندان موفق نبودند. دولت آقای اردوغان در سال‌های اولیه ثبات اقتصادی و سیاسی جدیدی به کشوری داد که برای دهه‌ها فاقد این ثبات بود. او ژنرال‌هایی را که اغلب در سیاست مداخله و کودتا کرده بودند، بی‌اعتبار کرد و همزمان اصلاحاتی برای تقویت اقتصادی انجام داد. حتی برای کردها – بزرگترین اقلیت قومی ترکیه – که مدت‌ها از دخالت‌های ارتش در عذاب بودند، صلح‌جویان را به کار گماشت. در سال ۲۰۰۵ او به شایستگی جایزه‌ای به دست آورد که از همه پیشینیانش دور مانده بود:‌ آغاز رسمی مذاکرات درباره پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا.

با این حال، هر اندازه آقای اردوغان مدت طولانی‌تری در قدرت مانده، استبداد او هم قوی‌تر شده است. پس از یازده سال در دست داشتن سمت نخست وزیری، او ریاست جمهوری را هم در دست گرفت و تصمیم گرفت پستی که پیشتر ضعیف بود را به پستی مسلط تبدیل کند. پس از تلاش برای کودتا در سال ۲۰۱۶، او ده‌ها هزار نفر را از مشاغل اخراج و تعدادی از آنها را دستگیر کرد .

اردوغان بسیاری از رسانه‌ها را به ابزار تبلیغاتی دولتی تبدیل کرده است. در واقع اینترنت را سانسور کرده و بسیاری از منتقدان از جمله رهبران مخالف را به زندان انداخته است. او رقبای درون حزب عدالت و توسعه را هم کنار گذاشته است. قوه قضاییه را نادیده گرفته و از دادگاه‌ها برای آزار و اذیت مخالفان خود استفاده می‌کند.

نظریه پولی اردوغان

اردوغان در حالی به دهه سوم قدرت خود نزدیک می‌شود که در قصری وسیع نشسته و همه درباریانش از انتقال هر گونه اشتباهی به وی وحشت دارند. باورهای غیرعادی فزاینده او به سرعت به سیاست عمومی تبدیل می‌شود و بر همین اساس هم او یک نظریه پولی را به یک بانک مرکزی که پیشتر مستقل بود، تحمیل کرد.

او فکر می‌کند که درمان تورم، ارزان‌تر کردن پول است. این دلیل اصلی تورم ۶۴ درصدی ترکیه است. استانداردهای زندگی در این کشور در حال کاهش است و رای‌دهندگان به ویژه در شهرها در حال عقب‌نشینی از مواضع خود هستند. سه سال پیش حزب آقای اردوغان در انتخابات شهرداری سه شهر بزرگ آنکارا، استانبول و ازمیر شکست خورد. نظرسنجی‌ها حاکی از آن است که اگر اپوزیسیون پشت بهترین نامزد خود متحد شود و انتخابات کمابیش در فضایی سالم برگزار شود، او ممکن است چهار ماه دیگر ریاست جمهوری را از دست بدهد.

دموکراسی، سفر با تراموا است

این «اگر»ی بزرگ است. آقای اردوغان مصمم است که میدانی را که از قبل ناهموار بود، بیشتر به سمت خود متمایل کند. شهردار استانبول، اکرم امام‌اوغلو شاید قابل قبول‌ترین رقیب آقای اردوغان، اخیرا به دلیل «احمق» خواندن مقامات انتخاباتی که اولین پیروزی او در شهرداری را لغو کردند، به زندان و محرومیت از فعالیت سیاسی محکوم شد.

آقای اردوغان زمانی دموکراسی را به سفر با تراموا تشبیه کرد: وقتی به مقصد می‌رسی، پیاده می‌شوی. در زمان او، انتخابات به ندرت در فضایی منصفانه برگزار شده اما به طور کلی آزاد بوده و تعداد زیادی از رای دهندگان در آن شرکت کرده‌اند. نگرانی‌ها این بار از این است که اردوغان با نگرانی از شکست خود در انتخابات، کناره گیری کرده و تاکید کند که انتخابات این دوره نه عادلانه و نه آزاد است.

غرب از ترکیه می ترسد

آمریکا و اتحادیه اروپا اغلب از انتقاد از آقای اردوغان خودداری می‌کنند، چرا که می‌ترسند متحدی مهم و دردسرساز را از خود دور کنند. هیچکس نمی‌خواهد کشوری به اهمیت ترکیه در چنین مسیری قرار گیرد. همه می‌دانند که یک رییس‌جمهوری منزوی و به تبع آن یک ترکیه منزوی می‌تواند شرارت بزرگی انجام دهد. او می‌توانست با یونان و قبرس به منازعات سرزمینی شدیدتری دامن بزند. او می‌تواند سردرگمی و درگیری بیشتری در سوریه ایجاد کند. او می‌تواند به ۵ میلیون مهاجر و پناهنده ترکیه اجازه دهد تا به سمت جنوب اروپا حرکت کنند، کاری که اگر می‌توانستند بسیاری از آنها برای انجام آن تلاش می‌کردند.

با این حال ترکیه همچنان به غرب نیاز دارد، به ویژه برای بازگرداندن ثبات به اقتصاد آسیب دیده این کشور. اگرچه مذاکرات عضویت این کشور به اتحادیه اروپا ممکن است به بن بست رسیده باشد، اما همچنان امیدوار است که اتحادیه گمرکی ارتقا یافته با اتحادیه اروپا، رشد اقتصادی را تقویت کند. باید راهی برای احیای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیابد که در پاسخ به عدم اطمینان سیاسی و اقتصادی سقوط کرده است. ترکیه برای بهبود بهره‌وری پایین خود، به فناوری‌های غربی متکی است و سلاح‌های غربی به ویژه هواپیماهای جنگنده آمریکایی را نیاز دارد. اگر آقای اردوغان به دموکراسی پشت کند و به باشگاه دیکتاتورها بپیوندد، نمی‌تواند هیچ یک از این موارد را تضمین کند و همه این موارد به او انگیزه‌ای قوی برای ماندن در کنار غرب می‌دهد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان