سناریوی سقوط

به گزارش جهان صنعت نیوز:  همچنین در توئیتر و فضای مجازی تصویری منتشر شد که جسد کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی را نشان می‌دهد که مانند پدر خود آرمیده است. کاربران فضای مجازی می‌گویند این تصویری جعلی است که از روی جسد پدرش شبیه‌سازی شده است، اما آنچه مسلم است اینکه در شرایط بحرانی جهان امروز و گرفتاری کشورها با پاندمی کرونا، حال کره‌شمالی در آستانه بحران رهبری و به تعبیر آسیاتایمز بحران سقوط قرار گرفته است.

شایعه بیماری یا مرگ کیم جونگ اون، سیگنال‌های ضعیفی از شوک و غافلگیری را به سئول، واشنگتن و پکن ارسال کرده است. هر سه این دولت‌ها ناگهان با ضرورت آماده‌باش برای سقوط احتمالی اقتدار در یک کشور مسلح هسته‌ای و بدون برنامه‌ای روشن برای جانشینی قدرت مواجه شدند.

در حالی که شرایط پیرامون سلامتی کیم همچنان مبهم است، کاملا واضح است که دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا، مون جائه این رییس‌جمهور کره‌جنوبی و شی جین پینگ رییس‌جمهور چین، آماده بحران به وجود آمده در کره‌شمالی نیستند. بحران در شرایطی پیش آمده که روابط اتحاد بین ایالات متحده و کره‌جنوبی در حال فروپاشی است، چین انگیزه لازم برای همکاری را نداشته و قدرت همه این دولت‌ها در مقابله با همه‌گیری کرونا ویروس کاملا تحلیل رفته است.

ون جکسون، یک مقام ارشد دفاعی سیاست کره در دولت اوباما، در این خصوص عنوان می‌کند: «هیچ‌کس واقعاً آماده سقوط کره‌شمالی نیست. در سطح عالی، من به طور جدی شک دارم که از طرف ائتلاف، کارهایی روی سناریوی سقوط انجام شده باشد. تمایل برای ممانعت از برخورد با بحران کره‌شمالی به معنای این نیست که هیچ برنامه‌ای وجود ندارد.

OPLAN ترامپ و مون

ایالات متحده و کره‌جنوبی یک برنامه عملیاتی مخفی OPLAN 5029 برای انجام اقدامات مشترک نظامی در صورت فروپاشی رژیم کره‌شمالی دارند.

آمریکا و کره‌جنوبی در سال ۲۰۰۹ طرحی را تکمیل کردند که بر اساس آن دولت کره‌شمالی را به سرعت با فروپاشی روبه‌رو کنند و احتمالاً رژیم این کشور را تغییر دهند.

این طرح عملیاتی ۵۰۲۹ OPLAN نام دارد و براساس آن فوریت‌هایی را در کره‌شمالی دیکته می‌کند که مهم‌ترین آنها عبارت است از جنگ داخلی در پیونگ‌یانگ، امحای تسلیحات کشتارجمعی و دچار کردن این کشور به یک بلای طبیعی. براساس این گزارش، آمریکا امحای تسلیحات کشتار جمعی کره‌شمالی شامل تسلیحات هسته‌ای را برعهده می‌گیرد اما بقیه موارد طرح برعهده کره‌جنوبی است.

منشأ ۵۰۲۹ OPLAN در توافق گسترده‌ای است که در سال ۱۹۹۷ در آخرین روزهای دولت محافظه‌کار کیم یانگ سام، محافظه‌کار کره‌جنوبی آماده شد تا برای سقوط احتمالی کره‌شمالی آماده شود. این توافق با مرگ بنیانگذار کره‌شمالی کیم ایل سونگ و به دنبال آن قحطی گسترده و همراه با نخستین بحران در مورد تلاش‌های این کشور برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای ایجاد شد. این طرح مفهومی به CONPLAN تغییر داده شد و چارچوبی گسترده برای مقابله با تجزیه نظام در شمال ارائه داد.

دولت ترقی‌خواه کره‌جنوبی کیم دائونگ که در اوایل سال ۱۹۹۸ به قدرت رسید، بسیار بیشتر علاقه‌مند بود رویاهای خود برای آشتی و اتحاد مجدد با کره‌شمالی را دنبال کند. با این وجود ایالات متحده برای تبدیل CONPLAN به یک برنامه عملیاتی که جریان نیروها و تجهیزات را تعریف و تعیین می‌کند چه کسی این نیروها را کنترل خواهد کرد، فشار آورد.

اما آنچه مشخص است اینکه تا به حال طرح ۵۰۲۹ OPLAN دست‌نخورده باقی مانده، حداقل روی کاغذ، حتی پس از بازگشت مترقیان به قدرت در سئول و پس از روی کار آمدن ترامپ در آمریکا.

در حالی که گفته می‌شد در سال ۲۰۱۷ ترامپ پنتاگون را تحت فشار گذاشت تا گزینه‌هایی را برای انجام حمله به کره‌شمالی فراهم کند، اما طبق گفته رندال شریور که تا پایان سال ۲۰۱۹ به عنوان معاون وزیر دفاع در امور امنیتی هند و اقیانوسیه فعالیت می‌کرد، هیچ بررسی یا بحثی در پنتاگون در مورد استفاده از ۵۰۲۹ OPLAN در صورت فروپاشی کره‌شمالی صورت نگرفته است.

به باور کارشناسان صحبت در مورد احتمال سقوط رژیم به یک تابوی سیاسی تبدیل شده است. اگر هر وضعیتی از راه دور شبیه بی‌ثباتی در کره‌شمالی شود، من اطمینان دارم که دولت مون تمام تلاش خود را برای نجات، تثبیت و پشتیبانی از رژیم کیم جونگ اون انجام خواهد داد.

همچنین با مذاکرات متوقف‌شده درباره تقسیم هزینه‌های دفاعی بین دو کشور، چشم‌انداز همکاری بین مون و ترامپ تضعیف نمی‌شود. ترامپ توافق سازشى را که توسط مقامات هر دو طرف انجام شده مسدود کرده است و تهدیدات مبهمی وجود دارد که ممکن است نیروهای آمریکا برای فشار آوردن به کره‌جنوبی ترسیم کرده باشند.

رویکرد چین

حزب کمونیست چین روابط نزدیکی با همتایان کره‌شمالی دارد و چین منبع اصلی پشتیبانی اقتصادی و استراتژیک از این رژیم است. سیاستگذاران آمریکایی مدت‌هاست بر سر احتمال اینکه چینی‌ها در صورت مواجهه با بی‌ثباتی کره‌شمالی، می‌توانند کودتا کنند و یک رهبری جدید را بگمارند، گمانه‌زنی می‌کنند. اما دیگران نسبت به توانایی یا تمایل چین برای مداخله در مبارزات داخلی که در صورت مرگ کیم ممکن است در کره‌شمالی ظهور کنند شک دارند.

چینی‌ها با وجود تحقیر گسترده‌ای که ممکن است درباره جانشینی موروثی در کره‌شمالی داشته باشند، این کشور را ترغیب خواهند کرد تا مشکلات جانشینی خود را حل کرده و به آنچه حزب کارگر کره تصمیم می‌گیرد احترام بگذارند.

چینی‌ها بیشتر نگران خروج گسترده پناهندگان کره‌شمالی هستند و سعی می‌کنند پناهندگان را از بین ببرند. آنها برای تثبیت اوضاع از طریق کمک‌های بشردوستانه هر کاری می‌توانند انجام دهند اما از نظر سیاسی، آنها مراقب خواهند بود که با یک جناح یا گروه دیگر کنار نروند. در واقع آنها هیچ وسیله عملی برای تاثیرگذاری بر نتیجه هر گونه مبارزه سیاسی در کره‌شمالی ندارند.

نهادهای شایعه‌سازی ممکن است همچنان به داستان‌های جدید از پشت دیوار سری در پیونگ‌یانگ ادامه دهند و برخی ممکن است واقعیت داشته باشند. اکنون ۵۰۲۹ OPLAN در کتاب‌ها مانده اما ممکن است اراده عمل به راحتی پیدا نشود.

بحران جانشینی

دانستن اینکه واقعاً در کره‌شمالی چه می‌گذرد بسیار سخت است. اگر گزارش‌های منتشر شده در این هفته معتبر باشد، رهبر این کشور، کیم جونگ اون بعد از انجام یک عمل جراحی در وضعیت بدی قرار گرفته است. اگرچه ممکن است این گزارش‌ها به زودی رد شوند، اما در هر صورت این سوال را ایجاد می‌کند که در صورت درگذشت ناگهانی و تعجب‌برانگیز کیم جونگ اون، چه کسی می‌تواند سلطه بر ملت هسته‌ای و ۲۵ میلیون نفری کره‌شمالی را به دست بگیرد. وب‌سایت Quartz طی مقاله‌ای به بررسی این موضوع پرداخته است.

در اوایل هفته جاری، گزارشی تاییدنشده از Daily NK، یک وب‌سایت خبری مستقر در سئول، اعلام کرد که رهبر کره‌شمالی تحت عمل جراحی قلب قرار گرفته و در یک ویلا در خارج از پیونگ‌یانگ، پایتخت کره‌شمالی در حال گذراندن دوره نقاهت خود است. پس از آن خبرگزاری CNN آمریکا با استناد به گفته‌های یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گزارش داد که «بررسی دقیق اطلاعات» توسط ایالات متحده نشان می‌دهد که رهبر عالی کره‌شمالی در خطر جدی قرار دارد. این گمانه‌زنی‌ها وقتی شدت یافت که کیم جونگ اون در مراسم بزرگداشت روز تولد کیم ایل سونگ، پدربزرگش و بنیانگذار کره‌شمالی در ۱۵ آوریل، به طور غیرمنتظره‌ای در این مراسم حضور پیدا نکرد. نکته قابل توجه این است که رسانه‌های دولتی کره‌شمالی نیز در این خصوص به طور کامل سکوت اختیار کردند. این در حالی است که این رسانه‌ها هر روز تصاویر و فیلم‌های متعددی از وی در مکان‌های مختلف و حتی بی‌اهمیت پخش می‌کردند.

در آن سو، دولت کره‌جنوبی اعلام کرد که نمی‌تواند گزارشات مربوط به تحت عمل جراحی قرار گرفتن کیم جونگ اون را تایید کند و تاکنون علائمی از وضعیت غیرعادی در سلامتی رهبر کره‌شمالی دریافت نکرده است. دولت چین نیز در بیانیه‌ای مشابه اعلام کرد که نمی‌تواند گمانه‌زنی‌های اخیر را تایید کند. برخی منابع رسانه‌ای نیز گزارش دادند که چین یک تیم پزشکی برای مشاوره درمانی در مورد کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی به این کشور اعزام کرده است. خبرگزاری رویترز در خبری اختصاصی اعلام کرد که این تیم پزشکی چینی شامل سه نفر است و روز پنجشنبه پکن را به مقصد پیونگ‌یانگ ترک کرده است. اعزام این تیم به پیونگ‌یانگ با انتشار شایعات زیادی در مورد سلامتی رهبر کره‌شمالی همزمان شده است.

مبارزه قدرت

اما اگر واقعاً کیم جونگ اون درگذشته باشد، چه کسی قدرت در کره‌شمالی را به دست خواهد آورد؟ با توجه به اینکه کره‌شمالی در مدت هفت دهه توسط همین خانواده اداره شده است، احتمالاً خانواده کیم بیشترین شانس در کسب قدرت را دارد. چوونگ سونگ چانگ، تحلیلگر موسسه Sejong در کره‌جنوبی می‌گوید: احتمال اینکه خواهر رهبر کره‌شمالی یعنی کیم یو جونگ، وارث قدرت در کره‌شمالی باشد، «بیش از ۹۰ درصد است». او خاطرنشان کرد: او نژاد و خون سلطنتی دارد و در کره‌شمالی نیز در واقع یک سلسله سلطنتی حاکم است. در سال‌های اخیر وی به همراه برادرش در جریان جلسات مهم با رهبران جهان از جمله دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا شرکت داشته و همین امر برخی ناظران را وادار کرد که رسماً مقام شماره دو کره‌شمالی را برای وی در نظر بگیرند.

با این حال برخی از ناظران دیگر، فرهنگ ماشینی رژیم کره‌شمالی را مانعی برای به دست گرفتن قدرت، توسط کیم جو جونگ می‌دانند. بلومبرگ در سال ۲۰۱۷ نوشت: «ساختار رهبری در کره‌شمالی کاملا مردسالار و با ذهنیت مسلط مردانه است. با چنین قوانینی کیم یو جونگ را نمی‌توان به عنوان یک جانشین احتمالی در نظر گرفت.»

در این میان برخی از ناظران نیز می‌ترسند که مبارزات قدرت برای جانشینی در کره‌شمالی آغاز شود. در صورت بروز چنین اتفاقی، این امر می‌تواند منجر به یک بی‌ثباتی خطرناک برای منطقه شود، زیرا سلاح‌های هسته‌ای ممکن است به دست افراد ناشناخته بیفتد و احتمالاً موج عظیمی از پناهندگان نیز به سمت چین سرازیر شوند. به عبارت بهتر جنگ قدرت بر سر جانشینی کیم جونگ اون نه تنها ممکن است باعث فاجعه در کره‌شمالی شود بلکه این فاجعه ممکن است بسیار فراتر از مرز‌های این کشور گسترده شود و امنیت جهانی را مختل کند.

با این وجود، همه این احتمالات بستگی به وضعیت جسمانی رهبر فعلی کره‌شمالی دارد که در دهه چهارم زندگی خود قرار دارد. با مرگ زودرس او، هر یک از سناریو‌های پیش‌گفته احتمال وقوع دارند، اما اگر وی بتواند ثابت کند که وضعیت جسمانی او مناسب است، با توجه به نفوذ و قدرتی که در کشور دارد، می‌تواند کماکان به گسترش قدرت خود ادامه دهد.

او می‌تواند تا سال ۲۰۷۰ هم زنده باشد، در قدرت بماند و شاهد آمدن و رفتن رهبران غربی باشد در حالی که همچنان بر سلطه آهنین خود بر مردم کره‌شمالی ادامه می‌دهد. زرادخانه‌های هسته‌ای خود را توسعه دهد و فرزندان پسر خود را به گونه‌ای تربیت کند که جانشین مناسبی برای او باشند.

اخبار برگزیدهسیاسی
شناسه : 102916
لینک کوتاه :
دکمه بازگشت به بالا