«فیدلیتی» ایران۲/۲ میلیارد تومان ارزان‌تر از مشابه خارجی در ترکیه
به گزارش جهان صنعت نیوز: نقش مالیات‌ها بر قیمت خودرو در کشور ترکیه را می توان با ذکر مثالی بهتر تشریح کرد. در حال حاضر خودروی فولکس واگن گلف نسل هشتم (MK8) یکی از پر فروش‌ترین هاچ‌بک‌های بازار خودروی ترکیه است. بررسی های «جهان صنعت» نشان می دهد این خودرو در ترکیه با در نظر گرفتن نرخ برابری ریال- لیر حدود ۳ میلیارد و ۱۹۱ میلیون تومان تمام می شود. این در حالی است که در ایران یک محصول هاچ بک مشابه این خودرو مانند «فیدلیتی» بهمن موتور را می‌توان با قیمت کارخانه ۸۴۰ میلیون تومان خرید. از تاریخ اعلام‌شده، خودروهای صفر کیلومتر تنها به شرط گذشت ۶ ماه از زمان تحویل می‌توانند به فروش برسند. البته دولت شرط طی شدن حداقل ۰۰۰/۵ کیلومتر را هم در نظر گرفته است.
ماجرا از هفته گذشته شروع شد. مهمت موش (Mehmet Muş) وزیر بازرگانی ترکیه اعلام کرده بود که در نظر دارد بازار خودروی ترکیه را کنترل کند. او هفته گذشته گفته بود: «خودروهای صفر کیلومتر نمی‌توانند بدون گذشت زمان و طی شدن کیلومتر مشخصی به سرعت به فروش برسند.» پس از یک هفته، طی خبری که روز گذشته منتشر شد جزئیات این طرح رسما رسانه‌ای شد. اقتصاد ترکیه در طول یک سال گذشته وضعیت نابسامانی را پشت سر گذاشته است. به همین دلیل عموم مردم از خودرو اکنون به عنوان کالایی سرمایه‌ای استفاده می‌کنند. وضعیت بازار خودروی ترکیه این‌گونه است که نمایندگی‌ها خودروی صفر کیلومتری ندارند. اما در گالری‌ها خودروهای صفر کیلومتر بسیاری برای خرید وجود دارد؛ البته به قیمت بسیار بالاتر از کمپانی‌ها! به همین دلیل طرح محدودیت زمان و کیلومتر از امروز در بازار خودروی این کشور اجرایی خواهد شد. دولت امیدوار است با اجرایی کردن این طرح، قدری روند افزایش قیمت خودرو در ترکیه را کُند کند. مهمت موش باور دارد مقصر اصلی این نابسامانی در قیمت خودرو، گالری‌ها هستند. او باور دارد که دلال‌ها به سرعت خودروهای صفر کیلومتر را از نمایندگی‌ها خریداری می‌کنند. در چنین وضعیتی خریدار واقعی زمانی که به نمایندگی برندی مراجعه می‌کند، خودرویی برای خرید پیدا نمی‌کند.
چرا قیمت‌ها در بازار خودروی ترکیه افزایش یافت؟
در طول یک‌سال گذشته قیمت دلار در این کشور رو به افزایش بود. این روند نه تنها بر بازار خودرو ترکیه تاثیر گذاشت، بلکه نرخ خرید اقلام خوراکی و… نیز سیر صعودی یافت. مردم این کشور برای از دست نرفتن سرمایه‌های خود به دلیل تورم تلاش کردند اموالی را خریداری کنند. مواردی مانند خانه، طلا، دلار، خودرو و… از جمله کالاهایی بود که ترک‌ها به سراغ آن رفتند.
در بحث مسکن، روس‌ها، اوکراینی‌ها، ایرانی‌ها، عراقی‌ها و… بازار را در دست دارند. اما بازارهایی چون طلا و خودرو همچنان برای ترک‌ها در دسترس است.
بسیاری از پارکینگ‌های منازل این روزها شاهد پارک شدن خودروهای صفر کیلومتر هستند. خریداران باور دارند با خرید خودروی صفر ارزش پول خود را برای ماه‌های آینده حفظ خواهند کرد. اما دلالان با استفاده از این فرصت، خودرو را نیز کالایی دست‌نیافتنی کردند. به همین دلیل دولت باید نظارت بیشتری بر عرضه و تقاضای بازار خودرو در ترکیه داشته باشد. دستوری که از امروز اجرایی خواهد شد نیز دست سودجویان از بالا بردن قیمت خودرو در این کشور را کوتاه خواهد کرد. لااقل برای مدتی! وزیر بازرگانی ترکیه گفت این طرح همیشگی نخواهد بود. محدودیت اعلام‌شده برای مدتی اجرایی خواهد شد تا بلکه بازار خودرو در ترکیه متعادل شود.
نقش مالیات‌ها بر افزایش قیمت خودرو در ترکیه
بهتر است نقش مالیات‌ها بر قیمت خودرو را در ترکیه با ذکر مثالی بیان کنیم. فولکس واگن گلف نسل هشتم (MK8) یکی از پرفروش‌ترین هاچ‌بک‌های بازار خودروی ترکیه است. این در حالی است که قیمت تمام‌شده این خودرو با احتساب مالیات‌ها سر به فلک کشیده است. در نتیجه بسیاری از مردم ترکیه باور دارند که دولت، مقصر اصلی گرانی است. در واقع ترک‌ها یک Golf برای خود و دو Golf برای دولت خریداری می‌کنند!
نرخ مالیات خودروها در بازار خودروی ترکیه
ماجرای مالیات ویژه مصرف (ÖTV) نیز حکایت جالبی در ترکیه دارد. دولت نرخ مالیات ÖTV برای سال ۲۰۲۲ را به سه بخش تقسیم کرده است. خودروهای زیر ۱۶۰۰ سی‌سی، خودروهای ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی و خودروهای بیشتر از ۲۰۰۰ سی‌سی. یعنی هر خودرویی بسته به حجم موتور و قیمت پایه مالیات تعیین‌شده خود را دارد. طبیعتا هر چه قیمت پایه خودرو بالاتر باشد، مالیات آن هم بیشتر خواهد بود. به همین دلیل خودروهایی که حجم موتور بالاتر از ۱۶۰۰ دارند، هزینه بیشتری برای مالکان آنها خواهند داشت. این در حالی است که دولت ترکیه برای خودروهای هیبریدی، مالیات کمتری دریافت می‌کند. طبق نرخ مصوب، خودروهای هیبریدی تا ۱۸۰۰ سی‌سی با قدرت بیشتر از ۵۰ کیلووات به سه بخش تقسیم می‌شوند. در این بخش، خودروهایی که قیمت پایه آنها تا ۰۰۰/۱۳۰ لیر است، ۴۵ درصد مالیات خواهند داشت. این نرخ برای خودروهای تا ۰۰۰/۱۷۰ لیر ۵۰ درصد تعیین شده است. خودروهایی که قیمت پایه آنها بیش از ۰۰۰/۲۱۰ باشد هم ۸۰ درصد مالیات دارند. خودروهای تا ۲۵۰۰ سی‌سی که توان آنها بالاتر از ۱۰۰ کیلووات باشد نیز ۱۳۰ درصد مالیات خواهند داشت؛ به شرط آنکه قیمت پایه آنها ۰۰۰/۱۷۰ لیر باشد.
مالیات خودروهای برقی در ترکیه
رقم تعیین شده برای مالیات خودروهای برقی (EV) نیز به سه بخش تقسیم شده است: خودروهایی که تا ۸۵ کیلووات قدرت داشته باشند تنها ۱۰ درصد مالیات دارند. این نرخ برای خودروهای برقی با توانی بین ۸۵ تا ۱۲۰ کیلووات، ۲۵ درصد اعلام شده است. خودروهای قوی‌تر از ۱۲۰ کیلووات هم سهم مالیاتی ۶۰ درصدی دارند.
خودروهای برقی گران‌قیمت بسیاری در بازار خودروی ترکیه حضور دارند. به همین دلیل، دولت به تازگی نرخ جدیدی برای مالیات این خودروها تصویب کرد.
بر اساس آخرین مصوبه، خودروهای برقی تا ۱۶۰ کیلووات قدرت اگر قیمت پایه کمتر از ۰۰۰/۷۰۰ لیر داشته باشند، ۱۰ درصد مالیات خواهند داشت. این رقم برای مالیات خودروهای برقی بیش از ۰۰۰/۷۰۰ لیر با همان قدرت موتور، ۴۰ درصد تعیین شد.
چرا خودرو کالایی سرمایه‌ای است؟
ترکیه با تورم بسیار بالای ۷۸ درصدی روبه‌رو است. یک فرمول کلی وجود دارد. در هر کشوری که سه فاکتور تورم، نرخ ارز و مالیات در آن بالا باشد، دلال‌ها و فرصت‌طلبان به دنبال منفعت خود هستند. در چنین بازاری، هر خودرویی که وارد کشور شود، به سرعت به کالایی سرمایه‌ای تبدیل خواهد شد، چراکه تعداد عرضه کم و متقاضی خرید این خودروها زیاد است. مردم حتی با قرض کردن پول تلاش دارند خودروی صفر کیلومتری برای خود تهیه کنند. به این امید که در ماه‌های آینده و در نتیجه تورم بیشتر ارزش پول خود را حفظ کرده باشند.
دلالان اما افرادی هستند که با رانت، خودروهای وارد شده را دست اول تهیه می‌کنند و گران‌تر به مردمی که به فکر حفظ سرمایه هستند می‌فروشند. در چنین مواقعی، دولت‌ها سودجویان را مقصر می‌دانند. در ترکیه نیز چنین اتفاقی رخ داد. اکنون دولت به دلیل سیاست‌های اقتصادی، خودرو را تبدیل به کالایی سرمایه‌ای کرده است. منتقدان اما باور دارند که نمی‌شود به خاطر عده‌ای، کل این صنعت را زیر سوال برد. آنها مالیات‌های سرسام‌آور و کمبود خودرو در بازار را دلیل اصلی گرانی در بازار خودروی ترکیه می‌دانند.
لینک کوتاه :
