همه چیز درباره رییس‌جمهوری نظامی

به گزارش جهان صنعت نیوز:  ولی اصولگرایان این ایده را جدی گرفتند چرا که همان زمان زمزمه‌های نامزدی سرتیپ حسین دهقان برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ قوت گرفت و امروز که تنها چند ماه تا روز ثبت‌نام نامزدهای انتخاباتی زمان باقی است، در کنار سایر گزینه‌های نظامی سپاهی، یکی از گزینه‌ها به حساب می‌آید. البته رقیب جدی هم‌جناحی او محمدباقر قالیباف رییس فعلی مجلس و نظامی روزهای قبل است که هیچ مانعی را بر سر راه نامزدی‌اش برای رسیدن با پاستور تحمل نمی‌کند! در کنار سایر گزینه‌های نامبرده، محمد سعیدی هم دیگر گزینه نظامی سپاهی است و نامزدهای دیگری هم در بین نظامیان هستند که خود را برای رسیدن به پاستور بی‌میل نمی‌بینند.


اگرچه امام‌خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب در توصیه‌ای به نظامیان گفته بودند از ورود به سیاست خودداری کنند و قانون اساسی هم‌چنین اجازه‌ای نداده است ولی موافقان حضور نیروی نظامی در رقابت انتخاباتی ریاست‌جمهوری بر این عقیده‌اند که هم امام خمینی و هم قانون اساسی همزمانی فعالیت نظامی و سیاسی را منع کرده‌اند. آنها بر این عقیده‌اند که اگر فرد نظامی اعم از سپاهی یا ارتشی از شغل خود استعفا دهد، می‌تواند به ریاست‌جمهوری یا نمایندگی مجلس بپردازد.

موافقان و مخالفان ایده رییس‌جمهوری نظامی

البته همان‌طور که همه چیز دو وجه دارد، این مساله هم موافقان و مخالفانی دارد که هر یک بر نظر خود مصرانه پایبندند. البته با تشدید مشکلات اقتصادی و سوءمدیریت سال‌های اخیر تحریمی، برخی  بر این عقیده‌اند که «دولت ۱۴۰۰  کابینه جنگ می‌خواهد!» مالک شریعتی‌نیاسر‌ نماینده اصولگرای تهران در مجلس یازدهم در صفحه توئیتر خود در این باره نوشته است: «امروز ‎جنگ اقتصادی به مراتب پیچیده‌تر از جنگ نظامی ۴۰ سال قبل است. خون و آتش و گلوله ندارد اما خون جگر، آتشفشان و ترکش بسیار. خانه‌ای ویران نمی‌کند اما خانواده بسیار. پدرها را نمی‌کشد اما غرور پدرها بسیار. تحریم‌ها سال‌ها می‌مانند. دولت ۱۴۰۰ ‎کابینه جنگ می‌خواهد.»

به قدرت رسیدن جو بایدن در آمریکا می‌تواند تا حدی سایه جنگ را از ایران برای مدتی کم کند ولی همواره این نگرانی به گفته صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران وجود دارد. او معتقد است «اگر حکومت واقعا نظامی باشد تمام اصل و اساسی دموکراسی را زیر پا می‌گذارد و در حکومت‌های نظامی قانون، فرع بر اراده حاکمان نظامی می‌شود.»

زیباکلام آبان ۹۸ در دانشکده پزشکی مشهد تذکر داد و با توجه به شرایط اقتصادی و تحریمی کشور، گفت: «اگر یک فرد نظامی هم رییس‌جمهور شود نمی‌تواند معجزه کند چون عصای موسی ندارد و سخت در اشتباه هستیم که چنین شخصی بتواند کاری انجام دهد.» او تاکید کرد: «حکومت نظامیان برای پیشرفت اقتصادی، توسعه سیاسی و پیشرفت اجتماعی به هیچ وجه مطلوب نیست و از چاله به چاه افتادن است.»

رییس‌جمهور نظامی یک جنگ روانی علیه بچه‌های سپاه است

 اگرچه اسماعیل کوثری سردار سپاه و نماینده ادوار مجلس در این باره نظری مخالف سخنان زیباکلام دارد و اخیرا در مصاحبه‌ای گفته است: «نمی‌دانم چرا بعضی‌ها می‌خواهند جنگ روانی راه بیندازند و بگویند نظامی! منظور آنها بچه‌های سپاه هستند. بچه‌های سپاه قبل از اینکه به سپاه بیایند سیاسی بودند و مبارزه می‌کردند. مگر آنها گناه کردند که در سخت‌ترین شرایط مسوولیت پذیرفتند؟ مگر نظامی‌ها چه کار کرده‌اند که مردم را می‌ترسانیم؟»

نقد تند زیباکلام خطاب به کوثری

صادق زیباکلام هم در پاسخ به اظهارات سردار کوثری که «رییس‌جمهوری نظامی را جنگ روانی علیه بچه‌های سپاه» دانسته، خطاب به او نامه‌ای نوشته و گفته است: «اخیرا فرموده بودید که مردم را نمی‌بایستی از آمدن نظامیان برای انتخابات ریاست‌جمهوری بیمناک نمود. جناب سردارمعظم، موضوع ترساندن مردم از ریاست‌جمهوری یک سپاهی نیست. مساله تمکین یک رییس‌جمهور سپاهی از قانون می‌باشد که مایه نگرانی است. این نگرانی از آنجا نشات می‌گیرد که متاسفانه سپاه در برابر قدرت و اختیارات گسترده‌ای که از آن برخوردار است، کمتر حاضر به پاسخگویی بوده. نفوذ سپاه در تصمیم‌گیری‌های مهم سیاست خارجی توسط «قرارگاه قدس»؛ توانمندی بی‌چون و چرای امنیتی- سیاسی سپاه توسط «سازمان اطلاعات سپاه» و بالاخره سلطه کم و بیش انحصاری سپاه بر اقتصاد کشور از طریق «قرارگاه خاتم» و یک دوجین واحدهای اقتصادی متعلق به سپاه، پدیده‌های پنهانی نیستند. سپاه کدام جهت‌گیری در سیاست خارجی را خواسته تحقق ببخشد و نتوانسته؟ سپاه درکدام پروژه اقتصادی خواسته شرکت کند و موفق نشده؟ سپاه کدام فرد و نهاد را نتوانسته دستگیر و هر چقدرکه خواسته در بازداشت نگه داشته و دست آخر هم اگر اراده کرده توسط دادگاه‌های انقلاب برای آنان محکومیت تعیین نموده؟ یک مورد (بیشتر هم نه) ذکر بفرمایید که سپاه اقدامی را خواسته انجام دهد لاکن به واسطه منع قانونی نتوانسته؟

جناب سردار کوثری بزرگوار، نگرانی از رییس‌جمهوری سپاهی به واسطه آن است که وقتی چنین نهادی که قدرتش فراقانونی، اختیاراتش نامحدود و هرچه اراده کند بانجام می‌رساند و دست آخر هم به هیچ نهادی پاسخگو است، چنانچه به قدرت برسد، به نظر جنابعالی آیا انتظار تمکین از قانون از وی و پاسخگویی، طنز تلخی بیش نخواهد بود؟ به نظر جنابعالی، فردی که یک عمر در فضای داشتن قدرت مطلق، برخورداری از اختیارات نامحدود و پاسخگو نبودن فعالیت می‌کرده، ممکن است یکباره در فاصله چندصدمتری میان پادگان حر تا پاستور، تغییر  یافته و هم به قانون احترام بگذارد و هم خود را مکلف به پاسخگو بودن بداند؟ آقای روحانی هر عیب و ایراد و ناکارآمدی‌ای که داشت (که کم هم نداشت)، دست کم مخالفین و منتقدینش را مجبور بود تحمل نماید. اما آیا یک رییس‌جمهور نظامی حاظر به تحمل منتقدین و مخالفینش خواهد شد؟…»

اگرچه زیباکلام تاکید دارد که رییس‌جمهوری نظامی، به قانون تمکین نخواهد کرد، ولی محمد جواد جمالی نوبندگانی، در این باره نظر مخالفی دارد و به «جهان صنعت» گفت که نظامی‌ها از هر قشر دیگری قانونمندتر هستند.

** نیازمند بلوغ سیاسی و تدبیر در کشوریم 

جمالی نوبندگانی نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم تصریح کرد: «در ایران رییس‌جمهوری به عنوان شخص دوم مملکت و رییس قوه مجریه مطرح است و این شخص باید با سایر قوا از جمله مجلس تعامل و همکاری داشته باشد تا بتواند بر همه مشکلات ناشی از تحریم‌ها، سوءمدیریت‌ها و مشکلات شدید اقتصادی فائق بیاید. بنابراین رییس‌جمهوری باید فردی به معنای واقعی مدیر، مدبر و پایبند به قانون باشد.»

نماینده مردم فسا در مجلس دهم در انتقاد از زیباکلام که گفته است «رییس‌جمهوری نظامی به قانون تمکین نمی‌کند»، گفت: «برعکس این گفته برخی رده‌های نظامی بیش از دیگران قانونمندند. قوانین نظامی خیلی سفت و سخت‌تر اجرا می‌شود و اگر نظامی‌ها قوانین را رعایت نکنند، مجازات سختی در انتظارشان است؛ به همین دلیل نسبت به اجرای قانون حساسیت بیشتری دارند.»

** نظامی‌ها قانون‌گرا هستند

جمالی تاکید کرد: «هیچ سیستمی بیشتر از سیستم‌های نظامی نسبت به اجرای قانون حساس نیستند، بنابراین قابل قبول نیست رییس‌جمهوری نظامی باشد، مدیر و مدبر باشد ولی به قانون احترام نگذارد! قانون‌گریزی ممکن است در افراد دیگر نهادینه باشد، ولی قطعا آن افراد نظامی نیستند.»

نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم، احمدی‌نژاد را نمونه رییس‌جمهوری قانون‌گریز دانست و گفت: «آقای احمدی‌نژاد صراحتا اعلام می‌کرد که فلان قانون مجلس را قبول ندارد و آن قانون را اجرا نمی‌کرد و رییس مجلس طبق قانون مجبور بود از طریق جراید رسمی اقدام کند. بنابراین به نظر من نباید چنین حساسیت‌هایی درباره نظامی بودن یا نبودن کاندیدای ریاست‌جمهوری نشان داد و کسی که بلوغ سیاسی و تدبیر لازم را داشته باشد می‌تواند رییس‌جمهور شایسته‌ای باشد؛ چیزی که این روزها از آن رنج می‌بریم عدم بلوغ سیاسی و تدبیر کافی است.»

جمالی نوبندگانی همچنین به سایر نمونه‌های نظامی دیگر کشورها اشاره کرد و گفت: «وزیر خارجه آمریکا آقای ژنرال کالین پاول نظامی بود؛ آقای مک کین سناتور و کهنه سرباز آمریکا در ویتنام بود و آقای پوتین هم مسوول (ک‌گ‌ب) امنیتی بوده است. بنابراین اینکه فرد نظامی با مدیریت منافات داشته باشد را قبول ندارم.»

او تاکید کرد: «به نظر من فرد نظامی که تجربه مدیریتی دارد و عقل سیاسی داشته باشد گزینه خوبی برای ریاست‌جمهوری است.»

جمالی این مساله را با صحبت امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه «نظامی‌ها وارد عرصه سیاسی نشوند» دارای منافات ندانست و گفت: «امام خمینی گفته بودند همزمان نیروهای نظامی وارد عرصه سیاسی نشوند. اینکه شخص از شغل نظامی خود استعفا بدهد هیچ منافاتی با قانون ندارد. در مجلس افرادی هستند که کادر نیروی انتظامی بوده‌اند که یا بازنشسته شده‌اند یا استعفا داده‌اند. حتی آقای قالیباف هم سپاهی بوده و در نیروی انتظامی خدمت کرده‌اند و حالا نماینده و رییس مجلس است و قرار است برای انتخابات ۱۴۰۰هم نامزد شود.»

بنابراین موافقان بر این عقیده‌اند که نباید مردم را از رییس‌جمهوری نظامی ترساند و این حرف‌ها جنگ روانی علیه نامزدهای سپاه برای حضور در عرصه رقابت است و مخالفان بر قانون‌گریزی نظامی‌ها تاکید دارند. در حالی که یک نظریه سوم هم وجود دارد که می‌گوید نظامی‌ها قانون‌گرا هستند و اگر بلوغ سیاسی و تدبیر وجود داشته باشد تفاوتی ندارد رییس‌جمهوری یک نظامی باشد یا لباس شخصی، چرا که احمدی‌نژاد در کسوت رییس‌جمهوری با لباس شخصی، بیشترین قانون‌گریزی را داشته است.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی
شناسه : 153857
لینک کوتاه :
دکمه بازگشت به بالا