مقابله با قیمت‌گذاری دستوری
به گزارش جهان صنعت نیوز: آن طور که از خبرها پیداست این جلسات که معمولا با حضور رییس سازمان بورس و روسای شرکتهای صنعتی برگزار می‌شود مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته و از آن استقبال شده است. با این حال هنوز مشخص نیست که این روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و نتایج این جلسات، تغییر محسوسی در سیاست‌های کلان دولت‌ها در مواجهه با صنایع فعال در بازار سرمایه و به تبع آن، معامله‌گران سهام و کالای آنها خواهد داشت یا خیر؟ گفتنی است پررنگ‌ترین موضوع این نشست‌ها که تاکنون به بررسی مشکلات دو گروه صنعتی پالایشی و سیمانی پرداخته، «قیمت‌گذاری دستوری» بوده است.
نخستین نشست سازمان بورس با مدیران صنایع فعال در بازار سرمایه بیست‌وششم اردیبهشت سال جاری برگزار شد. رییس سازمان بورس در این نشست مجازی میزبان مدیران شرکتهای فعال در صنعت پالایشگاهی از جمله شرکت پالایش نفت شیراز، شرکت پالایش نفت اصفهان، شرکت پالایشگاه نفت بندرعباس و انجمن پالایشگاه نفت بود. محمدعلی دهقان‌دهنوی در این نشست تاکید کرده بود که می‌توان قدرت بازار سرمایه را در کنار قدرت و توان صنایع قرار داد و با این رویکرد، فعالیت‌ها به نحو بهتری پیش می‌روند. او همچنین تاکید کرده بود که بسیاری از محدودیت‌های موجود مانند ثبت سفارش و تعهد ارزی باید کنار رود و به محض رفع مسائل تحریمی باید این محدودیت‌ها به سرعت برداشته شود، زیرا این موضوع اثر زیادی بر سودآوری شرکت‌ها دارد. این اظهارات امیدواری فراوانی را در میان فعالان صنایع حاضر در بازار سرمایه ایجاد کرد. مدیران صنایع پالایشی پس از این جلسه، روند پیش رو را روشن و امیدبخش توصیف کرده بودند. دهقان‌دهنوی همچنین در نشست هفته اخیر شورای مشورتی سازمان بورس با اشاره به اهمیت موضوع همه‌جانبه‌گرایی در سیاستگذاری و همچنین عملیات اجرایی نظام بورس کشور، گفته بود: «بازارسرمایه از صنایع مختلفی تشکیل شده که هر یک از این صنعت‌ها در راستای تامین مواد اولیه، تولید و یا فروش محصولات خود همواره با چالش‌های متعددی رو به رو هستند و بنابراین در راستای رفع مشکلات و چالش‌های پیش‌رو، میز صنعت در سازمان بورس راه‌اندازی شده است؛ در آینده نزدیک میز همه صنایع تشکیل می‌شود و سازوکار مشخصی به این منظور تدوین می‌شود.» او با برشمردن مزایای میزهای صنعت در بهبود عملکرد ناشران بازار سرمایه به نقش تعیین‌کننده سهامداران خرد در بورس اشاره کرده و افزوده بود: «طبیعی است مشکلاتی که برای صنایع به وجود می‌آید زیان‌هایی را نیز به سهامداران وارد می‌کند و نهاد ناظر خود را موظف می‌داند که در مسیر ایفای حقوق و منافع سهامداران نشست‌هایی را در قالب میزهای صنعت برگزار کند.» با این حال این سوال مطرح است که آیا این جلسات در عمل نیز نتیجه بخش است یا تنها در حد نشست‌های مجازی خواهد ماند؟
بازار سرمایه مهمترین کانال تامین مالی کشور
پس از برگزاری نخستین میز صنعت در اردیبهشت، دومین جلسه میز صنعت نهم خردادماه به میزبانی سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد و مشکلات و چالش‌های این صنعت به همراه راهکارهای پیشنهادی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در این نشست گفت: هر صنعتی نیاز به تامین مالی دارد و بازار سرمایه اکنون مهمترین کانال تامین مالی در کشور است و استفاده از ظرفیتهای بازار سرمایه برای هر صنعت موضوع مهمی تلقی می‌شود. در این جلسه که با حضور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیران عامل بورس کالا و فرابورس ایران و مدیران ارشد صنعت سیمان برگزار شد، مدیران شرکتهای فعال در صنعت سیمان از جمله شرکت سیمان تهران، شرکت سیمان فارس، شرکت سیمان ساوه، هلدینگ سیمانی غدیر و سرمایه‌گذاری توسعه صنایع سیمان نیز به صورت مجازی و از طریق ویدئو کنفرانس حضور یافتند. بر این اساس مقرر شد با تداوم این جلسات برای صنعت سیمان، مقدمات لازم جهت تشکیل کنسرسیوم صادرات سیمان و بهبود فرآیندهای پذیرش محصول شرکتهای سیمانی در بورس کالا فراهم شود. در ابتدای جلسه دهقان دهنوی در خصوص دلایل راه‌اندازی میز صنعت، صنعت سیمان گفت: بازار سرمایه در سال‌های اخیر جایگاه خاصی از نظر حضور گسترده سهامداران پیدا کرده، اهمیت بازار سرمایه به حدی است که امروزه در موضوعات سیاسی روز از جمله انتخابات، حجم بالایی از مطالب طرح شده، مربوط به بورس است و این نشان از جایگاه مهم بازار سرمایه در کشور دارد. وی افزود: از سوی دیگر صنعت سیمان نیز مهم و استراتژیک است و سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در این زمینه انجام شده است. اما این صنعت گرفتار مشکلاتی است که باید در یک تعامل دو طرفه با بازار سرمایه این مشکلات برطرف شود از این رو راه‌اندازی میز صنعت به عنوان یکی از راهکارهای مدنظر جهت ایجاد تعامل بیشتر بازار سرمایه و صنعت پیشنهاد شد. دهقان‌دهنوی خاطر نشان کرد: این میز در قدم اول نقش مشاورتی دارد و از طریق تعامل ارکان مختلف بازار سرمایه، صنعت چالش‌ها و مشکلات بررسی خواهد شد. در این میز همه تولیدکنندگان سیمان، انجمن‌های مربوطه، بدنه علمی و پژوهشی و نهادهای مالی از جمله تامین سرمایه‌ها می‌توانند حضور یابند. ضمن آن‌که می‌توان از نظرات نهادهای سیاستگذار از جمله وزارت صنعت، معدن و تجارت، مرکز پژوهش‌های مجلس و نمایندگان مجلس در این جلسات بهره برد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: این جلسات باید منجر به تهیه و تدوین راه‌‌حل‌‌های مشخص برای رفع مشکلات باشد و مشخص شود که چه قوانین و مقرراتی برای رفع چالش‌های موجود مورد نیاز است تا در نهایت با رفع این چالش‌ها و رشد و توسعه صنعت، بازار سرمایه نیز منتفع شود. وی هدف دوم از برگزاری این میز را تجمیع نظرات و تقویت توان نیروی کارشناسی دانست و گفت: میز صنعت با این هدف برگزار می‌شود تا نظرات کارشناسی را جمع‌آوری کند. در تمام دنیا نیز مرسوم است که نظرات کارشناسی در قالب جلسات، گفت‌وگو، مذاکره، نشست‌ها و همایش‌های متعدد تبدیل به یک خواسته عمومی شده و نهایتا برای آن پاسخی مناسب تهیه شود. از این رو تلاش خواهد شد در میز صنعت نیز راهکارهای لازم تهیه و تنظیم شود. دهقان‌دهنوی گفت: هر تصمیمی که در کشور برای صنایع بورسی اتخاذ می‌شود به این معنی است که بر منافع سهامداران تاثیر گذاشته است، از این رو برای سهامدار مهم است که تصمیمات اتخاذ شده در جهت منافع او بوده یا خیر و ما می‌توانیم در قالب میزهای صنعت این پیام را به خوبی منتقل کنیم. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه سومین زمینه بهره‌مندی از میز صنعت را تامین مالی دانست و گفت: هر صنعتی نیاز به تامین مالی دارد و بازار سرمایه در حال حاضر مهمترین کانال تامین مالی در کشور است و استفاده از ظرفیتهای بازار سرمایه برای هر صنعت موضوع مهمی است که می‌توان در این جلسات به بررسی آن پرداخت. به همین دلیل نیز نخستین میز صنعت برای پالایشی‌ها و دومین میز صنعت برای سیمان برگزار شد. وی با تاکید بر تداوم جلسات گفت: با حضور افراد متخصص در این نشست‌ها، شاهد خروجی‌‌های مشخصی برای بهبود شرایط خواهیم بود.
جلوگیری از انتقال منافع سهامداران به جیب دلالان
دهقان‌دهنوی در خصوص دلایل انتخاب صنعت سیمان به عنوان دومین صنعت جهت برگزاری میز صنعت گفت: از روز نخست حضورم در سازمان بورس و اوراق بهادار، صنعت سیمان یکی از موضوعات اصلی بود و همواره این موضوع از سوی کارشناسان و تحلیلگران بازار مطرح می‌شد که صنعت سیمان به شدت از مساله قیمت‌گذاری دستوری رنج می‌برد، در نتیجه در یکی از نخستین اقدامات خود، موضوع این صنعت را پیگیری کرده و خواستار رفع شرایط ناعادلانه آن شدم. رییس سازمان بورس گفت: در جریان این پیگیری‌ها همواره این سوال برایم مطرح بود که چرا مدیران‌عامل شرکتهای سیمانی چنین انتقادی را مطرح نمی‌کنند و موضوع دستوری‌بودن صنعت سیمان تنها از سوی تحلیلگران بازار مطرح می‌شود اما خوشبختانه در جریان مکاتبات با وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشخص شد که سیمان از مصادیق قیمت‌گذاری نیست و وزیر محترم صنعت نیز مشخصا اعلام کرد که این وزارتخانه هیچ موضع و اصراری بر قیمت‌گذاری سیمان ندارد و از تغییر شرایط موجود استقبال خواهد کرد. در نهایت با همکاری مدیران صنعت سیمان کشور، زمینه عرضه سیمان در بورس کالا فراهم شد. به گزارش سنا، دهقان‌دهنوی با اشاره به معاملات سیمان در بورس کالا این رویداد را فرصتی جدید برای صنعت سیمان خواند و گفت: امید می‌رود با برگزاری این جلسات، خلاف گذشته، تجربه‌ای موفق در عرضه سیمان در بورس کالا رقم بخورد تا منافع آن در نهایت به سهامداران بورس و فرابورس برسد. سهامداران در مدیریت شرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها نقش زیادی ندارند اما سازمان به عنوان وکیل سهامداران باید پیگیر منافع آنها باشد. وی افزود: خوشبختانه شرکتهای بزرگ سیمانی درخواست عرضه محصول خود را ارائه داده‌اند و ما باید به سمتی برویم که کل سیمان تولید شده در کشور در بورس کالا عرضه شود. بورس کالا یعنی شفافیت و جلوگیری از انتقال منافع سهامداران به جیب دلالان. عرضه سیمان در بورس کالا سپر دفاعی مناسبی را فراهم می‌کند و از این پس صنعت سیمان شامل سهمیه‌بندی، قیمت‌گذاری و مداخله افراد نخواهد شد. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به مشکلات بازارگردانی که از سوی برخی مدیران صنعت سیمان در این جلسه مطرح شد، گفت: ما در بازار سرمایه سهامدار عمده حرفه‌ای می‌‌خواهیم، کسی که میتواند خودش را متناسب با سیکل‌‌های بازار منبسط و منقبض کند و در شرایط مختلف اقدامات متعدد داشته باشد. یک سهامدار عمده باید در زمان رونق بازار، افزایش سرمایه داده و در زمان نزولی، از سهمش از طریق سهام خزانه و انتشار اوراق تبعی حمایت کند. این مکانیسم بازار سرمایه است. وی به امکاناتی که برای هلدینگ‌ها فراهم شده اشاره و اظهار کرد: انتشار اوراق خرید سهام یکی از اقداماتی است که برای هلدینگ‌های سیمانی انجام شده و تلاش می‌شود روند آن سرعت پیدا کند تا بتوانند در زمان لازم از سهم خود در بازار حمایت کنند. دهقان‌دهنوی با تاکید بر اینکه دستورالعمل بازارگردانی در قدم‌‌های بعدی اصلاح و بهبود می‌یابد، ادامه داد: هم‌اکنون نیز پیشنهادات زیادی برای روان‌تر کردن و اصلاح آن ارائه شده است. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان اعلام کرد: طی جلسات بعدی به موضوعات عملیاتی پرداخته شده و با حضور کارشناسان صنایع و متخصصان این صنعت زمینه بهبود فرآیندهای پذیرش و معاملات سیمان در بورس کالا و همچنین تشکیل کنسرسیوم صادرات سیمان، مورد بحث و بررسی کارشناسی و دقیق قرار خواهد گرفت.
کشف قیمت منصفانه؛ نخستین مطالبه صنایع
مهران کاویانی کارشناس بازار سرمایه در این باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «هر صنعتی طبعا نخست علاقه‌مند است که قیمت‌گذاری محصولات آزاد و از حالت دستوری خارج شود. در این صورت اثر کشف قیمت منصفانه در سهام شرکت‌ها نیز دیده خواهد شد.» او می‌افزاید: «اما این روند بستگی به نحوه اجرای آن دارد. مثلا در صنعت سیمان و شرکتهای سنگ‌آهنی با پیگیری‌های انجام شده، این اقدام تا حدی موفقیت‌آمیز بوده است. البته فکر می‌کنم این پروسه برای یک سال ادامه یابد.» کاویانی در ادامه تصریح می‌کند: «فکر می‌کنم صنعت بعدی مورد بررسی، خودروسازی و صنایع وابسته به آن باشد.» این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه فکر می‌کنم این روند مثمرثمر خواهد بود، تاکید می‌کند: «مهمترین مورد و عمده تمرکز سازمان بورس بر آزادسازی قیمت‌گذاری این شرکت‌هاست که تقریبا می‌توانیم بگوییم اگر در مورد خودرو هم این فرآیند انجام شود ممکن است روی تابلوی بورس کالا هم تغییرات را به شکل فرمالیته یا واقعی ببینیم.» کاویانی ادامه می‌دهد: «در این عرصه در مورد قیمت‌گذاری حوزه انرژی و سایر مواد اولیه هم می‌توان بررسی‌هایی صورت داد. اما با توجه به نوع ورود دولت به این حوزه‌ها و دست بازی که دولت در این حوزه‌ها دارد بعید می‌دانم که اقدامی به نفع بازار سرمایه صورت بگیرد. در واقع سندیکاها در این مورد بهتر می‌توانند نظر دهند.» این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به میزان کارکرد میزهای صنعت سازمان بورس تاکید می‌کند: «باید ببینیم که سندیکاهای مرتبط در این میزهای صنعت چه موردی را طلب می‌کنند. من فکر می‌کنم نخستین مطالبه آنها آزادسازی قیمت‌ها باشد از طریق کمکی که بورس کالا میتواند برای آنها انجام دهد.»
اثرگذاری مثبت بر سهام شرکت‌ها
کاویانی اضافه می‌کند: «طی دو سه ماه اخیر صنایع سنگ‌آهنی و سیمانی با اقبال خوبی از سوی بازار سهام مواجه شده‌اند. حتی اگر در بازار سهام هم استقبال خوبی از این صنایع صورت نگیرد در میان مدت اثر خود را خواهد گذاشت.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «مدیران شرکتهای سیمانی که درخواست ۴۰ درصد افزایش قیمت سیمان را داشته‌اند روز گذشته در بورس کالا شاهد آن بودند که علاوه بر این میزان، محصولات با افزایش ۲۰ درصد دیگر نیز همچنان مورد رقابت معامله‌گران بوده‌اند. این روندها طبیعتا روی سودآوری شرکت‌ها اثر خواهد داشت.» کاویانی اظهار می‌کند: «بعید می‌دانم که مطالبه دیگری را بتوان در این میز صنعت مطرح کرد اما آثار همین تغییرات نیز در بازار سهام با شفاف‌شدن اطلاعات عملیاتی و سودآوری شرکت‌ها بروز خواهد کرد.» او ادامه می‌دهد: «با این حال همین تغییر نیز بسته به نوع صنعت ممکن است به صورت‌های متفاوتی جلوه کند. مثلا در روزی که گندله و کنسانتره گران شد برای سنگ‌آهنی‌ها روز خوبی بود اما برای صنایع فولادی، زیان به همراه داشته است.»
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
