تبعات ممنوعیت واردات گوشی آیفون/پای رانت در میان است؟!

این در حالی است که هفته گذشته اعلام شده بود ثبت سفارش این برند تا ۳۱ اردیبهشت محدود شده و اکنون به نظر می‌رسد با تغییر گروه کالایی این مدل گوشی‌ها، تصمیمات جدیدی در این خصوص گرفته شده است. در حالی که تغییر گروه کالای آیفون از ۲۳ به ۲۷، به ‌معنای ممنوعیت واردات این کالا نیست، اما اخبار منتشرشده از عدم امکان ثبت سفارش برای این کالا در یک ماه گذشته، باعث افزایش قیمت تا ۱۰ میلیون تومانی گوشی‌های این برند شده بود و از روز گذشته نیز این کالاها باز هم افزایش قیمت داشتند.

در عین حال فروش آیفون در فروشگاه‌های آنلاین هم انجام نمی‌شود و با مراجعه به این‌ وب‌سایت‌ها، این کالاها با عدم موجودی‌ مواجه شده‌اند. البته داستان ممنوعیت گوشی‌های با برند آیفون از دو سال پیش مطرح شد، زمانی که اعلام شد دولت به‌دلیل محدودیت‌های مالی و ارزی و مشکلات موجود، نمی‌تواند مثل قبل به همه واردکنندگان ارزی تخصیص دهد و به همین خاطر واردات با محدودیت بسیار بزرگی مواجه شده است و آن زمان، ممنوعیت واردات گوشی‌های بیشتر از ۳۰۰ یورو یا پرچمدار مطرح بود و اکنون با بروز مشکلات ارزی، به نظر می‌رسد بار دیگر تصمیم به ایجاد محدودیت برای این کالاها و این بار گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار گرفته‌ شده است.

قاچاق مسافری رونق می‌گیرد

این در حالی است که پیش از این انجمن واردکنندگان موبایل، نسبت به تبعات احتمالی ممنوعیت قانونی واردات آیفون، هشدار داده و گفته شده بود با این تصمیم، قاچاق مسافری در این حوزه به‌شدت رونق می‌گیرد، کمااینکه در دو ماه اخیر باز هم خرید و فروش پاسپورت رونق گرفته و به ‌شدت کالای قاچاق مسافری وارد کشور شده که هم ارز قاچاق از کشور خارج می‌کند و هم گوشی‌هایی وارد شده که گارانتی ندارد، بلکه یک کالای بی‌اصالت است و در صورت مشکلات‌ آن، دست مردم به جایی بند نیست.

هرچند ممنوعیت واردات آیفون با توجیه ارزبری آن صورت می‌گیرد، محاسبات نشان می‌دهد در یک سال گذشته که حدود ۱۶۳ میلیون تن به ارزش ۶/۱۰۱ میلیارد دلار برای کل تجارت خارجی ایران ثبت شده است، سهم گوشی بالای ۶۰۰ دلار با ۳/۱ میلیارد دلار به حدود ۲/۱ درصد یعنی حدود یک‌صدم این تجارت می‌رسد و در قیاس با واردات ۵۲ میلیارد دلاری حدود ۵/۲ درصد را در اختیار دارد. آن هم در شرایطی که به استناد اعلام دولت و بانک مرکزی، در چندماه اخیر وضعیت درآمدها و ذخایر ارزی به حدی تقویت شده که مشکلی در تامین ارز کالاهای اساسی و به‌ویژه دارو وجود ندارد.

پای رانت در میان است؟!

از سوی دیگر اطلاق لوکس بودن به موبایل‌های آیفون به دلیل قیمت بالای ۶۰۰ دلاری آنها است، این در حالی است که به اعتقاد تحلیلگران، در حوزه فناوری مفهومی با عنوان لوکس وجود ندارد. مدل‌های متنوعی از دیگر برندها در این رده قیمتی وجود دارند و آیفون در این رده قیمتی تنها نیست.

دسته‌بندی موبایل‌ها فارغ از قیمت‌شان بر اساس امکانات و ویژگی‌های کاربردی‌شان است.

به این ترتیب که موبایل‌هایی با امکاناتی برتر در رده پرچمداران قرار می‌گیرند که اتفاقا قیمتی بیشتر از ۶۰۰ دلار دارند. محمدجواد آذری‌جهرمی- وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات- با انتشار توئیتی از زمان مسوولیتش در وزارت ارتباطات، در کانال تلگرامی خود نوشته است: آخرین باری که تصمیم داشتند واردات آیفون را ممنوع کنند، از رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی خواستم که گزارش سه‌ماهه واردات گوشی‌های تلفن همراه را برایم تهیه کند. گزارش گویا بود، شرکتی خارج از روال همیشگی خود و سایر شرکت‌ها، حجم زیادی گوشی آیفون وارد کشور کرده بود. آنچه باعث شد روال ممنوعیت واردات در سری قبل متوقف شود ارسال این مستندات به صاحبان تصمیم بود.

وی همچنین خاطرنشان کرد: در حالی که خبرهای خوبی از فروش نفت و بازگشت منابع آن از سوی دولت مطرح می‌شود و این گشایش‌ها به حدی بوده که خبر از عزم برای صدور مجوز واردات خودرو می‌دهند، ممنوعیت ثبت سفارش گوشی تلفن همراه به دلیل محدودیت منابع ارزی با اخبار قبلی در تناقض است.

چرا اصرار داشته و دارم که سیاست اعلام ممنوعیت واردات برخی گوشی‌های پرطرفدار اشتباه است؟ دلیل واضح است؛ این تصمیم دور زدن سیستم رجیستری را برای قاچاقچیان مقرون‌به‌صرفه و توجیه‌پذیر خواهد کرد و به نوعی یکی از سیستم‌های کارا در مقابله با قاچاق کالا به کشور را ناکارآمد خواهد کرد.

ورود تجاری و مسافری «آیفون» فعلا ادامه دارد

با این حال طبق اعلام معاون گمرک ایران، تاکنون هیچ ابلاغیه‌ای از وزارت صمت مبنی بر ممنوعیت واردات یا تغییر گروه کالایی گوشی‌های آیفون به گمرک اعلام نشده است، بر این اساس فعلا واردات این کالا به صورت تجاری و همراه مسافر ادامه دارد. معاون امور گمرکی گمرک ایران، با بیان اینکه با وجود خبرهای منتشر شده، هنوز هیچ ابلاغ و اعلام رسمی از سوی وزارت صمت مبنی بر ممنوعیت واردات آیفون و یا تغییر گروه کالایی آن به گمرک نشده است، گفت: طبق تبصره ماده چهار قانون مقررات صادرات و واردات، کلیه بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به صدور و ورود کالا منحصرا از طریق وزارت صمت به سازمان‌های اجرایی اعلام می‌شود و همزمان باید به اطلاع عموم برسد، بنابراین هر زمان که ابلاغی صورت بگیرد، گمرک نیز طبق همان اقدام خواهد کرد.

عسگری ادامه داد: بر این اساس تا هنگامی که ابلاغی مبنی بر ممنوعیت صورت نگرفته، گمرک طبق روال گذشته عمل خواهد کرد و گوشی‌های آیفون وارد شده که دارای ثبت سفارش بوده، تامین ارز شده و مجوزهای لازم را دارند،‌ ترخیص خواهد کرد.

وی در مورد اینکه در صورت تغییر گروه کالایی به گروه ۲۷، آیا ورود گوشی آیفون همراه مسافر نیز محدود خواهد شد، یادآور شد که این موضوع نیز منوط به ابلاغ دستگاه‌های ذی‌ربط به گمرک است ولی فعلا ورود آیفون همراه مسافر مانند سایر گوشی‌ها بلامانع است.

گفتنی است از مدتی پیش برخی نمایندگان مجلس برای ممنوعیت واردات گوشی‌های لوکس از جمله آیفون رایزنی‌هایی داشته و آن را موجب خروج ارز عنوان کرده‌اند، این در حالی است که فعالان حوزه گوشی‌های تلفن همراه موافقتی با این موضوع نداشته و این ممنوعیت را با توجه به شرایط تولید داخل و نیاز کاربران، چندان منطقی نمی‌دانند ضمن اینکه تاکنون دستگاه‌های ذی‌ربط دولتی رسما مخالفتی با ورود این برند گوشی اعلام نکرده‌اند.