آمریکا در حال خریدن وقت است
به گزارش جهان صنعت نیوز: از جمله اتفاقات اخیر در روند مساله برجام می‌توان به گفت‌وگوی حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران با نیویورک‌تایمز اشاره کرد. وی در بخشی از صحبت‌های خود ضمن اعلام اینکه برای رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار جدی هستند، تصریح کرده که «در دولت جدید در ماه‌های گذشته همکارانم تلاش زیادی کردند برای رسیدن به این هدف. معتقدم در گام‌های پایانی این مسیر قرار داریم. اما تبعا گام‌های پایانی مسیر دشواری را طی می‌کند. فکر می‌کنم اگر آمریکا واقع‌بینانه برخورد کند و شجاعت تصمیم‌گیری را داشته باشد، می‌توانیم به توافق دست یابیم.» همچنین وی معتقد است که توافق در دسترس بوده و ایران نیز ابتکارات زیادی برای سرعت دادن به توافق در طول مذاکرات از خود نشان داده ولی ضمن اینکه طرف آمریکایی بارها به ایران پیام داده که از اراده لازم برای رسیدن به توافق برخوردارند، الان وقت ابتکار و واقع‌بینی طرف آمریکایی است.
یکی از مسائلی که ایران بر آن پافشاری می‌کرد، مساله پادمانی بود که در مقابل نیز خواسته طرف‌های غربی از ایران مبنی بر پاسخگویی به آژانس بوده است؛ اکنون با توجه به گفته امیرعبداللهیان گویا ایران آمادگی پاسخگویی به سوالات آژانس را دارد. وی درباره تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفته که «همکاری‌های ما با آژانس ادامه دارد اما یک مشکل اساسی وجود دارد؛ آژانس باید به وظایف فنی خود عمل کند اما مسیر سیاسی را بسیاری از مواقع پیش می‌گیرد و رفتار سیاسی دارد. ما می‌توانیم در مسیر فنی همکاری‌هایمان را با آژانس تقویت کنیم اما لازمه‌اش این است که آژانس از رفتار سیاسی و سیاسی‌کاری فاصله بگیرد.» همچنین وزیر امور خارجه ایران با صراحت اعلام کرده درصورتی که آژانس فنی برخورد کند نه سیاسی، ایران به پرسش‌های فنی آژانس در جهت برطرف کردن اتهامات مطروحه در مورد خود پاسخ خواهد داد.
از طرفی دیگر در نخستین روز از شصت و ششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مدیرکل این نهاد در سخنرانی افتتاحیه شصت و ششمین کنفرانس عمومی آژانس یک بار دیگر درباره برنامه هسته‌ای ایران و موضوعات پادمانی موضع‌گیری کرد.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخشی از سخنرانی خود گفت: «همان‌طور که در شصت و پنجمین نشست کنفرانس عمومی اعلام کردم، راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام به طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران برای توقف اجرای این تعهدات از جمله پروتکل الحاقی قرار گرفته است.»
محمد اسلامی معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی نیز در شصت و ششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مقر این سازمان در وین طی سخنانی به تشریح مواضع کشور و برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
معاون رییس‌جمهور با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره حامی اجرای کامل و غیرتبعیض‌آمیز معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه‌های جامع پادمان بوده، گفته که «ایران سابقه‌ای مثال‌زدنی در همکاری با آژانس در این زمینه دارد. مایلم روشن کنم که هیچگونه فعالیت یا مواد هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای در ایران وجود ندارد و تمامی اتهامات صرفا مبتنی بر اطلاعات ساختگی و نادرست رژیم غاصب اسراییل است. جمهوری اسلامی ایران حقیقتا انتظار دارد که آژانس گزارش‌دهی نظارت و راستی‌آزمایی خود را به صورت حرفه‌ای‌تر، بی‌طرفانه‌تر و مستقل‌تر انجام دهد.»
همچنین اسلامی تاکید کرده که آژانس برای حفظ اعتبار خود هم که شده اجازه بازخوانی و مطرح کردن اتهامات کهنه‌ای که در سال ۲۰۱۵ بسته شده را ندهد. رییس سازمان انرژی اتمی ضمن بیان اینکه جریان مذاکرات تنها در زمانی که تحریم‌های غیرقانونی وضع‌شده علیه ایران لغو شود قابل بازگشت است، آمادگی همیشه ایران را برای گفت‌وگو و تعامل اعلام کرده است.
چشم‌اندازی برای رسیدن به توافق زودهنگام با ایران دیده نمی‌شود
می‌توان این اعلام آمادگی ایران برای پاسخگویی به آژانس و گفت‌وگو ایران با آژانس را روزنه امیدی برای بهبود شرایط فعلی مذاکرات برجام برداشت کرد ولی در نقطه مقابل اظهارنظراتی از طرف غربی‌ها می‌بینیم که خیلی امیدوارکننده نیست، وزارت خارجه آمریکا مدعی شده مذاکرات هسته‌ای با ایران در وضعیت خوبی نیست. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش گفته که چشم‌اندازی برای رسیدن به توافق زودهنگام با ایران نمی‌بیند. او گفته که واشنگتن مذاکرات را ادامه خواهد داد.
فارق از موضوعاتی مثل تضمین، راستی‌آزمایی، بازگشت به تعهدات و بسیاری از مسائل دیگر، اخیرا بحث حقوق بشر نیز به این جریانات اضافه شده است. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری خود اشاره کرده که «دو موضوع برجام و حقوق بشر در ایران با منافع ملی ما همسویی دارند. جو بایدن متعهد است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هسته‌ای نرسد، برجام یک راه‌حل دیپلماتیک برای رسیدن به این هدف است، اما حقوق بشر هم در کانون سیاست خارجی ما قرار دارد.»
در این میان آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا نیز در گفت‌وگو با یک رسانه آمریکایی با طرح این ادعا که پاسخ ایران به پیشنهاد اروپا برای احیای توافق هسته‌ای گامی به عقب بوده است، گفته: «هیچ انتظاری برای احیای توافق هسته‌ای با ایران در کوتاه‌مدت ندارم.»
از طرف دیگر فواد حسین وزیر خارجه عراق ضمن بیان اینکه بغداد پیش از این پیام‌های آمریکا را به ایران منتقل کرده است گفته که «همچنان این کار را انجام می‌دهیم و من اخیرا دیدارهایی با دو طرف داشتم.» همچنین وزیر خارجه عراق تاکید کرده که «این دیدارها به توافق هسته‌ای مرتبط است و در واقع دو طرف به نتایجی رسیده‌اند اما اکنون مساله دیگری را به توافق ربط دادند.»
باتوجه به همه گفته‌ها و اظهانظرات همچنان آینده مذاکرات برجام نامعلوم بوده و فقط گروهی از کارشناسان نسبت به ادامه مذاکرات بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا امیدوارند.
مذاکرات هسته‌ای ریل خاص خود را دارد
حمیدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در این‌باره به «جهان‌صنعت» گفت: از زمانی که ما پاسخ آمریکایی‌ها را دادیم، در مذاکرات هسته‌ای وقفه‌ای ایجاد شده است. آمریکایی‌ها نیز پاسخ مستقیمی ندادند ولی از طریق چند واسطه اعلام کردند که خواهان ادامه مذاکرات برجام هستند ولی این پاسخ به گونه‌ای بود که گویا ایران مطالبی خارج از تفاهم گفته و زیاده‌خواهی است؛ درصورتی که چنین چیزی درست نیست.
وی در پاسخ به اینکه مطرح کردن موضوع حقوق بشر در کنار بحث برجام، تا چه اندازه بر روند مذاکرات برجام تاثیر می‌گذارد، گفت: به نظر من این یک بازی تبلیغاتی است، آمریکایی‌ها به دنبال دوقطبی کردن جامعه هستند و آنها سال‌های پیش‌تر به دنبال القای موضوع حاکمیت دوگانه در کشور بودند که به جایی نرسید و شکست خورد. اکنون نیز روش دیگری به عنوان سیاست دوقطبی کردن موضوع را در پیش گرفتند. یعنی مردم را فارق از جناح و وابستگی مقابل هم قرار دهد و به اقتضای زمان و روز سیاست خود را تحمیل کند. اکنون نیز شاهد مداخله آمریکا در اتفاقات اخیر ایران هستیم؛ این همان سیاست آمریکایی‌ها برای دوقطبی کردن است.
آصفی افزود: آمریکایی‌ها از حقوق بشر هم حرف می‌زنند تا به افکار عمومی بگویند که به حقوق بشر نیز توجه خاصی دارند. پس این موضوع موضوعی نیست که به مذاکرات هسته‌ای گره زده شود، چراکه مذاکرات هسته‌ای مسیر و ریل خود را دارد.
وی درخصوص موضوع ضمانت و پادمان نیز بیان کرد: از حرف‌های آقای امیرعبداللهیان در مصاحبه‌اش چنین استنباط می‌شود که آمریکایی‌ها در برخی زمینه‌ها اقداماتی انجام دادند ولی هنوز کافی نیست. در حالی که از طرف دیگر آمریکایی‌ها مدعی هستند که تفاهم در دسترس نیست و در زمان نزدیک مذاکرات به جایی نخواهد نرسید؛ من این موضوع را به انتخابات آمریکا و سرزمین‌های اشغالی ارتباط می‌دهم و معتقدم که آمریکایی‌ها در حال خریدن وقت هستند تا به زمان انتخابات برسند. اگر هم همه شرایط برای حصول توافق فراهم شود، بعید نیست که قبل از انتخابات نیز به نتیجه برسند ولی من تصورم این است که آمریکایی‌ها خواهان موکول کردن مذاکرات به بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا است.
سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه در ادامه با اشاره به سفر رییس سازمان انرژی اتمی برای اجلاس عمومی آژانس به وین، تاکید کرد: آقای اسلامی ضمن سخنرانی در این اجلاس، با مدیرکل آژانس نیز گفت‌وگو کردند؛ این موضوع به این معنا است که علاوه بر گفت‌وگوهای ۱+۴ در ارتباط با آژانس، مسائل پادمانی و سایر موضوعات، یک ریل موازی نیز به عنوان گفت‌وگوهای مستقیم با آژانس به وجود آمده و ایران نیز در این گفت‌وگوها اظهار علاقه و تمایل خود را نسبت به پاسخگویی به آژانس نشان داده است. این علاقه‌مندی از طرف ما وجود دارد ولی در طرف مقابل نیز آژانس باید نسبت به عدم برخورد سیاسی با این موضوع متعهد باشد.
آصفی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر براساس مسیری که ایران با آژانس در آن قرار دارد اگر آژانس نیز سیاسی برخورد نکند و توجیهات ایران را به لحاظ فنی و تکنیکی مورد توجه قرار دهد، چه‌بسا قبل از آغاز گفت‌وگوهای جدید با طرف‌های مذاکره موضوع پرونده‌های باقی مانده از قبل نیز حل و فصل شود. درمجموع همه چیز می‌تواند به خوبی به پایان برسد ولی من هنوز معتقدم که حتی اگر احتمال موفقیت در این مذاکرات را کم در نظر بگیریم، شانس توفیق دارد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :
