جزئیات طرح جدید مجلس برای متعادل کردن بازار خودرو

 به گزارش جهان صنعت نیوز:  در این رابطه یکی از مهم‌ترین سوالاتی که مطرح می‌شود این است که چرا در طول چند سال گذشته طرح‌های ارائه‌شده قبلی هیچ‌کدام نتیجه مطلوبی دربر نداشته و به آشفتگی بیشتر بازار خودرو دامن زده است؟ از سوی دیگر این سوال مطرح است که با توجه به افت شدید قدرت خرید مردم، چرا همچنان تقاضا برای قیمت‌های غیرمنطقی خودروهای داخلی وجود دارد و علت اینکه قیمت کارخانه  با بازار آزاد از ۴۰  تا ۱۰۰ درصد تفاوت می‌کند چیست؟

صفر تا صد خودرو در بورس

در طول هفته‌های اخیر گمانه‌‌زنی‌های مختلفی برای ارائه راهکارهای جدید از سوی برخی نهادها برای به تعادل رساندن وضعیت بازار مطرح شده است. یکی از این راهکارها نزدیک کردن قیمت خودرو به قیمت حاشیه بازار است و دومین طرحی که امروز روی آن تاکید می‌شود، ورود خودروسازان به بورس است. همچنین در این میان خبرهایی منتشر شده مبنی بر اینکه مجلس با آزادسازی واردات خودرو به صورت مشروط موافقت کرده است. هر چند پیش از این برخی از فعالان تولیدی پیشنهاد کرده بودند که واردات خودرو در ازای صادرات کالاهای غیرنفتی آزاد شود اما اکنون به نظر می‌رسد نظر مجلس آزادسازی مشروط خودرو در ازای صادرات خودرو یا قطعات آن است.

در این رابطه حجت‌الله فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفت‌وگو با «جهان ‌صنعت نیوز» از طرح جدید نمایندگان برای ساماندهی بازار خودرو خبر داد و اعلام کرد: این طرح در هیات رییسه مجلس اعلام وصول شده و قرار است به زودی به کمیسیون صنایع و معادن مجلس ارجاع شود.

نماینده مردم فسا در مجلس در ادامه تصریح کرد: این طرح توسط تیمی از اعضای کمیسیون تهیه شده و قرار است خودرو در بورس کالا عرضه و قیمت‌گذاری شود. در این رابطه قرار است مردم در جزئیات قیمت تمام‌شده خودرو قرار بگیرند یعنی اینکه خودروساز ملزم است در سامانه‌ای که در نظر گرفته می‌شود، کل اطلاعات مربوط به تولید خودرو را بارگذاری کند و حاشیه سودی نیز در این رابطه برایش در نظر گرفته شود.

عدم دستیابی به نتیجه مطلوب

فیروزی در پاسخ به این سوال که از قدیم نیز طرح‌های مختلفی در جهت ساماندهی وضعیت بازار خودرو ارائه شده که هیچ‌کدام به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند توضیح داد: طرح جدید به وضعیت کنونی بازار و تولید‌کننده نیز توجه کرده است. مثلا شاید تولیدکننده مجبور باشد برخی قطعات و مواد اولیه را از بازار آزاد تهیه کند ولی در طرح جدید مهم این است که خودرو با چه قیمت تمام‌شده‌ای به بازار عرضه می‌شود.

وی ادامه داد: در همین رابطه مواردی از جمله استاندارد، ایمنی، تخلفات و جرم‌انگاری، امتیازبندی کیفیت، خدمات پس از فروش، مشوق‌های در نظر گرفته شده، ابتکارات ایجادشده، ورود بخش‌های نظامی به خودروسازی در صورت وجود ظرفیت مازاد لحاظ شده و این امکان وجود دارد که از صفر تا صد فرآیند تولید و عرضه خودرو به اطلاع عموم برسد.

زمان اجرای طرح

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس همچنین در پاسخ به این پرسش که این طرح از چه زمانی در دستور کار قرار گرفته و اجرایی می‌شود، گفت: در این طرح مشخص خواهد شد که چه خودروها و چه شرکت‌هایی مشمول عرضه در بورس خواهند شد. در این رابطه فعلا کلیات طرح در کمیسیون مورد تصویب قرار گرفته و جزئیات آن نیز تقریبا همه روزه در حال طرح و بررسی با دستگاه‌های اجرایی و خودروسازان است. البته این احتمال وجود دارد که با توجه به شرایط و مدت زمان باقی مانده از دولت دوازدهم، اجرای این طرح در مدت زمانی چند ماهه به طول بینجامد.

بر اساس آنچه سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس به «جهان صنعت» اعلام کرده است،  «طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو» به زودی به مرحله اجرا خواهد رسید که محور اصلی این طرح، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است. در همین خصوص همچنین روح‌الله ایزدخواه مسوول کارگروه خودرو در کمیسیون صنایع و معادن مجلس در خصوص ساماندهی وضعیت بازار خودرو اعلام کرد:  بسیاری از مشکلات فعلی بازارهای کالایی کشور به دلیل تعیین قیمت‌های دستوری از سوی دولت است.  از این رو مجلس با سرکوب قیمتی و کاهش انگیزه تولیدکنندگان مخالف بوده و در طرف مقابل نیز موافق رهاسازی کامل قیمت کالاها از جمله خودرو نیست، از این رو عرضه محصول در بورس کالا به عنوان بازاری شفاف و قابل رصد بهترین گزینه است.

وی با بیان اینکه قیمت‌گذاری دستوری مشابه تخصیص ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی و مشکلات عدیده برای اقتصاد کشور است، گفت: شفاف‌سازی مسیر توزیع خودرو از مواردی است که می‌تواند جلوی نوسانات قیمتی ایجاد شده به واسطه دلالی را بگیرد و طبق این طرح مکانیسم عرضه و توزیع خودرو بر اساس نظام بورس کالا منظم خواهد شد.

ایزدخواه گفت: طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو به منظور کوتاه کردن دست دلالان از بازار خودرو با ۲۰ ماده تدوین شد و در این طرح، عرضه خودرو تنها در بورس امکان‌پذیر است تا نحوه عرضه به بازار شفاف شود. همچنین قیمت خودرو در طرح ساماندهی بازار خودرو بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

وی با اشاره به کشف قیمت تعادلی خودرو در بورس گفت: اگر قیمت تعادلی خودرو در بورس بالاتر از قیمت تمام‌شده باشد از اختلاف قیمت بین قیمت بازار و قیمت تمام‌شده، مالیات گرفته می‌شود تا رانت موجود به‌جای اینکه به جیب دلالان یا خودروساز رود در اختیار دولت قرار گیرد و صرف افزایش تولید خودرو شود تا قیمت‌ها پایین بیاید.

 آزادسازی مشروط واردات خودرو

در این زمینه رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است که اگر تقاضای کاذب بازار خودرو حذف شده و تاثیر نرخ ارز بر بهای تمام شده تولید آن مشخص شود، بازار خودرو ساماندهی می‌شود. محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه در «طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو» از ظرفیت‌های بورس کالا استفاده می‌شود،  گفت: قیمت‌گذاری خودرو ارتباط چندانی با محل عرضه ندارد بلکه بحث اصلی این است که تغییرات نرخ ارز چه تاثیری در بهای تمام‌شده تولید خودرو دارد.

این طرح جدید از سوی مجلس در حالی از سوی هیات‌رییسه وصول شده و در حال بررسی جزئیات آن برای ابلاغ است که خودروسازان به طور عمده درگیر برخی از مشکلات و موانع تولید از قبیل تامین مواد اولیه، ارز و مشکلات گمرکی هستند. در این میان هر چند گفته می‌شود که نمی‌توان در شرایط کنونی بازار تمامی تقصیر را بر گردن خودروساز انداخت، اما فاصله بالای قیمت کارخانه با بازار آزاد از جمله موارد مهمی است که مصرف‌کنندگان انتظار مواجهه سیاستگذار با این معضل را دارند، زیرا به گفته کارشناسان در این مسیر به طور قطع مسائل و مشکلاتی وجود دارد که لازم است از طریق نهادهای بالادستی نسبت به رفع آن اقدامات لازم صورت گیرد.

طی روزهای گذشته دو موضوع در رسانه‌ها مطرح شده است: نخست بحث نزدیک شدن قیمت خودروها به حاشیه بازار است و دومین موضوع، مساله آزادسازی واردات خودرو که به صورت گمانه‌زنی مطرح می‌شود. در خصوص نزدیک شدن قیمت خودرو به حاشیه بازار، برخی از ناظران معتقدند که این موضوع  در صورت درست اجرا شدن می‌تواند اندکی بهبود در وضعیت بازار ایجاد کند. این در حالی است که در سوی مقابل برخی از منتقدان معتقدند که چنین مساله‌ای در زمان وزارت محمد شریعتمداری در دستور کار قرار گرفت و نتیجه‌ای جز تلاطم بیشتر بازار خودرو به همراه نداشت. به طور مثال در آن زمان قرار بر این شد که  قیمت حاشیه بازار ۵ درصد باشد، که عملاً اجرای آن در اسفند ماه سال ۹۷، این مبلغ را به بالای ۲۰ درصد حاشیه بازار رساند.

از سوی دیگر اخیراً مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در مورد طرح برخی از نمایندگان از احتمال آزادسازی مشروط خودرو به خبرگزاری ایلنا خبر داده است. وی در این خصوص تصریح می‌کند: این طرح در ابتدا به صورت واردات خودرو در ازای صادرات غیرنفتی ارائه شده بود، اما اکنون مشروط به واردات خودرو در ازای صادرات خودرو یا قطعات آن است. اصولا سوال این است که اگر امکان صادرات خودروی داخلی وجود داشت این کار تاکنون صورت می‌گرفت.

پیشنهاد نشدنی

دبیر انجمن وارد‌کنندگان خودرو همچنین خاطرنشان می‌کند: ما پیشنهادی را مبنی بر واردات خودرو در ازای صادرات کالاهای غیرنفتی ارائه داده بودیم. اما اینکه بگوییم ماشین یا قطعه صادر کنیم تا در ازای آن اجازه واردات داشته باشیم، ناممکن است. سوال این است که صادرات قطعات به چه شکل خواهد بود؟ مثلا قطعه سمند را به آلمان صادرات می‌کنیم؟ یا آنکه قطعه ۲۰۶ را به فرانسه صادر کنیم؟ اصلا امکان‌پذیر است؟

دادفر معتقد است: ماده ۱۸ این طرح که می‌گوید، هر فرد حقیقی یا حقوقی می‌تواند به شرط صادرات خودرو، قطعات خودرو، نسبت به واردات خودرو تمام‌برقی و هیبریدی یا واردات خودروی بنزینی یا گازسوز با برچسب انرژی (C)  و بالاتر و شاخص ایمنی سه ستاره و بالاتر براساس گواهی‌های استاندارد معتبر، معادل ارزش مالی صادرات خود اقدام کند باید منطق و استدلال داشته باشد، در صورتی که به نظر می‌رسد، این طرح پشتوانه علمی لازم را نداشته و در واقع به نوعی ممنوعیت واردات خودرو به کشور را اعلام کرده است.

در همین راستا، حجت‌الله فیروزی سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا چنین طرحی در دستور نمایندگان مجلس قرار دارد به «جهان ‌صنعت نیوز» توضیح داد: چنین طرحی به صورت مستقل وجود ندارد، اما در طرح جامعی که به آن اشاره کردم، این مساله نیز لحاظ شده است. یعنی در نظر گرفته شده که خودروساز یا واردکننده به چه میزان می‌تواند واردات خودرو داشته و مازاد آن را در بورس کالا عرضه کند.

 

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسی