خیز هند برای تصاحب جایگاه چین در آفریقا

به گزارش جهان صنعت نیوز: دهلی‌نو با نوید یک الگوی توسعه فراگیرتر و شفاف‌تر، به دنبال تبدیل شدن به بزرگ‌ترین شریک منطقه‌ای است. سفر استراتژیک هفته گذشته وزیر امور خارجه هند به کنیا اهمیت این کشور واقع در اقیانوس هند را برای دهلی‌نو بیش از پیش نمایان می‌کند. هند این کشور را نه تنها دروازه‌ای برای ورود به قاره آفریقا می‌داند، بلکه در آن ۸۰ هزار نفر نیز به‌طور رسمی در گروه افراد هندی‌تبار (از جمله ۲۰ هزار شهروند هند) طبقه‌بندی می‌شوند. هند و کنیا در حال حاضر در شورای امنیت سازمان ملل متحد مشغول به کار هستند و همچنین عضو کشورهای مشترک‌المنافع هستند. در طول این سفر، نمایندگان کشورها در مورد موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و جهانی از جمله مشارکت توسعه، ارائه خدمات بهداشتی و اطمینان از امنیت دریایی در منطقه اقیانوس هند بحث و تبادل‌نظر کردند.

این گفت‌وگوها در حالی انجام شد که هند در تلاش است تا از طریق بازدیدهای مداوم و منظم در سطح بالا برای تقویت چهره خود به عنوان یکی از مهم‌ترین شرکای توسعه آفریقا، فعالیت خود را در زمینه آفریقا تثبیت کند. این واقعیت که هند خطوط تامین خود را برای بسیاری از بیماری‌های همه‌گیر کووید ۱۹ باز نگه داشته و اطمینان حاصل کرده که منابع مهم دارویی و تجهیزات پزشکی به کشورهای نیازمند آفریقا رسیده است، نشانگر تمایل هند برای تبدیل شدن به یک شریک ثابت و قابل اعتماد برای این کشور است، حتی اگر در پایان ماه مارس، هنگامی که هند با موج ویرانگر دوم ویروس روبه‌رو شد، مجبور شد صادرات واکسن آسترازنکا را متوقف کند. این ضربه بزرگی به برنامه‌های واکسیناسیون کشورهای آفریقایی وارد کرد، برنامه‌هایی که اکثرا به منابع تاسیسات جهانی واکسن کوواکس متکی بودند.

علی‌رغم مقابله با چالش‌های روزافزون در داخل، هند و آفریقای جنوبی در سازمان تجارت جهانی برای افزایش ظرفیت تولید واکسن کووید۱۹  و محصولات پزشکی از حق ثبت اختراع برای واکسن‌ها چشم‌پوشی کرده‌اند. به منظور یافتن راه حلی پایدار برای بیماری همه‌گیر، پیشنهاد هند و آفریقای جنوبی اکنون پس از ماه‌ها تردید توسط دولت بایدن، توسط ایالات متحده مورد حمایت قرار گرفته است. تلاش‌های مشترک آنها در این چالش جهانی ممکن است نشانه‌ای از اتفاقات آینده باشد.

از زمان دستیابی به استقلال، هند به طور مداوم از مبارزات ضداستعماری و ضدنژادپرستی در آفریقا حمایت می‌کند. در حالی که روابط قبلی بر اساس میراث استعمار بنا شده بود، موجی از آزادسازی و خصوصی‌سازی در هند در دهه ۱۹۹۰ منجر به تغییر قاطع در تعامل با آفریقا به سمت تجارت و امور اقتصادی شد. با این حال، با وجود تعامل قوی برای بیش از ۷۰ سال، هند هرگز هیچ استراتژی بلندمدت و روشنی برای توسعه روابط گسترده‌تر با این قاره نداشته است. و در بیشتر موارد‌، هند نتوانسته است از حسن نیت تاریخی که در آنجا برخوردار است، استفاده کند. اما این امر می‌تواند تغییر کند. با عقب‌نشینی موضوعات عقیدتی و سیاسی، روابط اقتصادی و اخیرا روابط امنیتی، قدرت جدیدی را در روابط ایجاد کرده است.

برجسته‌ترین نمونه تاسیس اجلاس مجمع هند و آفریقاست که به نهادینه‌سازی و رسمیت بخشیدن به روابط هند با شرکای آفریقایی خود کمک کرده است. تا به امروز، این پلتفرم سه اجلاس داشته است (در سال‌های ۲۰۰۸‌، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۵)‌، که زمینه‌هایی را برای تعامل سازنده هند و کشورهای آفریقایی فراهم کرده است.

انتظار می‌رود برگزاری اجلاس چهارم که به دلیل همه‌گیری به تاخیر افتاد، اواخر سال جاری در موریتانی برگزار شود. این اجلاس درباره همکاری هند و آفریقا توسط کنفدراسیون صنعت هند و بانک صادرات و واردات هند برگزار می‌شود. تمرکز اصلی بر ابتکارات مهارت‌افزایی و ظرفیت‌سازی، مراقبت‌های بهداشتی‌، کشاورزی‌، امنیت دریایی‌، تغییر اقلیم و پرورش انقلاب دیجیتالی آفریقا خواهد بود.

نکته مهم دیگر، تدوین ۱۰ اصل راهنما برای تعامل هند در آفریقا در طی سخنرانی نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در پارلمان اوگاندا در ژوئیه ۲۰۱۸ بود. این موضوع ارکان تغییر در تفاوت‌های ظریف اولویت‌های هند را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، نمایندگان خصوصی و دولتی هند به طور مداوم بر تمایل هند برای مشارکت‌های فراگیر، مردم‌مدار، پایدار، شفاف و با توجه به نیازها و اولویت‌های آفریقا تاکید می‌کنند. این اصول، اساس یک استراتژی منسجم و جامع را تشکیل می‌دهند. هند کشورهای آفریقایی به ویژه کشورهای دارای سواحل در اقیانوس هند را بخشی مهم از استراتژی هند و اقیانوس آرام خود می‌داند. هند دارای تاریخ غنی تجارت دریایی به ویژه با این کشورهاست و با بسیاری از آنها توافقنامه دفاعی و حمل و نقل امضا کرده است.

طی دو دهه گذشته، کشورهای آفریقایی، همراه با کشورهای همسایه بومی هند، از طریق خطوط اعتباری اعطایی، کمک‌های بلاعوض و ابتکارات افزایش ظرفیت، در کانون توجه بسیاری از کمک‌های توسعه دهلی‌نو قرار داشته‌اند. برخلاف وام از چین- و حتی از صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی- اعتبارات هندی تقاضامحور، مشورتی، شفاف و بدون شرط است. از سال ۲۰۰۲ تا فوریه امسال، هند به طور مجموع ۱۱ میلیارد دلار امتیاز به این قاره تمدید کرده است. این مبلغ با کمک‌های مالی صدها میلیون نفر و کمک هزینه تحصیلی به دانشجویان آفریقایی همراه است.

در سال‌های اخیر مشارکت تجاری و سرمایه‌گذاری نیز رو به رشد بوده است. تجارت هند و آفریقا از ۷/۵۱ میلیارد دلار در ۲۰۱۰-۲۰۱۰ به ۷/۶۶ میلیارد دلار در ۲۰۲۰-۲۰۱۹ رشد کرده است. در همین مدت، صادرات آفریقا به هند نیز حدود پنج میلیارد دلار افزایش یافته است. حدود هشت درصد از واردات هند از آفریقا و ۹ درصد از واردات آفریقا از خارج از قاره، از هند است. شرکت‌های دولتی و خصوصی هند نیز در آفریقا سرمایه‌گذاری می‌کنند و هند را به هشتمین سرمایه‌گذار بزرگ در این کشور تبدیل کرده است. فراتر از وام و سرمایه‌گذاری، هند همچنین به آفریقا در مبارزه با بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ کمک کرده است.

در حالی که این تحولات نشان‌دهنده همسویی فزاینده بین برنامه رشد هند و برنامه ۲۰۶۳ آفریقاست، اهداف توسعه اتحادیه آفریقا برای نیم قرن آینده، مهم است که تشخیص دهیم هند تنها یکی از کشورهای لیست طولانی شرکای توسعه است که به دنبال آن است به طور معناداری با آفریقا درگیر شود. یکی از این رقبا چین است که به عنوان شریک تجاری و سرمایه‌گذاری پیشروی آفریقا ظاهر شده است. در حالی که چین و هند در تلاش هستند تا رویکرد دوجانبه و منطقه‌ای خود را مستقل از یکدیگر انجام دهند، یک عنصر رقابت کاملا واضح است.

در حالی که پکن سرمایه عظیم اقتصادی خود را به سمت توسعه ظرفیت تولید و استخراج منابع طبیعی هدایت کرده است، دهلی‌نو بر صلاحیت‌های اصلی خود در توسعه منابع انسانی، فناوری اطلاعات، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی تمرکز کرده است. بدون شک، تلاش چین برای ایجاد زیرساخت در سراسر قاره مورد استقبال قرار گرفته است. با این حال، پروژه‌های زیربنایی در مقیاس بزرگ تنها در صورت توانایی ایجاد اشتغال، درآمدزایی، جذب سرمایه‌گذاری و کمک به توسعه ظرفیت‌های تولید محلی، تاثیرات دگرگون‌کننده مطلوبی خواهند داشت. با این حال شرکت‌های چینی اغلب به استخدام بیشتر کارگران چینی و ارائه آموزش و مهارت‌های کمی برای کارمندان آفریقایی متهم می‌شوند. بنابراین برخی از پروژه‌های زیرساختی خطر تبدیل شدن به پروژه‌های اقتصادی غیرقابل انکار را دارند.

هند اینجاست که وارد می‌شود. برخلاف تلاش‌های چین، ساخت و تامین بودجه پروژه‌های هندی در آفریقا با هدف تسهیل مشارکت و توسعه جامعه انجام می‌شود. شرکت‌های هندی بیشتر به استعدادهای آفریقایی اعتماد می‌کنند و هند دارای مزایای دیگری نیز نسبت به چین است. بر اساس نظرسنجی‌ها، موفقیت‌های مدل سیاسی اقتصادی چین جذاب است، اما حمایت عمومی از دموکراسی در آفریقا بسیار زیاد است. هند با پیش‌بینی خود به عنوان الگویی متفاوت از چین، با نقاط قوت خود بازی می‌کند. ثانیا، هند دارای مزیت زبانی و قرابت و مجاورت فرهنگی است. در حالی که زبان ماندارین چینی به آرامی در بین نسل‌های جوان محبوب می‌شود، انگلیسی هنوز در آفریقا و هند نیز شیوع بیشتری دارد. این امر کار با پیمانکاران و کارگران هندی را برای گفت‌وگو با شرکای محلی بسیار آسان می‌کند. علاوه بر این، دیاسپورای هند (جمعیت پراکنده یهودیان) در آفریقا، که بیش از سه میلیون نفر نیرو دارد، یک سرمایه مهم استراتژیک برای از بین بردن شکاف بین دو منطقه جغرافیایی بوده است.

هند و چین هر دو در آفریقا در حال رشد هستند، زیرا آنها سعی می‌کنند خود را با داستان رشد این قاره همسو کنند. و آنها به طور فزاینده‌ای از نظر ژئوپلیتیک با یکدیگر رقابت می‌کنند. دهلی‌نو امیدوار است که تعامل مداوم این کشور با ملت‌های آفریقا در چند سال گذشته سود سهام سیاست خارجی را به همراه داشته باشد. این امر می‌تواند هم برای هند و هم برای شرکای آفریقایی به معنای رابطه‌ای باشد که مبتنی بر مدل مشارکت است. با تشدید خطوط اصلی نقص برق در سراسر جهان، تعامل رو به رشد هند در آفریقا شاید بتواند منافع عادلانه‌تری برای هر دو شریک به همراه داشته باشد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان
شناسه : 197991
لینک کوتاه :
دکمه بازگشت به بالا