سفر رویای دست‌نیافتنی ایرانیان
به گزارش جهان صنعت نیوز: ارائه بسته‌های تشویقی سفر ارزان در سال‌های گذشته همواره با مشکلاتی مواجه بوده و از سوی دیگر بسیاری از فعالان حوزه گردشگری اختصاص وام برای سفر را بی‌فایده ارزیابی کرده و بر این نکته تاکید دارند که اختصاص وام نه تنها امکان سفر را برای قشر کم‌درآمد فراهم نمی‌کند، بلکه می‌تواند تورم‌زا نیز باشد.
وعده جدید برای ارائه بسته تشویقی سفر
با توجه به اینکه در سال‌های گذشته همواره طرح ارائه طرح‌ها و بسته‌های تشویقی برای سفر ارزان مطرح شده و به نتیجه مطلوب نرسیده است، این روزها مسوولان وزارت گردشگری با احتیاط بیشتری در خصوص این بسته‌ها صحبت می‌کنند.
اخیرا در حاشیه نشستی که برای رونمایی از پوستر هفته گردشگری برگزار شد، مصطفی فاطمی- مدیرکل گردشگری داخلی- در خصوص «طرح سفرهای ارزان» به اظهارنظر پرداخت و گفت: پروژه‌ای را با همکاری و مشارکت شرکت مادرتخصصی ایران‌گردی و جهانگردی و برخی از دستگاه‌های دیگر آغاز کرده‌ایم تا ظرفیت‌های اقامتگاه‌های ارزان را شناسایی کنیم. مجری اصلی این طرح شرکت مادرتخصصی ایران‌گردی و جهانگردی نیست بلکه وزارتخانه میراث و گردشگری خواهد بود.
وی ادامه داد: این کار آغاز شده اما از آنجایی که در سال‌های گذشته با چالش‌های زیادی همراه بود از این رو در حال حاضر به صورت آزمایشی این کار را انجام خواهیم داد. از آنجایی که در سال‌های متمادی اقدامات مختلفی در خصوص سفرهای ارزان انجام داده‌ایم اما نتوانسته‌ایم به نتیجه مطلوب دست یابیم از این رو ترجیح‌مان آن است که پروژه و طرح حاضر کامل شود سپس در خصوص آن اطلاعات کامل جامعه و گردشگران ارائه شود.
فاطمی در پاسخ به این سوال که مشکلات و چالش‌های پیش‌روی سفرکارت‌ها و سفرهای ارزان چه بود که تاکنون نتوانسته به نتیجه مطلوب دست یابد، گفت: این امر با مشکلات متعددی همراه بود به طور مثال در زمانی شاهد آن بودیم که برخی از افراد با کارت‌هایی که برای آنها صادر شده بود به هتل‌ها مراجعه می‌کردند و با کشیدن کارت خود پول را از هتل دریافت می‌کردند، حتی زمانی شاهد فعال شدن ظرفیت مراکز اقامتی خارج از بخش خصوصی بودیم که در نهایت منجر به متضرر شدن بخش خصوصی شد. در مقطعی دیگر روی بخش خصوصی متمرکز شدیم که آن هم با چالش‌های خود همراه شد. اکنون سعی ما بر آن است تا با احصا کردن تمام مشکلات گذشته راهکاری جدید ارائه دهیم.
به گفته مدیرکل گردشگری داخلی طرح جدید سفرهای ارزان در قالب اپلیکیشن ارائه خواهد شد. این کار به صورت آزمایشی با چند اداره و مجموعه دولتی آغاز خواهد شد اما از آنجایی که در مرحله آزمایش قرار دارد باید کامل شود سپس در اختیار عموم جامعه قرار گیرد.
به گفته این مقام مسوول در واقع در طرح جدید همه افراد می‌توانند با ارائه کد ملی خود از خدمات سفرهای ارزان بهره‌مند شوند. در آن سو نیز هتل‌ها، مراکز اقامتی و آژانس‌داران درگیر این طرح خواهند شد و باید به نیازهای مراجعان پاسخگو باشند.
با وجود وعده‌های مطرح شده از سوی وزارتخانه اما سابقه نه‌چندان روشن گذشته باعث شده که همچنان به این طرح با دیده ابهام نگریسته شود.
بی‌فایده بودن اختصاص وام برای سفر
در سال‌های گذشته طرح‌هایی برای اختصاص وام برای تسهیل سفر مطرح شده بود اما واقعیت این است که استفاده از وام برای سفر چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. افزون بر این حتی در خصوص اختصاص یک چنین وام‌هایی نیز بحث تورمی آنها در شرایط اقتصاد فعلی احتمالا نتیجه مثبتی در پی نخواهد داشت.
عبدالرضا مهاجری‌نژاد مدرس دانشگاه و فعال حوزه گردشگری در خصوص بحث سفر ارزان به «جهان‌صنعت» گفت: در بحث سفر ارزان باید این واقعیت را قبول کنیم که بخش خصوصی گردشگری در این حوزه ناکارآمد بوده و همیشه آویزان دولت است. سرمایه‌گذاری داخلی نیز در بعضی مواقع توان لازم را نداشته و جواب نمی‌دهد. بنابراین در ابتدا باید توجه داشت که بخش خصوصی ناکارآمد بوده و آورده لازم را ندارد.
این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به بحث سفرهای ارزان افزود: سفر ارزان باید در لایه‌های مختلف جامعه و در بین دهک‌های مختلف جامعه شرایطی را ایجاد کند که این دهک‌ها توانایی سفر کردن را داشته باشند. زمانی که قشر متوسط جامعه از بین می‌رود، سوبسید قرار است به چه قشری اختصاص یابد؟ از سوی دیگر دولت نیز وضعیت اقتصادی مناسبی ندارد.
مهاجری‌نژاد ادامه داد: به نظرم برای عملی کردن سفر ارزان نیاز به بسته‌های تشویقی وجود دارد و بحث سفر باید وارد سبد زندگی مردم شود. به عنوان نمونه به صنعت خودروسازی نگاه کنید. پراید ۱۰ میلیون تومانی، ۲۰۰ میلیون تومان شده و وام‌هایی برای خرید بیشتر خودرو اعطا شده است. از سوی دیگر تقاضا زیاد و عرضه کم شده و قیمت‌ها بالا رفته‌اند. در این میان کیفیت هم بالا نرفته است و نتیجه آن بوده که هم مردم بدهکار خودروسازان شده‌اند و هم خودروسازان با خطر ورشکستگی مواجه می‌شوند. در این شرایط بانک‌ها نیز تورم‌زا شده‌اند و تورم بالا رفته است. حوزه گردشگری نیز از شرایط مشابهی تبعیت می‌کند و سوال اینجاست که آیا بسته‌های سفری که برای مردم طراحی می‌شود برگشت‌پذیر بوده یا برگشت‌ناپذیر است؛ این مساله مهم است. اگر قرار باشد که مردم وام گرفته و به سفر بروند، اصلا به سفر نروند بهتر است. اختصاص بسته‌های سفر در قالب وام تورم را زیاد می‌کند.
وی در پاسخ به این پرسش که در چنین شرایطی بهترین راه برای اختصاص سفرهای ارزان چیست، گفت: بهترین راه این است که به صورت متوازن قشر متوسط جامعه و دهک‌های جامعه به لحاظ مالی تقویت شوند، در غیراین صورت هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
نبود برنامه‌ریزی عامل نبود توازن
یکی از نقدهایی که به وضعیت صنعت گردشگری ایران وارد می‌شود نامتوازن بودن سفرها در ایام مختلف سال است.
مهاجری‌نژاد مدرس دانشگاه در خصوص نکاتی که در مورد توازن سفر مطرح می‌شود گفت: ایران یکی از معدود کشورهای چهار فصل جهان است که با برخورداری از اقلیم‌های متفاوت می‌تواند با برنامه‌ریزی در همه فصول پذیرای گردشگران باشد.
وی افزود: برای آنکه مساله روشن شود اجازه دهید مثالی بزنم. زمانی که شما به بستر رودخانه تجاوز می‌کنید، مسیل‌ها در بالادست، مسیر رودخانه را پر کرده و خرابی به بار می‌آورد، اما اگر بستر رودخانه در حالت طبیعی خودش باشد حتی اگر سیل بیاید مسیل‌هایی که وارد بستر رودخانه می‌شود به صورت متوازن به سمت دریا حرکت می‌کنند. بحث گردشگری نیز همین‌طور است؛ وقتی که در آن دخل و تصرف صورت می‌گیرد در یک بخش سرمایه‌گذاری شده و تورم ایجاد می‌شود و جای دیگر رها می‌شود.
این کارشناس ادامه داد: «زمانی که توسعه متوازن وجود نداشته باشد این اتفاقات می‌افتد. اگر به بحث عرضه و تقاضا در اقتصاد گردشگری توجه کنیم زمانی فرد کانالی را انتخاب می‌کند که تنوع وجود داشته باشد. زمانی که تنوع وجود نداشته باشد اختلاف ایجاد می‌شود، اما زمانی که تنوع گردشگری در فصل‌های مختلف وجود داشته باشد مشکلی پیش نمی‌آید. بنابراین وجود چهار اقلیم در ایران یک امکان بالقوه است اما برنامه‌ریزی‌های موجود مشکل دارد.»
نگاهی به وضعیت فعلی صنعت گردشگری ایران مشخص می‌کند که نامتوازن بودن این صنعت در کنار نبود برنامه‌ریزی صحیح باعث شده که چرخ صنعت گردشگری آن‌طور که باید و شاید نچرخد و در سوی مقابل مردم نیز از امکان دریافت خدمات سفر بهینه و ارزان باز بمانند.
در یک نگاه کلی‌تر اما علت ناتوانی مردم برای اقدام به سفر، وضعیت اقتصادی موجود و تورمی است که بر خانواده‌ها فشار می‌آورد. در چنین شرایطی بهبود وضعیت کلی اقتصادی، مهار تورم و برنامه‌ریزی هدفمند برای تسهیل سفرهای ارزان می‌تواند گره کور ایجاد شده را باز کند و امکان سفر برای قشر متوسط و ضعیف جامعه را فراهم آورد.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :
