چرا قیمت خودرو در بازار کنترل نمی شود؟
حتی اگر وزارت صمت نوسانات عجیب و غریب قیمت خودرو در بازار را تایید نکند و افزایش قیمت‌های اخیر را کاذب بخواند، در اصل ماجرا تغییری رخ نمی‌دهد و بازار خودرو روند افزایشی خود را دنبال خواهد کرد.
به گزارش جهان صنعت نیوز: نقش پررنگ تورم در اقتصاد ایران و قیمت دلار،صاحبان خودرو به سرمایه‌دار تبدیل کرده است. افرادی هم که تاکنون موفق به خرید خودرو نشده‌اند، امید چندانی برای خرید ندارند. این در حالی است که و مسئولان دولتی تصور می‌کنند دریافت مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند موجب سر و سامان دادن به بازار خودرو شود. غافل از اینکه تا تورم در کشور ما روند افزایشی داشته باشد، در ماهیت سرمایه‌ای بازار خودرو تغییری ایجاد نخواهد شد.
هفته گذشته یکی از نمایندگان مجلس از طرح مجدد استیضاح وزیر صمت خبر داد و اعلام کرد: از روز دوشنبه مجددا استیضاح وزیر صمت را به جریان انداخته و در سامانه بارگذاری کردم و الان در مرحله جمع‌آوری امضاء هستیم. لطف‌الله سیاهکلی با بیان اینکه همچنان اعتقاد دارم که آقای فاطمی‌امین توانایی اداره وزارت صمت را ندارد، افزود: اکنون قیمت خودرو به قدری افزایش پیدا کرده است که دیگر مردم نسبت به قیمت آن سِر (بی‌حس) شده‌اند، یعنی دیگر افزایش بیشتر از این تاثیری بر مردم ندارد چون مردم اصلا دیگر قدرت خرید ندارند و نمی‌توانند خودرو بخرند.
میانگین تغییرات قیمت بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان
اگرچه وزارت صمت در مورد گرانی خودرو، به عدم توازن عرضه و تقاضا اشاره می‌کند اما نکته این است که تا وقتی تورم مهار نشود هر قدر هم عرضه خودرو زیاد شود، باز ماهیت سرمایه‌ای خودرو تغییر نمی‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار خودرو پس از چند ماه سکوت و ثبات نسبی که از اواخر خرداد ماه شروع شده بود، از اوایل آبان ماه و با اوج گرفتنِ پاییزه قیمت دلار به یکباره ترمز برید و طی حدود ۲ ماه گذشته میانگین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان دچار نوسان قیمتی شد.
در همین رابطه مقایسه قیمت‌ها در یکم آبان ماه با چهارشنبه ۱۴ دی‌ماه بیانگر رشد محسوس قیمت‌هاست؛ به عنوان نمونه خودروی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ اگرچه در یک آبان ۳۰۹ میلیون تومان بود اما طی ۷۴ روز به حدود ۴۵۰ میلیون تومان رسیده است. همچنین می‌توان به قیمت دناپلاس اشاره کرد که در یک آبان ماه ۴۷۰ میلیون تومان در بازار معامله می‌شد اما هم‌اکنون قیمت این خودرو به حدود ۶۶۰ میلیون تومان رسیده است. البته قیمت این دو خودرو به ترتیب تا مرز ۳۰۰ و ۷۰۰ میلیون تومان نیز رسیده بود اما با کاهش جزئی قیمت دلار در هفته جاری، مقداری افت کرد.
تورم ام‌المصائب اقتصاد ایران
نکته قابل توجه در مورد قیمت خودرو در بازار آزاد آنکه اگرچه وزارت صمت از تریبون‌های مختلف اعلام کرده که این قیمت‌ها را قبول نداشته و آنها را به رسمیت نمی‌شناسد اما واقعیت آن است که به دلیل تورم بالا در اقتصاد ایران که در نهایت منجر به عرضه کم و ۳ نرخی شدن قیمت خودرو (قیمت مصوب کارخانه، قیمت کشف شده در بورس و قیمت بازار آزاد) شده است، خودرو بر خلاف روال مرسوم در سایر کشورها، از یک کالای مصرفی تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده و از همین رو نسبت به نوسانات نرخ دلار، به صورت لحظه‌ای واکنش نشان می‌دهد و حتی اگر وزارت صمت این قیمت‌ها را قبول نداشته باشد اما بازار آزاد ویترین اصلی قیمت‌ها در تمام حوزه‌ها محسوب می‌شود.
در اینجا باید اشاره شود که یکی از شعارهای اصلی وزارت صمت از زمان شروع به کار دولت سیزدهم ساماندهی بازار خودرو با کاهش اثرپذیری از نرخ دلار بود؛ با این حال با گذشت حدود ۱۶ ماه از عمر دولت جدید می‌بینیم هنوز هم اصلی‌ترین معیار در تعیین قیمت بازار «دلار» است و دولتی‌ها هنوز نتوانسته‌اند سیاستی اتخاذ کنند که خودرو تبدیل به یک کالای مصرفی شود.
تورم، خودرو را تبدیل به کالای سرمایه‌ای کرد
در این رابطه کارشناسان اقتصادی از جمله دلایل اصلی سرمایه‌ای شدن خودرو و وابستگی بیش از حد این کالا به قیمت دلار را تورم بالای اقتصاد ایران می‌دانند و معتقد‌ند که انباشت سیاست‌های نادرست اقتصادی طی سال‌های گذشته، امروز تاثیر خود را به صورت محسوس در صنعت خودروسازی کشور گذاشته است.
رسول سلیمانی کارشناس صنعت خودرو در این ارتباط با بیان اینکه سرمایه‌ای شدن خودرو، بازار را به هم ریخته است، به مهر می‌گوید: نکته مهم این است که اگرچه عرضه کم اثر خود را بر بازار می‌گذارد اما عامل اصلی وضعیت فعلی بازار خودرو، بالا بودن نرخ تورم است.
وی تاکید می‌کند تا وقتی نرخ تورم بالا باشد خودرو همچنان به عنوان یک کالای سرمایه‌ای شناخته می‌شود زیرا هر چقدر هم خودرو به بازار عرضه شود اگر تورم کنترل نشود، مردم سعی می‌کنند با خرید و احتکار خودرو ارزش پول خود را حفظ کنند.
سلیمانی درمان اصلی بیماری فعلی بازار خودرو را مهار تورم می‌داند و می‌گوید: بعد از مهار تورم باید به سراغ پیاده‌سازی قواعد بازدارنده برای جلوگیری از تبدیل کالای مصرفی به سرمایه‌ای برویم که از جمله ابزارها در این حوزه مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر نقل‌و‌انتقال است که در مورد اولی قانونی نداریم و در مورد دومی بسیار ضعیف و در حد یک درصد عمل کرده‌ایم.
این کارشناس صنعت خودرو راهکار دوم بعد از مهار تورم را بهبود وضعیت بازار سرمایه برای افزایش انگیزه مردم جهت ورود به این بازار برای حفظ ارزش پول می‌داند و معتقد است که در صورت لغو قیمت‌گذاری دستوری و افزایش سوددهی بازار سرمایه، مردم به جای خرید خود کالا از جمله خودرو، اقدام به خرید سهام از جمله سهام خودروساز برای حفظ ارزش سرمایه خود و البته سوددهی می‌کنند.
سیاستگذاری نادرست اقتصادی
همچنین حسن کریمی‌‌سنجری کارشناس صنعت خودرو علت اصلی افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها در بازار خودرو را تورم حاکم بر اقتصاد کشور دانسته و معتقد است افزایش نرخ ارز که خود معلول افزایش تورم است، به مفهوم افت ارزش ریال بوده و این دقیقاً به‌معنای افزایش قیمت کالاهاست.
وی می‌گوید: علیرغم اینکه برخی بر این باورند که افزایش نرخ ارزهای خارجی نمی‌تواند در قیمت خودروهای داخلی آن‌چنان مؤثر باشد، اما باید دانست که افزایش نرخ ارز که خود معلول افزایش تورم است، به مفهوم افت ارزش ریال بوده و این دقیقا به‌معنای افزایش قیمت کالاهاست به ویژه کالاهایی همچون خودرو است که ماهیت سرمایه‌ای ثابت دارند.
به اعتقاد او، از آنجایی که بخش مهم عوامل اثرگذار در افزایش قیمت خودرو اقتصادی است، لذا باید ریشه آنها را در حوزه سیاستگذاری نادرست اقتصادی در کشور جست‌و‌جو کرد.
نقدینگی و تورم عاملان اصلی گرانی خودرو
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی نیز متهمان اصلی تبدیل شدن خودرو به کالای سرمایه‌ای را نقدینگی، تورم و قیمت ارز می‌داند و می‌گوید: وقتی شاهد آن هستیم که قیمت ارز در یک مدت کوتاه افزایش بین ۲۰ تا ۳۰ درصدی پیدا می‌کند، قطعاً باید انتظار داشته باشیم که قیمت خودرو نیز به همین شکل بالا برود و البته وقتی روند کاهشی قیمت ارز شروع شد، دیدیم که قیمت‌ها در بازار خودرو نیز بار دیگر پایین آمد.
به گفته محمدرضا نجفی‌منش، شرط ثبات در بازار، ایجاد ثبات در بازار ارز است و اگر دولت بتواند این موضوع را مدیریت کند، بازار نیز آرامش خواهد داشت. البته ثابت نگه‌داشتن بازار ارز خود به پیش‌نیازهایی در عرصه اقتصاد کلان از جمله کنترل نقدینگی و کاهش نرخ تورم نیاز دارد.
خرید خودرو راهی برای حفظ ارزش سرمایه
در این بین وزارت صمت هم اگرچه اشاره مشخصی به نرخ تورم نمی‌کند، اما خود نیز اعتقاد دارد که خودرو در ایران تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده از این رو با کوچک‌ترین نوسانی، چه در بخش ارز و چه در بخش اخبار به ویژه اخبار سیاسی و اقتصادی، سریع دچار هیجان می‌شود. در این رابطه سید رضا فاطمی‌امین وزیر صمت عدم توازن عرضه و تقاضای خودرو را متهم اصلی وضع آشفته‌بازار خودرو می‌داند و می‌گوید: خودرو به نادرستی تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است و در این بین وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند قیمت خودرو نیز بالا می‌رود، بنابراین افرادی که می‌خواهند ارزش پول خود را حفظ کنند به سراغ خرید خودرو می‌روند.
وی راهکار خروج از این بن‌بست را افزایش عرضه می‌داند و تاکید می‌کند: در درجه اول باید بین عرضه‌و‌تقاضا در بازار تعادل ایجاد شود که وزارت صمت در حال حرکت به این سمت است.
همچنین ابوالفضل خلخالی معاون دفتر صنایع خودروی وزارت صمت ضمن اشاره به اینکه قیمت خودرو متاثر از پارامترهای مختلف تورمی و تغییرات نرخ ارز نوسانی می‌شود، می‌گوید: در حال حاضر خودرو در ایران به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و در نتیجه مردم برای حفظ ارزش پول خود در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کنند.
وی همکاری وزارت اقتصاد با وزارت صمت را برای کاهش جذابیت بازار خودرو ضروری می‌داند و معتقد است: در شرایط فعلی یکی از راهکارهای مناسب برای کم شدن جذابیت بازار خودرو، عرضه خودرو در بورس کالاست؛ همچنین راهکار دیگر بحث افزایش عرضه خودرو و البته واردات خودرو است تا با ورود تعداد بالایی خودرو به بازار، قیمت‌ها تحت تاثیر قرار گیرند.
مشکل خودرو، میزان عرضه آن است
از سویی دیگر، سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو مانند مسوولان وزارت صمت معتقد است که عرضه کم عامل آشفتگی بازار خودرو شده و می‌گوید: بارها گفته‌ایم که مشکل خودرو، میزان عرضه آن است، عرضه قطره‌چکانی خودرو و نابرابری عرضه‌و‌تقاضا موجب افزایش قیمت خودرو می‌شود ضمن اینکه در این شرایط عوامل مختلفی از جمله افزایش قیمت ارز نیز روی قیمت خودرو تاثیر می‌گذارد.
وی معتقد است که خودرو به غلط به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است، بنابراین نوسانات نرخ ارز در قیمت خودرو اثرگذار است لذا افزایش قیمت ارز تاثیر بسزایی در افزایش قیمت خودرو می‌گذارد.
موتمنی به واردات خودرو و عرضه خودرو در بورس نیز اشاره می‌کند و شرط اثرگذاری این دو مؤلفه بر قیمت خودرو را استمرار عرضه اعلام و می‌گوید: همه از عرضه خودرو در بورس کالا حمایت می‌کنند و برای اینکه اثرات مثبت عرضه خودرو در بورس کالا حاصل شود، باید عرضه به صورت مداوم و مستمر باشد. همچنین برای اثرگذاری و کاهش قیمت خودرو واردات نیز باید مستمر انجام شود.
طبیعتا تاثیر کم بودن خودرو در افزایش قیمت این کالا غیرقابل انکار است اما همان‌گونه که کارشناسان نیز تاکید می‌کنند، مصیبت عظمای اقتصاد ایران که در نهایت منجر به افزایش قیمت و کمبود کالاها شده، تورم بالاست. همین تورم موجب شده ارزش پول ملی به پایین‌ترین حد ممکن برسد و مردم برای حفظ ارزش دارایی خود، اقدام به خرید کالاهایی که یک زمانی ماهیت مصرفی داشتند، روی بیاورند و با احتکار این کالاها به افزایش بیش از پیش قیمت‌ها دامن بزنند.
بنابراین دولت سیزدهم باید سیاست محوری خود در حوزه اقتصاد را مهار تورم بداند و برای کاهش آن اقدامات اصولی انجام دهد تا در اقتصاد ایران هر چیزی در جای خود قرار گیرد و کالای مصرفی، ماهیت مصرفی خود را حفظ کند.
اخبار برگزیدهخودرولینک کوتاه :
