حرکت مشکوک در جهت تک نرخی شدن ارز

جهان صنعت نیوز| نسترن یوسف بکیان-  اگرچه دلار نیمایی در اوایل سال ۹۸ حدود ۵ هزار تومان با دلار بازار آزاد فاصله داشت اما در شرایط فعلی نرخ این دو بی اندازه به هم نزدیک است. به طوری که در حال حاضر قیمت دلار در بازار آزاد حدود ۱۵۶۰۰ تومان است و ارزش دلار در سامانه نیما نیز به حدود ۱۵۴۵۰ تومان رسیده است. اقدامی که اگرچه در ظاهر نزدیک شدن نرخ دلار در بازار آزاد به نرخ دلار در سامانه نیما را نشان می دهد اما مشخص نیست با چه هدفی از سوی دولت حاصل شده است.

به گفته برخی از کارشناسان، کاهش عرضه از سوی دولت در سامانه نیما و همچنین عقب نشینی از دخالت بیش از اندازه در این سامانه باعث کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت ارزهایی همچون دلار و یورو شده است. موضوعی که با نظر گرفتن کاهش قیمت دلار طی روزهای اخیر، تا حدی نزدیک شدن به ارز تک نرخی را نشان می دهد و  اثرات قابل توجهی نظیر سرازیر شدن ارز صادرکنندگان به سامانه نیما را به دنبال خواهد داشت.

 این در حالی است که از سوی دیگر افزایش نرخ ارز نیمایی می تواند گران شدن واردات مواد اولیه و کالاهای واسطه ای را به دنبال داشته باشد و در نتیجه قیمت کالاهای تمام شده برای مصرف کننده را رقم بزند. در واقع به این ترتیب نه تنها تولیدکنندگان با کمبود نقدینگی برای رفع مواد مورد نیاز برای تولید روبرو می شوند بلکه مصرف کنندگان نیز برای خرید کالاهای مورد نیاز خود با گرانی مواجه خواهند شد.

این اتفاقات به طور کلی می تواند افزایش تورم در اقتصاد را به دنبال داشته باشد اما آنطور که برخی از صاحبنظران اقتصادی می گویند، اثرات منفی آنچه امروز در بازار اتفاق افتاده است، کمتر از تبعات مثبت آن است و می تواند شفاف سازی در بازار ارز با توجه به تک نرخی شدن ارز را  به دنبال داشته باشد.

شفاف سازی در اقتصاد

در این میان نزدیک شدن نرخ ارز نیمایی به نرخ ارز بازار آزاد، کاهش تقاضای کاذب در حوزه واردات را به دنبال خواهد داشت و تمایل صادرکنندگان به تزریق ارز به چرخه اقتصادی کشور را افزایش خواهد داد. این موضوع با در نظر گرفتن کاهش درآمدهای دولت در پی محدودیت های فروش نفت می تواند تا حد زیادی به نیازهای ارزی کشور پاسخ دهد.

در همین خصوص عضو اتاق بازرگانی ایران به «جهان صنعت نیوز» گفت: بخش خصوصی سال هاست که از دولت می خواهد در جهت تک نرخی شدن ارز گام بردارد اما با وجود اینکه دولتمردان در برهه های گوناگون این وعدهرا به فعالان اقتصادی داده اند، در نهایت این اقدام انجام نشده است.

مهرداد بازرگان با انتقاد از سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی اظهار کرد: نه تنها دولت در جهت تک نرخی شدن ارز گام بر نداشت بلکه در اوایل سال ۹۷ سیاست هایی را بدون مشورت بخش خصوصی در پیش گرفت که افزایش رانت و فساد در کشور را به دنبال داشت.

به گفته وی، این در حالی است که در شرایط فعلی با وجود اینکه اقتصاد کشور در بحران قرار دارد، شاهد نزدیک شدن نرخ ارز در سامانه نیما به نرخ ارز بازار آزاد هستیم.

پاسخگویی به نیازهای ارزی

بازرگان با اشاره به کسری بودجه دولت در سال جاری با توجه به هزینه های ناشی از ویروس کووید-۱۹ و تحریم های آمریکا بیان کرد: افزایش نرخ ارز نیمایی موجب استقبال صادرکنندگان از این سامانه شده و بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور را با سرعت روبرو خواهد کرد.

عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: به این ترتیب می توان گفت که پاسخگویی به نیازهای ارزی با سرعت گرفتن بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور نیز تسهیل خواهد شد.

این فعال بخش خصوصی اظهار کرد: افزایش هزینه واردات و در نتیجه ایجاد تورم جزئی در اقتصاد به دنبال اقدامات فعلی امری گریزناپذیر است اما با این حال اثرات مثبت کاهش نرخ دلار در بازار آزاد و افزایش نرخ ارز نیمایی بیشتر از تبعات منفی آن خواهد بود و به طور حتم نتایج مثبتی را در جهت شفاف سازی در پی خواهد داشت.

با این حال برخی از کارشناسان بر این باور هستند که دولت بدون نقشه اقدامات اخیر را انجام نداده و حتما به دنبال راه هایی برای افزایش درآمدهای خود برای جبران کسری بودجه در سال جاری است. چرا که با توجه به هزینه های تحمیل شده در پی تحریم های بین المللی و همچنین بحران کرونا، پاسخگویی به نیازهای ارزی کشور برای دولت کار دشواری است.