فاز جدید گرانی لبنیات
به گزارش جهان صنعت نیوز: با وجود اینکه صنایع لبنی تاکنون با حربه کاهش وزن محصولات خود سعی کردند تا قیمت‌ها را ثابت نگه دارند اما افزایش ۴۷ درصدی قیمت شیر خام موضوعی است که به طور حتم بازار لبنیات را دچار تحولات جدیدی خواهد کرد و افزایش قیمت‌های باورنکردنی را به دنبال خواهد داشت. نکته دیگر اینکه با توجه به نابسامانی بازار نهاده‌های دامی، خشکسالی، گرمای زیاد هوا و همچنین کسری به‌وجودآمده در تامین علوفه دام‌ها، نایابی مواد پروتئینی و گوشت چالشی خواهد بود که پس از افزایش قیمت بی‌رویه لبنیات اتفاق خواهد افتاد. تمامی این چالش‌ها در کنار یکدیگر نیز به طور حتم کاهش سرانه مصرف لبنیات و مواد پروتئینی را به صورت شدیدتری به دنبال خواهد داشت و سلامتی مردم را نیز دچار مشکل خواهد کرد.
در واقع نابسامانی‌های به‌وجودآمده در مورد تامین نهاده‌های دامی و همچنین افزایش قیمت مواد اولیه لبنیات آنچنان واضح است و تبعات قابل توجهی را در بازار مصرف در پی خواهد داشت که رییس‌جمهور دولت دوازدهم در توجیه گرانی دیگر نمی‌تواند از این تعبیر استفاده کند که «طوری برخی اقلام را گران کردیم که مردم اصلا نفهمیدند.»
نرخ شیر خام طی چند ماه اخیر حواشی زیادی ایجاد کرده است. دامداران می‌گویند با توجه به افزایش قیمت نهاده‌های تولید (نهاده‌های تولید، واکسن دام و…) قیمت تمام‌شده هر کیلوگرم شیرخام به ۷۴۰۰ تومان و با احتساب حداقل سود ۱۵ درصد، به ۸۵۱۰ تومان افزایش یافته است؛ حال آنکه میانگین قیمت خرید شیرخام توسط کارخانه‌های لبنی از دامداران در حال حاضر پنج هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. با این حساب، دامداران روی هر کیلوگرم شیرخام ۳۵۰۰ تومان ضرر می‌کنند. از این رو و با توجه به انتقاد مکرر دامداران از افزایش قیمت نهاده‌های تولید، تقریبا هر ساله خبر از افزایش قیمت شیر خام به گوش می‌رسد. آخرین خبر درباره افزایش قیمت شیر خام نیز مربوط به اواخر خرداد امسال بود که سیداحمد مقدسی رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران خبر از تصمیم معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی از افزایش قیمت شیر خام به ۶۴۰۰ تومان داد و قرار بود این قیمت از یکم تیرماه از سوی ستاد تنظیم بازار اعمال شود.
در این راستا، فعالان صنایع لبنی نیز اعلام کردند که چنانچه قیمت شیرخام به این میزان افزایش یابد، محصولات لبنی نیز تا ۷۰درصد افزایش خواهد یافت. اما این خبرها از سوی مقامات بالاتر بی‌پاسخ نماند و محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهور با تکذیب خبر افزایش قیمت شیرخام عنوان کرد: «آقای رییس‌جمهور دستور دادند در این ماه‌های آخر دولت، بدون هماهنگی نباید هیچ قیمتی افزایش پیدا کند.» یک مقام آگاه نیز در این زمینه اعلام کرد که «قطعا نرخ شیرخام باید تعیین‌تکلیف شود، اما با توجه به دستور رییس‌جمهور، قرار شد صبر کنیم که از ۲۲ تیرماه مسوولیت تنظیم بازار محصولات کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی بازگردد و وزارت جهاد کشاورزی درباره نرخ شیرخام تصمیم‌گیری کند.»
در آینده نه گوشت داریم و نه شیر
حتی تعیین قیمت دستوری شیرخام از سوی ستاد تنظیم بازار موجب برگزاری تجمعات اعتراضی در شهرهایی همچون کرمان، اصفهان، یزد، مشهد، شیراز و البرز شد. در این خصوص مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی گفت: متاسفانه عدم صداقت دولت در بحث توزیع و تولید شیر و گوشت تجمع دامداران را رقم زد. فرشید صراف با بیان اینکه در حال حاضر دست مصرف‌کننده و دولت در جیب دامدار است، افزود: این امر سبب شده تولیدکننده متضرر شود، چرا که بهای تمام‌شده هر کیلو شیر هفت هزار تومان است، اما سهم دامدار چهار هزار و ۵۰۰ می‌شود، قیمت واقعی گوشت بین ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان است اما دامدار ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان دریافت می‌کند.
وی تاکید کرد: زمانی که تولید به صرفه نباشد، تولیدکننده راهی جز کشتار دام مولد ندارد و این کشتار دام مولد سبب می‌شود در آینده نه گوشت و نه شیر داشته باشیم.
صراف، تسهیلات بانکی را دیگر مشکل دامداران دانست و ادامه داد: این مشکلات سبب شد تولیدکننده خودجوش وسط میدان بیاید، بنابراین باید به آنان حق داد، چراکه چندین سال است با دولت در حال همکاری هستند، اما نتیجه‌ای ندیده‌اند.
مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی ضمن بیان این نکته که چنانچه دولت هیچ تصمیمی اخذ نکند به‌زودی تولیدکننده از هستی ساقط می‌شود، گفت: ۶۰ درصد دامداران ما سنتی و نیمه صنعتی و مابقی صنعتی هستند، اما چون تولید در صنعتی‌ها بیشتر است تقریبا نسبت ۵۰ به ۵۰ دارند.
دولت تکلیف خود را نمی‌داند
وی بیان کرد: حدود ۵۰ هزار دامدار (گاوداری) در سطح استان فعالیت دارند که این نشان از اشتغال مستقیم و غیرمستقیم بسیار بالایی دارد، البته بسیاری از این افراد حذف شده‌اند.
صراف در پاسخ به این پرسش که آیا بازار کشش افزایش قیمت را دارد، اظهار کرد: قطعا ندارد. بحث ما این است که وضعیت شفاف شود و یارانه یا باید به دست مصرف‌کننده برسد یا تولیدکننده.
وی با تاکید بر اینکه قبل از اینکه تولیدکننده باشیم مصرف‌کننده هستیم و ابتدا به عنوان مصرف‌کننده به مساله می‌نگریم، تصریح کرد: دولت خود نمی‌داند یارانه را باید به تولید بدهد یا مصرف و ادامه این روند سبب می‌شود در آینده با فاجعه رو‌به‌رو شویم.
مدیرعامل اتحادیه گاوداران و دامداران صنعتی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: خودکفایی در عرصه شیر و گوشت ۴۰ سال زمان برد و امروز طی مدت سه سال در حال تخریب شدن است و احیای دوباره این فضا سال‌ها زمان خواهد برد.
صادرات شیر خشک و دام زنده آزاد شد
در همین راستا وزیر جهاد کشاورزی از تصویب قیمت ۶۴۰۰ تومانی شیر خام خبر داد که حدود ۴۷ درصد نسبت به قبل افزایش دارد، همچنین صادرات شیر خشک و دام زنده آزاد شد.
کاظم خاوازی وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای اعلام کرد که شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک قیمت هرکیلوگرم شیرخام را ۴۰۰/۶ تومان تصویب کرد و براساس مصوبه این شورا صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده آزاد است.
در بخشی از این نامه آمده است: شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی در جلسه مورخ ۱۴ تیر ۱۴۰۰ به استناد مفاد قانون اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی در راستای حمایت از دامداران و پایداری تولید قیمت هر کیلوگرم شیرخام را با ۲/۳ درصد چربی و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار، ۴۰۰/۶ تومان تصویب کرد. در این نامه همچنین آمده است: تبصره (۱): به ازای هر ۱/۰ درصد افزایش یا کاهش درصد چربی مبلغ ۸۰۰ ریال متناسب با افزایش و یا کاهش درصد چربی به قیمت شیرخام اضافه یا کسر خواهد شد.
در این نامه همچنین اعلام شده است که صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده آزاد است. تبصره (۲): مدیریت صادرات اقلام فوق‌الذکر اعم از مقدار، زمان، مابه‌التفاوت صادرات، اهلیت‌سنجی و اولویت‌بندی صادرکنندگان به عهده وزارت جهاد کشاورزی است. در بند سوم از این نامه نیز آمده است: وزارت جهاد کشاورزی مجاز است از طریق سازمان مرکزی تعاون روستایی، شرکت پشتیبانی امور دام، اتحادیه و یا شرکت‌های مباشر غیردولتی نسبت به خرید شیرخام، شیرخشک، دام زنده و گوشت قرمز اقدام کند. قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک قیمت هرکیلوگرم شیرخام را ۶۴۰۰ تومان تصویب کرد و براساس مصوبه این شورا شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده آزاد است.
اجرای مصوبه افزایش قیمت به شرط رفع ابهامات اجرایی
بر اساس آنچه گفته شد شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک قیمت هر کیلوگرم شیرخام را ۴۰۰/۶ تومان تصویب کرد. اما کارشناسان معتقدند؛ اجرای مصوبه افزایش قیمت شیرخام به شرط رفع ابهامات اجرایی آن امکان‌پذیر است.
به گفته کارشناسان در حال حاضر شورای تعیین قیمت توان اجرایی کردن قیمت‌ها را ندارد چرا که هنوز قانون انتزاع (قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی) به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ نشده است.
در همین رابطه یک فعال حوزه محصولات لبنی ضمن تاکید بر اینکه آنچه از سوی وزیر جهاد اعلام شده نرخ خرید تضمینی است و تکلیفی برای کارخانه‌های لبنی ایجاد نمی‌کند، اظهار کرد: آنچه از سوی وزیر جهاد ابلاغ شده، دارای ابهامات زیادی است و بدون افزایش قیمت محصولات لبنی، کارخانه‌ها توان پرداخت این مبلغ را به دامداران نخواهند داشت. وی ادامه داد: اگر وزارت جهاد کشاورزی بخواهد این افزایش قیمت مصوب را حتی پس از ابلاغ قانون انتزاعی عملی کند، مشکلات بزرگی مانند افزایش ۷۰ درصدی محصولات لبنی را پیش رو خواهد داشت که به دلیل عدم توان مالی مردم بازار کشش آن را ندارد.
این فعال حوزه محصولات لبنی که نخواست نامش افشا شود، با بیان اینکه تنها در یک صورت امکان اجرای این افزایش قیمت مصوب وجود دارد، افزود: راه اجرای آن این است که کارخانه‌ها شیر را با قیمت مصوب جدید خریداری کنند و برای جلوگیری از افزایش قیمت محصولات لبنی وزارت جهاد کشاورزی مابه‌التفاوت را پرداخت کند، به عبارت دیگر تفاوت بین قیمت مصوب قبلی و قیمت مصوب جدید را وزارت جهاد به دامداران پرداخت کند تا قیمت لبنیات بالا نرود.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی سازوکار اجرای قیمت مصوب جدید را ندارد و در صورت اجرا شدن آن منابع مالی برای پرداخت مابه‌التفاوت در دسترس این وزارتخانه نیست، به همین دلیل تا زمان مشخص کردن سازوکارهای اجرایی قابلیت اجرا نخواهد داشت.
اگرچه افزایش قیمت شیرخام برای جلوگیری از نابودی تولید اقدامی بود که باید از سوی دولت انجام می‌شد اما واقعیت این است که از این پس بازار لبنیات با کم‌فروشی و افزایش قیمت‌های بیشتری همراه خواهد شد و همین میزان مصرفی هم که در حال حاضر وجود دارد، متوقف خواهد شد. این در حالی است که همین حالا نیز آمار مربوط به سرانه مصرف لبنیات به خصوص شیر بسیار نگران‌کننده است و عوارض زیادی را در حوزه سلامت به دنبال خواهد داشت.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
