تشکیک در استعفا
به گزارش جهان صنعت نیوز: محمدرضا عارف در چهار سال گذشته و به خاطر عملکردش در مجلس شورای اسلامی و شورای‌عالی بارها مورد نقد قرار گرفته بود و خیلی‌ها معتقد بودند که نبود وی در این سازوکار اصلاح‌طلبانه بهتر از بودنش است. شایعات درباره استعفای وی اما وقتی بالا گرفت که موسوی‌لاری از عضویت در این شورا استعفا داد و تلویحا به شکست این سازوکار اشاره کرد. آن زمان البته خبر استعفای عارف از سوی نزدیکان وی به جد تکذیب شد. چندی قبل اما علی صوفی دبیرکل حزب پیشروی اصلاحات با یک مصاحبه باب گفت‌وگو در این باره را باز کرد. صوفی گفته بود که برخی به عارف پیشنهاد استعفا داده‌اند. تایید و تکذیب این سخن صوفی ادامه داشت که ایسنا در گزارش خود به استعفای عارف اشاره کرد!
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی از این نکته پرده برداشته که عارف حتی دو ماه قبل از موسوی لاری یعنی در اسفند ماه به فکر کناره‌گیری افتاده و استعفای خود را نوشته بوده است. بر این اساس و بنابر گزارشی که در این رابطه در اختیار «اعتماد» قرار گرفته، عارف پس از انتخابات مجلس یازدهم که دوم اسفندماه ۹۸، در پی ردصلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان در غیاب لیست شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و با کمترین مشارکت تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی رقم خورد، متن استعفای خود را به داود محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان تحویل داده بود تا از این طریق به اطلاع اعضای شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان برسد.»
گفتنی است، علیرضا خامسیان، از چهره‌های نزدیک به عارف که قبلا خبر استعفا را تکذیب می‌کرد، بعد از این جار و جنجال‌ها به «برنا» گفت: «در اسفند ماه سال گذشته، عارف نامه‌ای را خطاب به داود محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان نوشت و از سمت خود در شورای‌عالی سیاستگذاری کناره‌گیری کرد. این موضوع به اسفندماه بازمی‌گردد. محمدی قرار بود در اولین جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، این موضوع را مطرح کند. در واقع شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، پیشنهاد داد شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان تشکیل شود و اکثریت احزاب تشکیل‌دهنده آن نیز عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاح‌طلبان بودند. به همین دلیل قرار بر این بود که محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان، این موضوع را در اولین جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاح‌طلبان مطرح کند که گویا این موضوع را به صورت شفاف و روشن مطرح نکرد.» خامسیان تصریح کرد: «البته برگزاری این جلسات تحت‌الشعاع وضعیت کرونا قرار گرفت و جلسه‌ای هم به آن معنا تشکیل نشد؛ نه شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان و نه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات. هرچند دو، سه هفته پیش، شورای هماهنگی اصلاحات، جلسه‌ای تشکیل داد که ظاهرا قضیه استعفا به آن معنا مطرح نشد.»
ابهام در استعفا
با همه این حرف‌ها جدی بودن ماجرای استعفای عارف هنوز محل تردید است چراکه همین آقای خامسیان که می‌گوید استعفای عارف قبل از اسفندماه نوشته شده، بعد از استعفای موسوی لاری خبر استعفای عارف را اساسا تکذیب کرده بود! نکته دیگر اینکه موسوی لاری در نامه استعفای خود محمدرضا عارف را مخاطب قرار داده بود و این یعنی خبری از نوشته شدن نامه استعفا یا حتی تصمیم عارف بر این کار نداشته است. گذشته از این، تحویل نامه استعفا به داوود محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان و یکی از اعضای شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان امر معمولی نبوده و نشان می‌دهد که این استعفا پشت‌پرده‌هایی دارد. شاهد آنکه صوفی در گفت‌وگو با سایت فردا ضمن تاکید بر اینکه «موضوع استعفای دکتر عارف مشکوک است و طبیعی به نظر نمی‌آید» گفت: «اکنون هم بحث استعفای آقای عارف در شورای‌عالی مطرح نشده است. به‌نظر می‌رسد که به‌نوعی دوستان می‌خواهند بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای ابتکار عمل را در دست بگیرند.»
همین ابهامات هم سبب شد که بسیاری از چهره‌های اصلاح‌طلب تصمیم به سکوت در قبال این موضوع گرفته و تا مشخص شدن ابعاد پنهان آن اظهارنظر نکنند. مثلا مرتضی مبلغ، عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در پاسخ به «جهان صنعت» تاکید کرد که ما نیز از طریق رسانه‌ها خبر را شنیده‌ایم و بهتر است قبل از کسب اطلاعات بیشتر اظهارنظری نکنیم. حسن رسولی، از سیاسیون نزدیک به عارف نیز از شنیدن خبر استعفای عارف تعجب کرد و به «جهان‌صنعت» گفت: «من در مراودات خود با آقای عارف از این موضوع مطلع نشده بودم بنابراین در نفی یا اثبات این موضوع نمی‌توانم سخنی بگویم.»
بی‌خبری از استعفای عارف در جریان اصلاح‌طلب البته بیش از اینها عمومیت داشت. مثلا محمود صادقی، رییس کارگروه پایش شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در گفت‌وگو با «ایلنا» ضمن اظهار بی‌اطلاعی از خبر استعفای عارف گفت: «تا جایی که من اطلاع دارم موضوع استعفای آقای عارف در شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان مطرح نشده است.» آذر منصوری، قائم‌مقام حزب اتحاد ملت نیز در واکنش به این موضوع در صفحه توئیتر خود گفت: «از علت و زمان استعفای دکتر عارف بی‌اطلاعم. اما حرکت‌های جمعی اصلاح‌طلبان مبتنی بر اراده آزاد و آگاهانه افراد و گروه‌های اصلاح‌طلب است. بنابراین تصمیم ریاست شورای‌عالی محترم است. طبعا اصلاح‌طلبان در آینده در خصوص نحوه ادامه کار و ساختار و اهداف و راهبردهای شورای‌عالی تصمیم خواهند گرفت.»
شهاب‌الدین طباطبایی، سخنگوی حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان اما مثل بقیه اصلاح‌طلبان ابراز بی‌اطلاعی نکرده و در گفت‌وگو با «مهر» ضمن تایید خبر استعفای محمدرضا عارف از ریاست شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان گفت: «عارف از مدت‌ها پیش و در اسفندماه ۹۸ از ریاست این مجموعه استعفا داده اما این موضوع تا امروز رسانه‌ای نشد.» وی در پاسخ به این سوال که آیا عدم برگزاری جلسات این شورا به معنای انحلال آن است، گفت: «اعلام پایان ماموریت یک تشکیلات مدل‌های متفاوتی دارد و معتقدم اصلاح‌طلبان به تشکیل پارلمان اصلاحات نزدیک می‌شوند.»
نتیجه استعفا
گذشته از همه این ابهامات، باید به این موضوع فکر کرد که عارف بعد از استعفا از شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان چه خواهد کرد؟ به عبارت دیگر باید دید که آورده این استعفا برای عارف و اصلاح‌طلبان چیست؟
جریان اصلاحات قطعا از استعفای عارف چندان ضرر نمی‌کند زیرا فعالان سیاسی در این جریان از عملکرد وی راضی نبوده و به قول صوفی خودشان پیشنهاد استعفا را داده بودند. بنابراین حذف عارف از شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان ضمن اینکه بارقه امیدی برای تجدیدنظر در سازوکار انتخاباتی اصلاح‌طلبان است، خوشایند طیفی از اصلاح‌طلبان که همیشه هوادار ائتلاف با غیراصلاح‌طلبان بوده‌اند نیز خواهد بود. به عبارت روشن‌‌تر، نبود عارف که به خاطر دلخوری‌های پیشین خود از این جریان سیاسی از مدت‌ها قبل ساز عدم ائتلاف می‌زد، به نفع کارگزاران خواهان ائتلاف با امثال لاریجانی خواهد بود.
تاثیر استعفای عارف بر جریان اصلاح‌طلب اما بخش کم‌اهمیت‌تر قضیه است. مهم‌تر و قابل توجه‌تر اینکه عارف با این استعفا چه به دست خواهد آورد. برخی از سیاسیون تصور می‌کنند که ارائه غیرشفاف استعفا به معنی عدم جدیت عارف در این کار است و باید منتظر ماند که همین روزها گروهی از اصلاح‌طلبان در پی دلجویی از وی برآمده و او نیز خرامان به جایگاه خود بازگردد!
تحلیل دیگر و جدی‌تر اما این است که محمدرضا عارف با توجه به فشاری که انتقادات اصلاح‌طلبان به وی وارد کرد، به موقع دریافت که نباید روی حمایت این جریان در کارزار انتخاباتی ۱۴۰۰ حساب کند بنابراین برای آنکه بزرگان این جریان سیاسی مانع از کاندیداتوری وی نشده و یا در دقیقه نود او را به نفع کاندیدایی دیگر قربانی نکنند، درصدد افزایش فاصله خود با اصلاح‌طلبان برآمده و این فرصت را به خود داده که به صورت یک کاندیدای مستقل وارد انتخابات ریاست‌جمهوری آتی شود.
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا البته این موضوع را از زاویه‌ای دیگر می‌بیند. او گفت: «احتمال کاندیداتوری عارف در انتخابات ۱۴۰۰ مطرح است و احتمالا به این دلیل خواسته زودتر استعفا دهد تا خیلی در انتخابات بعدی با اصلاح‌طلبان چسبندگی نداشته باشد. دلیلش نیز این است که اصلاح‌طلبان به خاطر عملکردشان اکنون در افکار عمومی وجهه خوبی ندارند و این برای هر کاندیدایی که با اسم اصلاح‌طلبی وارد شود، یک امتیاز منفی است. عارف هم خواسته با دوری از اصلاح‌طلبان شانس خود را در انتخابات بعدی بیشتر کند. عارف هم می‌خواهد از چهره اصلاح‌طلبی خود کم کند و از طرف دیگر هم اطمینان دارد که اصلاح‌طلبان از او حمایت نخواهند کرد.»
پاسخ به اینکه جدایی از شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، به نفع عارف خواهد بود یا اصلاح‌طلبان خیلی طول نخواهد کشید. کمتر از یک سال تا آغاز رقابت‌های انتخاباتی مانده و نتیجه آن روشن خواهد کرد که عارف بدون اصلاح‌طلبان چند مرده حلاج است و اصلاح‌طلبان بدون عارف چقدر بهتر عمل می‌کنند. قبل از آن اما به تشکیک ایجاد شده پاسخ داده شده و معلوم خواهد شد که استعفای عارف واقعی است یا نوعی گاوبندی برای احیای اعتبار سیاسی.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :
