ضرورت اعتماد سازی برای بازگشت ایرلاین ها

جهان صنعت نیوز: درخبرها آمده بود که ایرلاین‌های خارجی قصد دارند با دور زدن آسمان ایران مسیرهای پروازی خود را تغییر دهند. براساس اطلاعات سایت «فلایت رادار بیست و چهار» که ترافیک هوایی جهان را به صورت زنده نشان می‌دهد، هم اکنون میزان پروازهای عبوری از آسمان ایران به کمتر از نصف کاهش یافته است. اکنون مساله ای به نام ضرورت اعتماد سازی برای بازگشت ایرلاین ها در اولویت امور است. 

این در حالی است که در نوروز سال ۱۳۹۵ بود که ایران با هدف جذب بیشتر پروازهای عبوری، ۷۵۰۰ کیلومتر راه هوایی جدید ایجاد کرد که شامل ۱۹ مسیر جدید داخلی و خارجی بود و از این رقم، ۱۴ مسیر آن بین‌المللی بود.

مهدی غلامی، کارشناس اقتصاد هوایی، درباره تاثیر سقوط هواپیمای اوکراینی بر ترانزیت هوایی کشور به جهان صنعت نیوز می گوید: «با اعلام رسمی هواپیمایی اوکراین مبنی بر ترک آسمان ایران، احتمالا ایرلاین های دیگر هم به صورت کوتاه مدت یا حتی دائمی این راه را در پیش خواهند گرفت، چرا که در صنعت هوانوری «امنیت» مهم ترین مولفه اثر گذار است و سایر مسائل از جمله مسائل اقتصادی ایرلاین ها در مراحل بعدی قرار می گیرد.»

این کارشناس اقتصاد هوایی با اشاره به فضای غیر قابل اطیمنان عمومی که در پی هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی ایجاد شده است اضافه کرد: « در حال حاضر فضای داخلی کشور هم سرشار از عدم اطمینان به پروازهاست و این مساله با توجه به فضای سنگین رسانه ای که در روزهای گذشته نسبت به این رویداد صورت گرفت، در جامعه جهانی بسیار بیشتر است به این دلیل شرکت های هواپیمایی برای این که حساسیت های مشتریان خود را در نظر بگیرند خواسته یا ناخواسته اقدام به تغییر کریدورهای هوایی خود و ترک آسمان ایران خواهند کرد»

وی درباره خسارت های اقتصادی ناشی از این تغییر با اشاره به این که هنوز نمی توان در این باره اظها رنظر کرد و نیازمند آمارگیری حداقل یک ماهه و مقایسه با ماه های گذشته است، افزود: «قطعا در یک ماه آینده نتیجه این تحولات مشخص می شود؛ اما قدر مسلم این که ما با کاهش قابل ملاحظه ای در زمینه درآمد های ناشی از ترانزیت هوایی مواجه خواهیم شد»
وی اضافه کرد: «حدود ۲۰ تا ۳۰ کشور در پرواز های بین المللی خود از آسمان ایران استفاده می کردند که باید دید واکنش های احتمالی چه خواهد شد. البته در این میان واکنش ایرلاین های معتبر و بزرگ اهمیت بیشتری دارد»

وی درباره پایان اثرات این واقعه زیانبار گفت: «درخصوص فضای داخلی و پرواز های کشوری، به مرور زمان التهابات موجود برطرف خواهد شد؛ اما در فضای بین المللی مساله متفاوت است و ایرلاین ها براساس مقررات و تصمیم گیری های نسبتا طولانی مدت عمل می کنند و تغییر رویکردها براساس ضابطه ها و سیاست های خاصی است و می تواند دامنه دار باشد»
غلامی افزود: «البته این تغییر اجباری برای شرکت های بین المللی خوشایند نیست چرا که ایرلاین ها با حذف آسمان ایران مجبور خواهند بود مسیرهای طولانی تری را پرواز کنند که این مساله به ذائقه مسافرین خوش نخواهد آمد؛ زیرا علاوه بر افزایش هزینه سوخت و خدمات که در نهایت در قیمت بلیت ها تاثیر خواهد گذاشت، اضافه شدن ساعت پرواز ها هم مساله خوشایندی نیست. اما همان طور که گفتم در سیاست گذاری های ایرلاین های معتبر مساله امنیت بر همه این ها برتری دارد.»

این کارشناس مسائل اقتصاد هوانوری با ذکر این مساله که بازگرداندن اعتماد از بین رفته در فضای بین المللی کار ساده ای نیست: اضافه کرد: «مسئولین صنعت هوایی کشور می توانند با مواجه صادقانه با مساله و همکاری های دقیق و مسئولانه با نهادهای بین المللی از جمله با ایکائو و ارائه اطلاعات لازم به آن ها حتی در برخی از مواقع اطلاعات طبقه بندی شده، می توانند نسبت به برگرداندن اعتماد از دست رفته تلاش کنند. چرا که برای نهادهای بین الملی مساله شفافیت بسیار اهمیت دارد.»

مهدی غلامی در خصوص موارد مشابه با رویداد اخیر گفت: «می توان گفت این رویداد در تاریخ هوانوردی مشابه ندارد. البته مواردی از شلیک به هواپیمای مسافری وجود دارد که در هیچ کدام کشوری در خاک خود به هواپیمای مسافری شلیک نکرده است. نمونه هواپیمای مسافری که به وسیله آمریکا ساقط شد و هواپیمای مالزی که توسط شورشیان اوکراینی سرنگون شد از این جنبه کاملا با مورد ایران متفاوت است.»

وی در نهایت اضافه کرد: «تغییر ساختاری در مدیریت سازمان هواپیمایی کشوری و استعفا یا برکناری مدیران ناکارآمد می تواند بخشی از اعتماد از دست رفته را نسبت به این تشکیلات احیا کند. چرا که در هر کشوری اگر چنین رویدادی شکل می گرفت حتی به استعفای رییس جمهور هم منتهی می شد.»

گفتنی است که سال ها پیش شرکت فرودگاه های کشور تلاش کرد با ایجاد ساختاری متفاوت در فضای کشور در قالب طرحی با عنوان «طرح مدیریت آسمان ایران‌شهر» به مرکز ثقل منطقه در زمینه سفرهای هوایی تبدیل شود و از قضا جنگ داخلی اوکراین و سرنگونی پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی ایرلاین های بین المللی را تاحد زیادی تشویق کرد که برای دست یابی به اروپا آسمان ایران را در اولویت قرار دهند. البته جنگ داخلی عراق و تحریم هوایی قطر هم در این زمینه بسیار موثر بود. دستاوردی که حالا به نظر می رسد در حال از بین رفتن است.