واکاوی ترور دختر الکساندر دوگین، طراح اصلی جنگ روسیه در اوکراین
به گزارش جهان صنعت نیوز: الکساندر دوگین که «مغز متفکر پوتین» و «راسپوتین پوتین» توصیف می‌شود، ایده‌پرداز الحاق کریمه به روسیه بوده است. او حمله به اوکراین را اجتناب‌ناپذیر دانسته بود و از پوتین خواست تا در جنگ در دونباس دخالت کند. دوگین گفته بود: «رنسانس روسیه تنها می‌تواند توسط کی‌یف متوقف شود.»
خودروی داریا دوگین دختر فیلسوف سیاسی مشهور روسی به شکلی کاملا مشکوک در نزدیکی روستای بولشی ویازیوما در حومه مسکو منفجر و او کشته شد. هنوز مشخص نیست این حمله تروریستی توسط چه کسی یا کدام گروه سازمان‌دهی شده و کسی مسوولیت آن را برعهده نگرفته است، اما ناظران بر این باورند که احتمالا این مساله بی‌ارتباط با جنگ روسیه در اوکراین نیست. در این میان مشاور رییس‌جمهوری اوکراین اعلام کرد که کی‌یف با حادثه انفجار خودرویی هیچ ارتباطی ندارد.
داریا دوگین از فعالان «جنبش بین‌المللی اوراسیا» بود که پدرش الکساندر دوگین ریاست آن را برعهده دارد. او دارای مدرک دکترای فلسفه بود و یکی از زمینه‌های اصلی تحقیقات او، بررسی تاثیر افکار افلاطون، فیلسوف بزرگ یونانی بر جهان باستان بود. داریا دوگین فعالانه از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین حمایت کرد و شخصا نیز با تعدادی از خبرنگاران جنگی و فرماندهان میدانی در دونباس آشنا شد. بریتانیا که داریا را در فهرست تحریم‌ها قرار داده، اعلام کرده بود که او در انتشار اطلاعات نادرست درباره جنگ در اوکراین فعال است.
الکساندر دوگین یک نویسنده و ایدئولوگ راست افراطی روسی است که به عنوان معمار یا «راهنمای معنوی» حمله روسیه به اوکراین شناخته می‌شود. الکساندر دوگین مدت‌هاست که از اتحاد روس‌زبان‌ها و تشکیل یک امپراطوری وسیع و جدید روسیه حمایت می‌کند. او اوکراین را هم بخشی از این امپراطوری می‌داند، دوگین که از مشوقان تجاوز نظامی روسیه به اوکراین است و هشت سال قبل از این حمله خواهان «قتل عام» اوکراینی‌های مخالف روسیه شده بود. به دلیل این اظهارات، دوگین مجبور به خداحافظی با ریاست دپارتمان جامعه‌شناسی روابط بین‌الملل در دانشگاه دولتی مسکو شد، اما محوریت او در روسیه از آن سال هیچ کمتر نشده است.
در حکومت روسیه دوگین هیچ سمت رسمی ندارد، اما نفوذ فکری او بر ولادیمیر پوتین، او را در جایگاه پراهمیت‌تری از هر صاحب منصب سیاسی دیگری نشانده که هر آن ممکن است کرسی قدرت خود را در دوره حکمرانی خودکامه پوتین از دست بدهد. دوگین نظریه‌پرداز بازسازی هویت جدید روسیه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است که با عنوان «هویت اوراسیا» شناخته می‌شود.
سیاست‌های کلی حکومت طولانی‌مدت پوتین بر روسیه که پس از سقوط شوروی دومین حکمران کشور بوده برای تشکیل اتحادیه اوراسیا برمبنای نظریه‌های دوگین است. از پایه‌های این برنامه، دمیدن بر روحیه ملی‌گرایی روسی، تقویت کلیسای ارتدوکس و تشدید رقابت با یهودیان است که حتی برخی آن را نوعی یهودی‌ستیزی پنهان می‌دانند.
به نوشته ABC، جهان‌بینی دوگین به وضوح در نشریه او در سال ۱۹۹۷ با عنوان «مبانی ژئوپلیتیک» که انتقادی از نفوذ ایالات متحده در اوراسیا بود، بیان شده است. در این کتاب، دوگین چشم‌انداز خود را برای تقسیم جهان مطرح کرد و از روسیه خواست تا نفوذ خود را از طریق الحاقات و اتحادها بازسازی کند و در عین حال از تجزیه قلمرو کشورهای دیگر حمایت کرد.
در حالی که کتاب او در فهرست‌های خواندنی ارتش قرار داشت، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد دوگین تاثیر مستقیمی بر سیاست خارجی روسیه داشته و او را به موضوعی برای گمانه‌زنی تبدیل کرده است. برخی از ناظران روسیه ادعا می‌کنند که تاثیر او قابل توجه است، در حالی که بسیاری آن را حداقلی می‌دانند.
در ژوئیه ۲۰۲۱، پوتین برخی از دیدگاه‌های دوگین در مورد اوکراین را در مقاله ۴۰۰۰ کلمه‌ای خود درباره وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها تکرار کرد. بسیاری این را به عنوان طرحی برای تهاجمی که او تنها شش ماه پس از انتشار آن آغاز کرد، دیدند. دوگین در ماه مه در وب‌سایت «تزارگراد» نوشت که عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین مستلزم «اصلاحات میهنی» فوری است. او نوشت که برای جذب مردم اوکراین باید یک «روسیه جدید، ابدی، واقعی و عمیق» ایجاد شود.
پیام‌های یک ترور
پایگاه خبری «اسپکتیتور» در گزارشی ضمن اشاره به بمب‌گذاری اخیر در خودروی الکساندر دوگین که به دلیل عدم حضور وی در خودرو، به ترور دخترش منجر شد، به طور خاص سعی کرده به واکاوی ابعاد مختلف این اتفاق و البته پیام‌های آن برای روسیه بپردازد. این پایگاه در این رابطه نوشت: «بمب‌گذاری خودروها در دهه ۱۹۹۰ در روسیه، نمودی عینی از دشمنی گروه‌های تبهکار با یکدیگر بود. با این حال از آن زمان به رویه‌ای قدیمی و از مُد افتاده در این کشور تبدیل شده است. با این حال وقوع اتفاقی مشابه در روسیه به تازگی پدیده‌ای قابل تامل است. در این راستا دختر الکساندر دوگین (داریا دوگین)، ایدئولوگ و فیلسوف جنجالی ملی‌گرای روسیه در جریان بمب‌گذاری خودرواش در منطقه‌ای بیرون از مسکو، ترور شده است.
دختر الکساندر دوگین که ترور شد، در نوع خود شخصیت برجسته‌ای بود. او روزنامه‌نگاری بود که برای سازمان رسانه‌ای کار می‌کرد که دولت آمریکا معتقد است در مالکیت تاجر روسی یوگنی پریگوژین است؛ همان فردی که به دلیل آنکه پدرخوانده گروه مزدوران روسی با نام «گروه واگنر» است و در عین حال از جمله افراد متنفذ روسی است که شدیدا با آغاز جنگ اوکراین موافق بوده، از سوی کشورهای غربی تحریم شده است. البته دختر دوگین نیز تحت تحریم‌های غرب بوده و به طور خاص دولت بریتانیا او را متهم به کنشگری قابل توجه در امر ترویج اطلاعات نادرست در رابطه با اوکراین و حمله روسیه به این کشور نیز کرده است.
با این همه، به نحو اجتناب‌ناپذیری این فرض گسترده وجود دارد که هدف اصلی عملیات ترور اخیر در روسیه، خود الکساندر دوگین بوده است. گفته شده که خودروی بمب‌گذاری‌شده متعلق به الکساندر دوگین بوده هر چند که برخی گزارش‌ها حاکی از این هستند که در مالکیت دخترش بوده است. به هر حال، اگر الکساندر دوگین در لحظه آخر انتخاب نمی‌کرد که به شیوه دیگری به خانه‌اش برود و دخترش را به تنهایی راهی نمی‌کرد، احتمالا قربانی ترور اخیر، هم وی و هم دخترش بودند.
در این راستا مفسران روسی، دولت اوکراین را سرزنش می‌کنند. هرچند توضیح نمی‌دهند که چرا دوگین باید هدف یک حمله قرار گیرد. در عین حال برخی نیز به طرح پرسش‌های فراوان با محوریت این مساله می‌پردازند که چطور یک ترور آن هم در قلب روسیه به وقوع پیوسته است؟ در این میان، برخی دیگر این تحلیل را ارائه می‌دهند که شاید این حمله کار خود کرملین بوده و آنها قصد داشته‌اند با این عملیات از دوگین یک چهره نمادین بسازند و یا از این وحشت داشته‌اند که اگر روسیه تصمیم به عقب‌نشینی از اوکراین بگیرد، ملی‌گرایان افراطی نظیر وی می‌توانند موجب به راه افتادن اعتراضات گسترده‌ای در روسیه شوند.
در نهایت برخی نیز به طرح این گمانه‌زنی می‌پردازند که ترور اخیر در روسیه، نه با انگیزه‌های سیاسی بلکه بر اساس اختلافات تجاری به وقوع پیوسته است. با این همه نکته اساسی این است که دوگین نویسنده و متفکری قابل توجه است و برند فکری و سیاسی او به قدری برجسته بوده که او را به هدفی برای یک عملیات ترور تبدیل کرده است.
مغز متفکر پوتین
قتل اخیر تا حد زیادی به افسانه‌های مرتبط با دوگین می‌افزاید؛ افسانه‌هایی که خود دوگین با جدیت زیاد آنها را توسعه بخشیده است. بسیاری در غرب مایلند تا دوگین را با صفت‌هایی نظیر «مغز متفکر پوتین» یا «راسپوتین روسیه» خطاب کنند. با این حال وی هیچ‌گاه آن‌طور که گفته شده موثر و بانفوذ نبوده است. وی هیچ ارتباط شخصی با پوتین ندارد با این حال او نیز یکی از افرادی است که سعی می‌کنند برنامه‌ها و طرح‌های خود را به کرملین ارائه دهند.
در برهه زمانی مذکور، دولت روسیه از الحاق مناطق دونتسک و لوهانسک به خاک روسیه منصرف شد و همین مساله دکترین دوگین برای نظام سیاسی روسیه را کمرنگ کرد. در این چارچوب شاهد بودیم که سیل اقبال‌های دولتی به وی کم شد و دانشگاه دولتی روسیه نیز پیشنهاد خود به دوگین را پس گرفت و وی بار دیگر به سراغ کتاب‌هایش و طرح دیدگاه‌هایش برای مردم رفت. با این همه دوگین از منظر جریان‌های راستگرای غربی فردی مهم تلقی می‌شد که همین مساله برای کرملین نیز از اهمیت زیادی برخوردار بود.
در این چارچوب الکساندر دوگین در نوعی معادله پارادوکسیکال و متناقض تعریف می‌شود. وی هم مهم بود و هم نبود. او شاید پیوندهای حقیقی با دولت روسیه نداشته باشد با این حال، توانایی دوگین در نشان دادن خود به مثابه فردی که ایده‌هایش، تفکرات راهبردی کرملین را تشکیل می‌دهند، نشان می‌داد و می‌دهد که او فردی مهم است. در این چارچوب وقتی مردم و افکار عمومی نیز فکر می‌کنند که دوگین فردی مهم است، این به آن معناست که وی واقعا باید فردی مهم تلقی شود.
پس از تلاش اخیر جهت ترور دوگین که در نهایت به ترور دختر وی منجر شد نیز بر میزان اهمیت الکساندر دوگین افزوده می‌شود. در این چارچوب، ملی‌گرایان روسی خواستار انتقام‌جویی شده‌اند و با توجه به اینکه به نظر می‌رسد کرملین هیچ حد و مرزی را برای خود و عملیات نظامی‌اش در اوکراین به رسمیت نمی‌شناسد، بعید است که نظام سیاسی روسیه اقدامی ورای رفتارهای نمادین از خود نشان دهد. یک دوگین مرده برای روسیه فردی قابل انعطاف تصویرسازی می‌شد با این حال یک دوگین زنده، تا حدی برای کرملین چالش‌زا بود. مردی که زمانی از تشکیل روسیه‌ای صحبت می‌کرد که از دوبلین تا ولادی وستوک ادامه داشته باشد، بعید بود که به راحتی آرام گیرد و بدون تردید ملی‌گرایان حامی وی نیز از دلایل کافی جهت خشمگین بودن در صورت انجام برخی اقدامات احتمالی دولت روسیه نظیر عقب‌نشینی آن از اوکراین برخوردار هستند.
در این راستا برخی محافل غربی این طور استدلال می‌کنند که در روزهای آتی شاهد انجام برخی بازداشت‌ها در روسیه باشیم. با این حال این قبیل اقدامات نمی‌توانند ضعف دولت روسیه را پوشش دهند. در این رابطه جریان‌های ملی‌گرا نیز احتمالا بر شدت فشارهای خود علیه دولت روسیه خواهند افزود تا آنها نیز بتوانند در سازوکارهای حکومتی روسیه به ویژه نهادهای امنیتی آن حضوری فعال داشته باشند.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :
