بازارچه‌های مرزی کلید توسعه گردشگری
به گزارش جهان صنعت نیوز: توسعه بازارچه‌های مرزی و فعالیت آنها همچنین می‌تواند زمینه لازم برای جلوگیری از مهاجرت مرزنشینان کشور را فراهم آورد، مساله‌ای که اهمیتی استراتژیک برای کشور دارد.
از سوی دیگر شکل‌گیری و توسعه بازارچه‌های مرزی نقش غیرقابل انکاری در گسترش فعالیت‌های مبتنی بر گردشگری دارد و می‌تواند به عنوان عاملی برای جذب گردشگر از کشورهای همسایه نگریسته شود.
باوجود اهمیت و تاثیرات مثبت توسعه بازارچه‌های مرزی چند سالی است که به این بازارچه‌ها بی‌توجهی شده و با محدود شدن و ممنوع شدن صادرات و واردات چمدانی، عملا مناطق مرزی از این مزیت رقابتی بی‌بهره یا کم‌بهره مانده‌اند.
برای بررسی بیشتر موضوع سعی کردیم ضمن گفت‌وگو با دکتر اسرافیل شفیع‌زاده فارغ‌التحصیل دکترای گردشگری، اهمیت جان گرفتن دوباره بازارچه‌های مرزی و تاثیرات منفی‌ای که نبود این بازارچه‌ها بر اقتصاد و گردشگری مناطق مرزنشین کشور دارد را بررسی کنیم.
شفیع‌زاده معتقد است که فعالیت کم و در مواردی توقف فعالیت بازارچه‌های مرزی کشور، می‌تواند باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در مناطق حاشیه‌ای شود که افزایش مهاجرت حاشیه‌نشینان و اوج‌گیری فعالیت مرتبط با کولبری از آن جمله است.
*اهمیت فعالیت بازارچه‌های مرزی
در گذشته بازارچه‌های مرزی در مناطق مرزی کشور برگزار می‌شد که اثر مثبتی در توسعه گردشگری شهرهای مرزی کشور داشت. چند سالی است که فعالیت‌های این بازارچه‌ها متوقف شده و یا به حداقل رسیده است.
شفیع‌زاده عضو جامعه تورگردانان در پاسخ به این پرسش که وجود بازارچه‌های مرزی می‌تواند چه تاثیری بر اقتصاد گردشگری کشور و مناطق مرزی داشته باشد به «جهان‌صنعت» گفت: در خصوص بحث مربوط به بازارچه‌های مرزی به هر حال دوره رونق آنها را به یاد داریم. به عنوان نمونه در مرز آستارا بعد از بحث فروپاشی شوروی و در سال ۱۹۹۱ شرایطی پدید آمد که مردمان شعاع ۴۵ کیلومتری(شوروی سابق) اساسا این اجازه را داشتند که تردد کنند و دست به تجارت چمدانی بزنند. با این وجود مقررات آن زمان دستخوش تغییرات شد.
شفیع‌زاده ضمن تاکید بر اهمیت فعالیت بازارچه‌های مرزی در راستای توسعه گردشگری کشور خاطرنشان کرد: مستحضر هستید که گردشگری چمدانی و ایجاد بازارچه‌های مرزی می‌تواند موجب رونق‌بخشی اقتصادی مناطق مرزی شود. به نظرم اگر بازارچه‌های مرزی به مثابه گذشته فعال باشند، در مناطقی همچون کردستان و آذربایجان غربی می‌توان داستان فوق‌العاده غم‌انگیز کولبری را محدود کرد. همچنین اگر بازارچه‌های مرزی را توسعه دهند، این امکان برای ساکنان مناطق مرزی فراهم می‌شود که بتوانند فعالیت‌های اقتصادی خود را توسعه دهند و در عین حال به توانمندسازی جوامع فقیر و حاشیه‌نشین نیز کمک می‌شود. به هر روی حاشیه‌نشینی دور بودن از مراکز کشور و مرزنشینی عملا زیان‌هایی دارد که تبلور آن در فقر لجام‌گسیخته قابل مشاهده است.
* فواید توسعه بازارچه‌های مرزی
مناطق مرزی کشور به علت آنکه در دورترین نقاط نسبت به مرکز و پایتخت قرار گرفته‌اند تعاملات کمی با مناطق مجاور خود داشته و با مشکلات اقتصادی و عقب‌ماندگی‌های اپیدمیک مواجه هستند.
در چنین شرایطی توسعه بازارچه‌های مرزی می‌تواند حکم فرصتی را داشته باشد که به موجب آن ساکنان این مناطق با بهره‌مندی از امکان تجارت با کشورهای همسایه فرصتی مغتنم برای استفاده از پذیرش گردشگرانی که از کشورهای همسایه و از داخل کشور به این مناطق می‌آیند داشته باشند.
طبیعتا گردشگرانی که برای بازدید از بازارچه‌های مرزی می‌آیند نیاز به محل اسکان و تهیه غذا دارند و به احتمال زیاد در صورت مستقر شدن در شهر مرزی میزبان از جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی آن نیز بازدید کرده و چرخه اقتصاد گردشگری منطقه را به گردش در می‌آورند.
باوجود تمام فرصت‌هایی که توسعه و فعالیت بازارچه‌های مرزی ایجاد می‌کنند اما مناطق آزاد کمتر توجهی به توسعه این بازارچه‌ها داشته‌اند. شفیع‌زاده عضو جامعه تورگردانان ایران در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های مناطق آزاد اقدام به توسعه بازارچه‌های مرزی کرد به «جهان‌صنعت» گفت: می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های مناطق آزاد و یا قوانینی که مجلس مصوب می‌کند شرایطی را پدید آوریم که بازارها توسعه پیدا کنند و رونق کسب‌وکار در مناطق مرزی شکل گیرد و روند مهاجرت حالت معکوس پیدا کند.
وی ضمن اشاره به برخی از مناطق مرزی با ظرفیت بالا در کشور خاطرنشان کرد: می‌توان بازارچه‌های مرزی را در سرخس و در مناطق هم‌مرز با افغانستان توسعه دهیم. همچنین در حوزه عراق و یا در حوزه ترکیه می‌توان بازارچه‌های مرزی را توسعه داد و اجازه فعالیت‌های اقتصادی محدود در این مناطق را داد اما متاسفانه منافع برخی این‌طور ایجاب می‌کند که برخی از اتفاقات نیفتد چراکه تجارت‌های مرزی به نفع آنها نیست.
وی در خاتمه ابراز کرد: به نظرم دولت به جای اختصاص یارانه، شرایط کار و فعالیت خصوصا در مناطق مرزی را فراهم کند، چراکه واقعیت آن است که با تزریق پول به خانواده‌ها نمی‌توان وضعیت اقتصادی را بهبود بخشید.
*گسترش بازارچه‌های مرزی کلید توقف قاچاق
یکی از مشکلات و نقدهای همیشگی در خصوص مناطق آزاد بالا بودن میزان قاچاق و مبادلات غیرقانونی در این مناطق است.
توسعه و ایجاد بازارچه‌های مرزی پویا و فعال اما میزان قاچاق در این مناطق را به حداقل رسانده، اشتغال پایدار و ظرفیت مناسبی برای توسعه گردشگری در این مناطق ایجاد می‌کند.
درواقع توسعه بازارچه‌های مرزی با فراهم کردن اشتغال برای ساکنان این مناطق موجب ایجاد رضایت نسبی در بین آنها شده و میزان امنیت ملی در حاشیه‌های کشور را افزایش می‌دهد.
به عنوان نمونه خراسان رضوی به دلیل هم‌مرز بودن با کشورهای افغانستان و ترکمنستان و قرار داشتن در مسیر ترانزیت کالا به آسیای میانه یکی از استان‌هایی است که توسعه بازارچه‌های مرزی در آن می‌تواند بسیار مثبت و اثرگذار باشد. همچنین حاشیه شمالی کشور و مشخصا شهر آستارا، حاشیه جنوب شرقی در اطراف چابهار و حاشیه‌های غربی کشور در کردستان و کرمانشاه ظرفیت ایجاد و توسعه بازارچه‌های مرزی را دارند که امید است توجه به این ظرفیت بی‌بدیل تهدیدهای موجود تبدیل به فرصت و رضایتمندی همه شهروندان ایرانی شود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :
