دیپلماسی دیوار
محمود اشرفی * هنگامی که انگاره‌های سیاسی مجالی برای مسالمت‌جویی و انسان‌دوستی در قالب‌های مرسوم و پسندیده را نداشته باشد، دیوارها برافراشته می‌شود. گاهی دیوارها ذهنی و زمانی دیوارهایی از بتن و آهن است. همانند دیوار مرزی آمریکا و مکزیک و چیزی که امروز ترکیه در مرز خود با ایران می‌سازد. دیوارها نمادی از نابرابری و عدم توزیع مناسب منابع سیاره ما در بین شهروندان جهانی است. دیپلماسی دیوار خشن‌ترین سیاست فراملی از سوی یک کشور است. کشوری که پنداری انسان‌دوستانه در فراسوی مرزهای خود ندارد. این بعد انسانی دیپلماسی دیوار بوده و اما در پس این دیوارها کنش‌های سیاسی پنهانی وجود دارد. این رفتار سیاسی ناشی از حفظ منافع ملی نبوده بلکه حسابگری‌ها و ملاحظات سیاسی ویژه است. در مورد ترکیه سال‌هاست که سیاستمداران این کشور از انبوه پناهندگان برای امتیاز‌گیری از اروپا سوءاستفاده می‌کنند. ترکیه چنین وانمود می‌کند که به مثابه سدی در برابر ورود پناهندگان به اروپاست. اما ترکیه پیوسته با کم و زیاد کردن کنترل تردد‌های مرزی خود برای گرفتن امتیاز به اروپا فشار می‌آورد. ترکیه در مورد پناهندگان همواره حقوق اولیه این انسان‌ها را فدای ملاحظات و منافع سیاسی خود کرده است. دیوارکشی ترکیه در مرز مشترک خود با ایران در راستای جریان امتیاز‌گیری قدیمی از اروپا از طریق پناهندگان است.
ایجاد دیوار مرزی بین ایران و ترکیه از نظر سیاسی و حسن همجواری نیز اقدامی سازگار با عرف و روابط بین‌الملل نیست. کشیدن دیوار مرزی توسط یک کشور به نوعی تفاخر و اظهار عملی در مورد نشان دادن عدم امنیت و بی‌ثباتی در کشور همسایه است و این انگاره‌های سیاسی بخشی از قدرت حاکمه آمریکا نسبت به مکزیک را در ذهن تداعی می‌کند. این در حالی است که چنین اندیشه نادرستی نباید از ذهن سیاستمداران کشور نو بنیاد ترکیه گذر کند. در مرزهای شرقی ترکیه، ایران کشوری با تمدن چند هزار ساله قرار دارد؛ کشوری که در آن قومیت‌ها نماد اقتدار ملی و تمامیت ارضی است.
لینک کوتاه :
